مروری بر روشهای لاغری تهاجمی و غیر تهاجمی

امروزه با تغییر سبک زندگی که نوعا با بی تحرکی همراه می باشدونیزتغییر نوع و ترکیب تغذیه ، چاقی به عنوان یک چالش حوزه بهداشت و سلامت درآمده است .ناگفته پیداست که چاقی سر منشا ویا تشدید کننده بسیاری ازبیماریها ،همچون بیماریهای قلبی عروقی و اسکلتی می باشد که دراینجا وارد این قسمت از بحث نمی شویم .

چاقی به عنوان یکی از مشکلات زیبایی دامنه وسیعی از اقدامات متخصصین این رشته را به خود اختصاص داده است .تعریف چاقی به صورت علمی بر مبنای بی-ام –آی ( شاخص توده بدنی) می باشد که حاصل تقسیم نمودن وزن بر مجذور قد فرد می باشد .و اگر حاصل این کسر بین 18.5 تا 25 باشد طبیعی و اگربالا تر از25 باشد اضافه وزن محسوب می گردد.

بدون شک رعایت یک رژیم حساب شده و انجام مرتب حرکات ورزشی   پایه و اساس کاهش وزن به حساب می آید.علاوه برآن در موارد نادر ،کسانی که بیماریهای متابولیسمی و غددی دارند نیز علاوه بر اقدامات فوق می باید تحت نظر متخصصین مربوطه نسبت به درمان بیماری زمینه ای خود اقدام ورزند.

کالری دریافتی اضافی در بدن اصولا به صورت چربی در نقاط مختلف بدن رسوب کرده و باعث ایجاد چاقی می گردد البته نوع چربی و تراکم آن در قسمت های مختلف بدن متفاوت بوده و چربی بعضی از نواحی بدن نسبت به نواحی دیگر در مقابل ورزش و رژیم غذایی مقاوم تر می باشند.

از آنجایی که داشتن اندامی متناسب ازمظاهر و معیارهای زیبایی می باشد و نیز افراد چاق نوعا در انتخاب و پوشش لباس نیز همیشه دچار مشکل می باشند از سالیان قبل پزشکان با اعمال مختلف جراحی اقدام به برداشتن چربی های اضافی می نمودند که در پی آن با ابداع روشهای لیپو ساکشن ،انجام اعمال جراحی های تهاجمی جای خود را به این تکنولوژی داده است .

در این روش پس ازتزریق مایعات مخصوص به محل مورد نظر ضمن ایجاد بی حسی ،مخلوطی از چربی ومایع تزریق شده بوسیله میله ای که در داخل بافت چربی فرو می رود، باکمک دستگاه ساکشن(مکنده) خارج می گردد .اگر چه این روش نسبت به عمل جراحی کمتر تهاجمی می باشد،لیکن باز هم روشی تهاجمی محسوب گردیده و نیاز به مهارت و دقت بالایی داردو در صورت عدم احتیاط و دقت لازم  ممکن است با سوراخ نمودن جدار پریتوئن وارد فضای شکم شده و یا به اجزا داخلی آن آسیب برساند.

نوعی دیگر ازدستگاههای لیپو ساکشن مجهز به امواج اولترا سونیک بوده و با ایجاد حرارت بافت چربی را تخریب می کنند.با ورود لیزر به حیطه کار زیبایی ،لیزر در این پهنه لاغر سازی نیز وارد گردیده و لیزر های لیپولیز به بازار آمد که تکنولوژی آن از نظر اصول مانند لیپو ساکشن بوده لیکن تخریب بافت چربی بوسیله میله ای که سر آن دارای نور لیزر می باشد ،انجام می گردد و بقیه مراحل ،همانند روش قبل می باشد .

در انواع جدیدی از این دسته ازروشها که لیپوماتیک اینفراسونیک نام دارد چهار چوب کلی همام لیپو ساکشن بوده ولی تخریب بافت چربی در این روش با لرزش میله مخصوص توسط هوای فشرده، در بافت چربی صورت می گیرد .روشهای شرح داده شده فوق تماما تهاجمی بوده و نیاز به سوراخ کردن شکم ، تخریب بافت چربی و کشیدن آن به بیرون می باشد ،در عوض در این روشها مقداربیشتری از حجم چربی را می توان خارج نمود.

به موازات روشهای ذکر شده روشهای غیر تهاجمی نیز برای لاغری وجود دارند که با تکنولوژی و مکانیسمهای مختلف اقدام به تخریب دیواره سلولها و بافتهای چربی ومتعاقبا آزاد نمودن آن به سیستم لنفاوی وهدایت به سمت کبد می نمایند . از مزایای این روشها ،غیر تهاجمی بودن آنهاست،لیکن بعلت اینکه هیچگونه چربی از بدن خارج نمی شود،اولا میزان تاثیر آنها نسبت به روشهای تهاجمی کمتر ودر حد لاغری موضعی و کاهش سایز می باشد .

ثانیا بعلت اینکه چربی ها فقط آزاد گردیده و خارج نمی شوند ،شخص باید بعد ازانجام هر جلسه و نیزبه صورت مداوم نسبت به ورزشهای سوزاننده چربی ،مانند دویدن و یا تردمیل اقدام نماید و گرنه چربی به جای خود باز می گردد .این روشها نیاز به جلسات متعدد،8-10 جلسه داشته و در کسانی که ناراحتیهای کبدی ، چربی بالا و یا کبد چرب دارند می باید با احتیاط و نظر پزشک متخصص انجام گردد.

تکنولوژی در سیستمهای های غیر تهاجمی لاغری  به طور کلی شامل کاویتاسیون(ایجاد حفره) ،ویبراسیون (لرزش)،واکیوم ،لیزر کم توان و کرایو (سرد کردن و انجماد بافت چربی) می باشد.که همانگونه که ذکر گردید هدف اصلی و کلی آنها پاره کردن جدار سلولها و بافت چربی ،آزاد سازی وهدایت چربی به عروق لنفاوی و نهایتا متابولیزه (سوزاندن )آنها می باشد.

این روشهای غیر تهاجمی برای کسانی که شاخص توده بدنی آنها در محدوده طبیعی می باشد مفید بوده و در افراد خیلی چاق و کسانی که به هر دلیلی نمی توانند ورزش نمایند،کارآیی ندارد و تاثیر آنها در حد کاهش 1-2 سایز و لاغری موضعی در نواحی که چربی ها با ورزش نیز از خود مقاومت نشان می دهند ،همچون شکم و پهلوها  می باشد.همچنین از این روش به عنوان مکمل بعد از انجام روشهای تهاجمی که پوست حالت پشته پشته و یا فرورفته در آمده می توان استفاده کرد.

در صورتی که بیمار توسط پزشک به درستی انتخاب گردیده و توقع کاذب برای بیمار ایجاد نگردد و نیز در بیمارانی که تمایلی به روشهای تهاجمی ندارند ، این روشها روشهای مناسبی می باشند .در روشهای کاویتاسیون و ویبراسیون بوسیله امواج اولتراسوند و یا لرزش مکانیکی از سطح پوست ضرباتی به سلولهای چربی وارد شده که باعث چاره شدن جدار و آزاد سازی چربی می گردد.و در روش کرایولیپولیز صفحاتی به مناطق چربی دار مانند شکم و پهلوها به. مدت معین بسته شده و با ایجاد سرمای کنترل شده در سلولهای چربی به انهدام آن اقدام می گردد.

عوارض روشهای غیر تهاجمی نادر و ناچیز بوده و پس از انتخاب اولیه بیمار توسط پزشک و تنظیم دستگاه ،می تواند توسط دستیار با تجربه در اینکار انجام گردد .رعایت نکات ایمنی دستگاه که معمولا از طرف شرکت های سازنده بیان گردیده ،همچون عدم استفاده بر روی استخوانها و اعضای حساس نیز ضروری است.مصرف مقادیر بیشتری آب و رعایت رژیم غذایی و ورزشی و نیز رعایت منظم جلسات درمان به افزایش کارایی این روشها می انجامد.