چطور در دنیای پر از حواس پرتی، حضور ذهن داشته باشیم؟
در دنیایی که مدام از همه طرف با اعلان‌ها، پیام‌ها، صداها و وظایف مختلف بمباران می‌شویم، حفظ تمرکز و حضور ذهن کار ساده‌ای نیست. تقریباً همه‌ی ما تجربه‌ی این را داشته‌ایم که مشغول کاری هستیم اما ذهن‌مان درگیر چیز دیگری‌ست؛ یا حتی وقتی کنار خانواده‌مان هستیم، فکرمان جای دیگری‌ست. اما زندگی سالم، بدون تمرکز بر لحظه حال، معنای کامل خود را از دست می‌دهد.
حضور ذهن یعنی چه؟
حضور ذهن یا همان مایندفولنس یعنی توجه آگاهانه به لحظه‌ی اکنون، بدون قضاوت. این یعنی اینکه وقتی داریم غذا می‌خوریم، فقط غذا بخوریم؛ وقتی کسی با ما صحبت می‌کند، با تمام وجود گوش بدهیم؛ وقتی در طبیعت قدم می‌زنیم، حس حضور در آن فضا را درک کنیم.
با اینکه شاید ساده به نظر برسد، اما حضور در لحظه در عصر دیجیتال نیازمند تمرین آگاهانه است. در ادامه راه‌هایی برای افزایش حضور ذهن پیشنهاد می‌کنیم:
1. تنفس آگاهانه؛ شروعی ساده اما مؤثر
یکی از ساده‌ترین تمرین‌های حضور ذهن، تنفس آگاهانه است. چند بار در روز فقط چند دقیقه چشم‌ها را ببندید و روی نفس کشیدن‌تان تمرکز کنید؛ دم، بازدم، بدون تلاش برای تغییر آن. این تمرین ساده ذهن را به لحظه حال بازمی‌گرداند و استرس را کاهش می‌دهد. وقتی در طول روز خستگی‌ها و استرس‌ها هجوم می‌آورد، کافی‌ست با توجه به نفس که زندگی بخش است و اگر نباشد، حیات ما نیز پایان می‌یابد، ساکن بدن و دور از حرف‌های مدام ذهنی شویم.
2. محدود کردن استفاده از موبایل و اعلان‌ها
موبایل‌ها ابزارهایی مفید اما حواس پرت‌کن هستند. تنظیم ساعت‌های بدون اعلان (مثلاً از ۹ شب تا ۸ صبح)، خاموش‌کردن نوتیفیکیشن‌های غیرضروری و حتی داشتن «ساعت بدون گوشی» در روز به تمرکز کمک زیادی می‌کند. گوشی‌های همراه؛ متأسفانه امروز اعتیادآور نیز شده‌اند و خیلی از افراد فوبیای نبودن گوشی در کنار خود، حتی در هنگام خواب را دارند.
3. غذا خوردن آگاهانه
چند بار شده که بدون اینکه متوجه طعم یا بوی غذا شوید، ظرف‌تان را خالی کرده باشید؟ غذا خوردن آگاهانه یعنی هر لقمه را حس کنیم، طعم و بافتش را درک کنیم و با حضور کامل بخوریم. این کار نه‌تنها به حضور ذهن کمک می‌کند، بلکه باعث کاهش پرخوری هم می‌شود. اکثر آدم‌ها بدون حضور، سالیان سال می‌خورند و می‌آشامند؛ بدون آنکه بدانند آیا طعم غذا چه بود.
4. قدم زدن در طبیعت بدون هدف خاص
حتی ۱۰ دقیقه قدم‌زدن در پارک محله، بدون هدف خاص و با تمرکز روی حس باد، صدای پرنده‌ها و نور خورشید، به ما یادآوری می‌کند که زندگی فراتر از کار و شلوغی‌های روزمره‌ست. جولیا کامرون کتابی دارد با عنوان گام برداشتن در جهان، ابزار اصلی برای نزدیک‌تر شدن به خویش در این کتاب، پیاده روی معرفی شده است.
پیاده روی آگاهانه یعنی اینکه ما تمام حواس پنجگانه‌ی خود را به لحظه‌ی حال بیاوریم و با آن طبیعت را لمس کنیم.
5. نوشتن روزانه احساسات
نوشتن، یکی از ابزارهای مهم برای بازگرداندن ذهن به لحظه حال است. کافی‌ست هر شب چند خط درباره احساستان در طول روز بنویسید. این کار نه تنها به تخلیه ذهنی کمک می‌کند، بلکه تمرینی برای خودآگاهی نیز هست. امروزه تمام افرادی که در حوزه‌ی توسعه فردی فعالیت می‌کنند، اذعان دارند که نوشتن هر روز احساس‌ها و در اصطلاح صحبت با خود بر روی کاغذ، معجزه می‌کند و اثر این معجزه را خیلی زود می‌توان دریافت.
سخن آخر
تمرین حضور ذهن یعنی یاد بگیریم چطور آرامش را در لحظه پیدا کنیم. اگر چه ممکن است با وجود شلوغی‌های زندگی مدرن سخت به نظر برسد، اما با تمرین‌های روزانه، می‌توانیم ذهن را تربیت کنیم تا بیشتر در اکنون زندگی کند؛ جایی که زندگی واقعاً در آن جریان دارد. در این جا به شما مخاطبان توصیه می‌شود برای درک عمیق لحظه‌ی حال کتاب “نیروی حال” از اکهارت توله را مطالعه کنید.
