گفت‌وگو با محمد حقانی / نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم به تهران، نگاه زیستی
گفت‌وگو با محمد حقانی / نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم به تهران، نگاه زیستی
گفت‌وگو با محمد حقانی / نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم به تهران، نگاه زیستی
کاهش مشکلات زیست‌محیطی ازجمله وظایف ارگان‌هایی است که در کلان‌شهرها مسئولیت برعهده دارند؛ از این رو با افزایش جمعیت، آلودگی‌ها افزایش می‌یابد و جان شهروندان به‌خطر می‌افتد؛ بنابراین ارگان‌هایی مانند شهرداری و شورای شهر اولین رابطی هستند که می‌توانند به‌طورمستقیم بر زندگی مردم اثر بگذارند؛ برهمین‌اساس با نزدیک‌شدن به اتمام شورای شهر چهارم می‌توان عملکرد این شورا را در حوزه محیط‌زیست بررسی کرد. در این راستا با آقای محمد حقانی، رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران نشستی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
******یکی از مسائل بحث‌برانگیز شورای چهارم مسئله تخریب باغات تهران بوده است، امری که باعث ازبین‌رفتن بخشی از ریه‌های تنفسی شهر شد و فضا را برای سودجویان باز کرد. به‌نظر شما مقصر این مسئله چه سازمانی بود؟
گفت‌وگو با محمد حقانی / نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم به تهران، نگاه زیستی
در زمان شورای دوم در جهت حفظ حقوق مالک مصوبه‌ای تصویب شد که مالک بتواند تا ۳۰درصد از سطح اشغال باغات را ساخت‌وساز کند و ۷۰درصد را به فضای باز اختصاص دهد. این مصوبه باعث شد تمام باغات تهران در ده تا دوازده سال اخیر ازبین برود؛ چراکه شهرداری تهران از این مصوبه عدول کرد و درصدها را حفظ نکرد. در بسیاری از مناطق به‌خاطر ایجاد کارگاه و استخر و… درختان قطع شد و فضای باز ازبین رفت تا جایی که در برخی از مناطق تا ۱۰۰درصد از ساختمان تحت همین عنوان در طبقات زیرین به پارکینگ اختصاص داده شد. وقتی طبقات زیرین به پارکینگ اختصاص یابد قاعدتاً مالک باید از رو خاکبرداری کند و در برخی از مناطق دیده شد مالکین تا ۱۰۰درصد از باغ‌ها را خاکبرداری کردند. این مسئله انهدام همه درختان را در پیش داشت. متاسفانه در برخی موارد هم شهرداری ۳۰، ۴۰ و حتی تا ۵۰درصد تحت اشغال را صرفاً برای درآمدزایی بیشتر بالا برده بود. من بارها در صحن شورا اعلام کردم بخش زیادی از باغات شهر تهران که در حدود ۵۰۰۰ هزار هکتار بود بر اساس این مصوبه از بین رفت.
گفت‌وگو با محمد حقانی / نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم به تهران، نگاه زیستی
- یکی از خواسته‌های مردم تهران توسعه حمل‌ونقل عمومی (مترو) برای کاهش آلودگی هوا بود؛ ولی بیشتر دیده شد سیاست‌های شهرداری به‌سمت دیگر مانند بزرگراه‌سازی و ساخت پل‌هایی مانند پل‌صدر رفت که بعدها هم هزینه‌های این پل جنجال زیادی به‌پا کرد. شما به‌عنوان عضوی از شورای شهر تا چه اندازه سیاست‌های شهرداری را تائید می‌کنید؟
بحث ساخت پل صدر در شورای سوم صورت گرفت. بعد از اینکه تونل نیایش حفاری و احداث شد برای اینکه بار را از بزرگراه صدر بردارند بدون تفکر قبلی، بدون بررسی شاخص‌های لازم و بدون برنامه و حتی بدون بررسی پیوست‌های اقتصادی و فرهنگی پل صدر افتتاح شد. این مسئله باعث شد مردم نارضایتی داشته باشند و متاسفانه کار اشتباهی هم بود و درحال‌حاضر ساخت این پل مشکلی از ترافیک شهر حل نکرده است. در ارتباط با احداث بزرگراه‌ها باید بگویم که قرار بوده در سال ۱۴۰۴ جمعیت تهران به ده میلیون نفر برسد و بر اساس همین قضیه قرار بوده تا ۷۵درصد از زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی چه در بخش مترو و چه در بخش اتوبوس و مینی‌بوس و تاکسی اجرا شود. متاسفانه جمعیت تهران هم‌اکنون بیش از ده میلیون نفر است و تمام بزرگراه‌ها بر اساس طرح جامع اجرا شده است. تقریباً شهرداری تهران درحال‌حاضر بیش از ۹۵درصد از بزرگراه‌ها و پل‌ها را اجرا کرده که این یک کار کاملاً ضد محیط‌زیستی است؛ چراکه ایجاد دسترسی به بزرگراه‌ها و خیابان درواقع نوعی فراخوانی برای حضور بیشتر خودروهای تک‌سرنشین است.
گفت‌وگو با محمد حقانی / نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم به تهران، نگاه زیستی
نکته جالب اینجاست که بدانیم هم‌اکنون شهرداری زیر ۲۰درصد پروژه مترو را اجرا کرده است؛ درحالی‌که باید تعداد خودرو را کاهش بدهیم و این باعث خواهد شد علاوه‌بر کاهش آلودگی هوا، مشکل ترافیک شهر تهران حل شود. متاسفانه باید گفت در تهران زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی همه به موازی هم و همگن جلو نرفته است؛ به‌عنوان‌مثال، بزرگراه احداث شده اما مترو کم داریم یا اینکه بایستی الان حدود ۱۲۰۰۰ اتوبوس داشته باشیم؛ ولی فعلاً ۷۰۰۰ اتوبوس داریم که نیمی از آن‌ها فرسوده و ازرده‌خارج هستند؛ همچنین مینی‌بوس‌ها هم در وضع بدی هستند که قرار شده در طرح نوسازی قرار بگیرند تا آلودگی هوا کم شود. دولت به‌رغم اینکه تا پایان سال ۹۲ اقدام به عرضه بنزین یورو ۴ کرد و در تلاش بود خودروهایی را که در آلودگی هوا مؤثرند، یورو ۴ کند، اما در تهران هنوز مشکلات جدی آلایندگی وجود دارد که این مسئله به‌دلیل تعداد زیاد خودرو است. آمارها می‌گوید بیش از ۵/۴ میلیون خودرو و بیش از یک تا دو میلیون موتورسیکلت در تهران وجود دارد که اغلب این موتورسیکلت‌ها کاربراتوری هستند و انژکتوری نیستند و هفت برابر یک خودرو تولید آلایندگی می‌کنند.
گفت‌وگو با محمد حقانی / نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم به تهران، نگاه زیستی
مشکل اصلی تهران شاید این باشد که شهرداری تعامل لازم را با دولت چه در دولت نهم، چه دهم و حتی یازدهم نداشته و همواره شهردار تهران خود ادعای ریاست‌جمهوری داشته است؛ درنتیجه هیچ‌گاه نتوانسته از امکانات دولت بهره‌برداری کند. بنابر قانون باید ۵۰درصد از هزینه توسعه مترو را دولت پرداخت کند؛ اما مشاهده شد که در دولت نهم و دهم اصلاً پرداختی از سوی دولت صورت نگرفت. در دولت یازدهم هم عدم تعامل وجود داشت و هم اینکه دولت در شرایط بد اقتصادی به‌سر میبرد.
- آقای قالیباف در مناظره‌های ریاست‌جمهوری از مسائلی مانند بازیافت زباله و تولید برق از آن، همچنین تفکیک زباله از مبدأ به‌عنوان مهم‌ترین اقدامات شهرداری تهران درجهت حفظ محیط‌زیست نام برد. آیا شما این اقدامات آقای قالیباف را تائید می‌کنید و اصلاً ایشان را به‌عنوان شهردار حامی محیط‌زیست می‌شناسید یا خیر؟
در سال ۱۳۸۳ قانون پسماند و متعاقب آن در سال ۱۳۸۴ آیین‌نامه اجرایی این قانون از مصوبه هیئت دولت گذشت. نکته حائز اهمیت این قانون تفکیک زباله از مبدأ بود. متولیان خدمات شهری شهرداری تهران متاسفانه این مطلب را نادیده گرفتند و به روال سالیان سال از مخازن زباله در کنار خیابان استفاده کردند. الان حدود هشتادهزار مخزن زباله در کنار خیابان‌ها داریم و این باعث می‌شود به جای اینکه شهروندان زباله را از مبدأ جدا کنند، کارگران داخلی و خارجی زباله‌ها را از داخل مخازن جدا کنند. یک مطلب کلیدی در این قانون وجود دارد و آن تفکیک زباله از مبادی تولید است؛ یعنی خود شهروندان باید در این امر مشارکت و زباله را جدا کنند. حال نمی‌توان از شهروندان ایرانی انتظار داشت به‌سبک کشورهای غربی (کاغذ جدا، شیشه جدا و مواد فلزی جدا و…) تفکیک کنند؛ اما حداقل در تهران و سایر کلان‌شهرها باید زباله‌ها به‌صورت خشک و تر جداسازی شود، کاری که در اصفهان و به‌شکل کامل‌تر در شهر کرمانشاه به‌خوبی درحال انجام است. اکنون در این شهرها زباله‌های خشک بازیافت شده و دوباره در چرخه تولید قرار می‌گیرند و زباله‌های تر هم به مصارف کمپوست یا تولید برق می‌رسند. آقای شهردار در صحن شورا اعلام کردند ما تاکنون ۱۹درصد تفکیک زباله داشتیم؛ درحالی‌که این رقم را بیشتر از ۳ یا ۴درصد نمی‌دانم. اگر این آمار هم بیشتر از ۴درصد باشد این رقم مربوط به تفکیک از مخازن زباله است و ربطی به تفکیک از مبدأ ندارد.
گفت‌وگو با محمد حقانی / نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم به تهران، نگاه زیستی
متأسفانه شهرداری در تولید برق هم ناموفق عمل کرد. اکنون دستگاهی که در ورودی جاده آبعلی ایجادشده سالیان سال است یا کار نمی‌کند یا در دست تعمیر است و بازدهی به‌صورت تولید برق ندارد. از ریجکت پسماندها هم در برخی از مناطق کارخانجات چینی راه انداخته‌اند و از ماشین‌آلات چینی هم استفاده می‌شود که من بارها در صحن شورا اعلام کردم ماشین‌های چینی به‌رغم ادعاهایی که می‌شود هم طول عمر کم‌تری دارند و هم نمی‌توانند شاخص‌های زیست‌محیطی را رعایت کنند. درنهایت پاسخ شما این است که نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم تهران که بنده هم عضوی از آن هستم، نگاه زیست‌محیطی به شهر تهران نبوده است. هم‌اکنون آب‌های زیادی برداشت‌شده، سطح آب‌های زیرزمینی پایین رفته و درختان در حال خشکیدن هستند و باغات زیادی از بین رفته است و باید در شورای پنجم نگاه مجددی به این قضیه داشت.
گفت‌وگو با محمد حقانی / نگاه شهرداری و شورای شهر چهارم به تهران، نگاه زیستی
نویسنده : مریم عمادی