خطر استفاده بی رویه از نان های سفید و فقر آهن در ایران

خطر استفاده بی رویه از نان های سفید و فقر آهن در ایران

خوردن نان سفید و خطر فقر آهن

حدود 15 سال پیش، خطر استفاده بی رویه از نان‌های سفید و درنتیجه شدت فقرآهن اصفهانی‌ها باعث شد تا مسئولان ذیربط از خواب‌های خرگوشی بیدار شوند وتصمیم جدی دراین رابطه اتخاذ کنند. اما از آنجا که هزینه تمام شده برای اجرای این برنامه گران در می‌آمد، باعث شد تا غنی‌سازی ها به صورت جسته گریخته انجام شود تا اینکه بالاخره با رایزنی‌های صورت گرفته چند سالی است طرح مذکور به صورت مداوم اجرا می شود؛ در این میان گفته می شود نانوایی‌های صنعتی از این برنامه استقبال نکرده و درحال حاضرآرد سنتی‎پزی ها حاوی ترکیبات آهن و اسید فولیک است. در همین رابطه نظر دو تن از دست‎اندرکاران حوزه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان را جویا شدیم که در ادامه می خوانید. گفتنی است هیچ یک از مسئولان ذیربط در معاونت غذا و داروی استان به این سوال که علت امتناع نانوایی‌های صنعتی اصفهان در استفاده از آردهای غنی سازی شده با آهن و اسید فولیک چیست، پاسخی ندادند.

دکتر محمدحسن انتظاری، متخصص تغذیه و رئیس دانشکده تغذیه علوم پزشکی اصفهان:

توصیه می شود مردم به مصرف سبزی و میوه‌جات فصل و تازه اهمیت بدهند
سال ها پیش وقتی مسئولان امر نتوانستند در منع مصرف نان سفید، حریف مردم شوند و نانوایان هم همچنان از جوش شیرین استفاده می کردند، تصمیم گرفتند میزان آهنی که گندم در سبوس گیری از دست می دهد را با افزودن آهن جبران کنند که گاهی اوقات به دلیل ناکافی بودن بودجه، تقویت کل آرد اصفهان قطع می شد. این برنامه برای اکثر افراد جامعه خصوصا خانم ها و تعدادی از مردان مطلوبیت داشته و دارد؛ اما برای بعضی از بیماران که مازاد جذب آهن دارند، ممکن است خوب نباشد. با این حال در یک مقایسه می بینیم که فواید اضافه کردن ید به نمک و آهن به آرد که مانند واکسیناسیون است، به مراتب بهتر از انجام ندادن آن است. باید توجه داشت دارویی تحت عنوان آهن به آرد اضافه نمی شود. به همان میزان آهنی که در پوست‌گیری از گندم حذف شده اضافه می شود؛ اما چون مردم عادت به مصرف قرص های آهن کرده اند، ممکن است در تعداد معدودی به لحاظ گوارشی مشکل آفرین باشد؛ با این حال در مجموع فوایدش بیشتر است.آرد اگر باسبوس کامل باشد، خودش به تنهایی یکی از بهترین منابع آهن است که متاسفانه الان  چنین آرد و نانی نداریم.باید تخمیر کاملی هم داشته باشد تا این آهن آزاد شود که آن هم به خوبی انجام نمی‌شود. بنابراین خود گندم منبع بسیار خوبی از آهن و پتاسیم است و اصلا خود گندم کامل اگر به خوبی تخمیر و تبدیل به نان شود، کل نیاز افراد بالغ را برآورده می کند؛ اما یک اتفاق می افتد اینکه ما سبوس گیری می کنیم؛ یعنی قسمت اعظم مواد مغذی از جمله آهن را دور می‌ریزیم. توصیه می شود مردم به مصرف سبزی و میوه‌جات فصل و تازه اهمیت بدهند و بهتر است این محصولات را خودشان پرورش دهند، حتی در گلدان؛  چرا که دیگر از کیفیت آن مطمئن هستند.

مرجان منوچهری نائینی کارشناس تغذیه مرکز بهداشت استان:

درحال حاضر، آرد تمام نانوایی های سنتی با آهن و اسید فولیک تقویت می شود

در برنامه پیشگیری و کنترل اختلالات ناشی از کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن، دو استراتژی(مکمل یاری گروه های هدف و غنی سازی مواد غذایی با آهن و اسید فولیک از جمله آهن) انجام شد.د رحال حاضر آرد تمام نانوایی های سنتی با آهن و اسید فولیک تقویت می‌شود. بررسی وضعیت ریزمغذی ها درسال 91 نسبت به سال 80 نشان می دهد با اجرای این برنامه، وضعیت کم خونی در گروه های سنی مختلف به طور چشمگیری بهبود یافته است.
بهروز جنت مدیر کل نظارت بر فرآورده‌های غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو: علی رغم اینکه کشور ما از لحاظ مصرف سرانه نان یکی از پرمصرف ترین کشورهای جهان است، مشکلات تولید نان باکیفیت به طور درست و اصولی چاره اندیشی نشده است
اقدامات نسنجیده و بعضا بدون مطالعه و برنامه ریزی دقیق و کاربردی موجب ایجاد مشکلات این حوزه شده است، امروزه وجود این معضلات پیچیده برای تولید نان باکیفیت موجب هدررفت ثروت ملی کشور شده و هنوز سطح تغذیه ای آن به دلیل استفاده از مواد مضر در وضعیت قابل قبول نیست. یافتن سریع راهکارهای مناسب برای جلوگیری از ایجاد مخاطرات برای نسل فعلی و آینده کشور ضروری است ، تولید نان با کیفیت بالا، باید در اولویت برنامه ریزی کشور قرار گیرد؛ چراکه یکی از راه های پیشگیری از کمبود ریز مغذی ها در هر کشوری غنی سازی مواد غذایی پرمصرف است.با توجه به مصرف بالای ایرانیان از نان، می توان آن را یکی از مناسب ترین حامل ها برای غنی سازی با انواع ریزمغذی ها مانند آهن و اسیدفولیک برشمرد.