خواص نارنگی کلمانتین
نارنگی یافا یا کلمانتین (Clementine)، میوه‌ای آبدار، با ظاهری صاف و براق است. این میوه به‌طور کلی هسته ندارد و ترکیبی از پرتقال شیرین و پرتقال ماندارین (Mandarin Orange) محسوب می‌شود. در اوایل قرن بیستم، مُبلغی فرانسوی در الجزیره نارنگی یافا را کشف کرد و این میوه، از آن به بعد محبوبیت فراوانی در سرتاسر جهان یافت. پوست کندن و تکه‌تکه کردن این میوه بسیار آسان است، درست مانند نارنگی؛ اصلا گاهی اوقات به آن نارنگی بدون هسته هم می‌گویند. نارنگی یافا به‌جز مزهٔ شیرین، خواص فراوانی هم برای سلامتی انسان دارد.
ارزش غذایی
نارنگی یافا میوهٔ خوشمزه و آبداری، سرشار از مواد مغذی است؛ از مواد معدنی موجود در این میوه می‌توان به کلسیم، منیزیم، پتاسیم و فسفر اشاره کرد. مصرف مرکباتی همچون نارنگی یافا، ویتامین‌های مهمی مانند ویتامین C و ویتامین B9 را برای بدن تأمین می‌کند. نارنگی یافا منبع بسیار خوبی از اجزای زیست‌فعال، همچون لیمونوئیدها (Limonoid)، فلاون‌ها (Flavone) و گلیکوزیلیت‌ها (Glycosylate) است. علاوه بر این، کالری بسیار کمی دارد و فیبر هم به رژیم غذایی اضافه می‌کند.
خواص
مطالعات فراوانی روی مصرف مرکباتی مانند نارنگی یافا و تأثیرات حفاظتی آن‌ها در مقابل طیفی از بیماری‌ها انجام شده‌اند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهد شد:
۱. مراقبت از پوست
خواص نارنگی یافا برای پوست، به‌خاطر مقدار فراوان ویتامین C در این میوه است. مطالعات علمی بر نقش ویتامین C روی سنتز کلاژن صحه گذاشته‌اند؛ کلاژن پروتئین بسیار مهمی برای حفظ سلامت پوست است. خواص آنتی اکسیدانیِ ویتامین C موجود در نارنگی یافا، به حفظ پوست از آسیب اشعهٔ UV کمک می‌کند و برای تجدید حیات پوست‌های پیر مفید است. علاوه بر این‌ها، به کاهش تشکیل چین‌وچروک کمک کرده، پوست آسیب‌دیده را بازسازی می‌کند و در حفظ سلامتی و جوانی پوست هم مؤثر است.
۲. تقویت مغز
نارنگی یافا منبع طبیعی ویتامین B9 است؛ به همین خاطر مصرف روزانه و منظم چند نارنگی، عملکرد مغز را تقویت کرده و به کاهش اضطراب و افسردگی هم کمک می‌کند. مقدار ویتامین B9 موجود در نارنگی یافا، برای خانم‌های باردار هم مفید است. این ویتامین از جنین در برابر نقص‌های لوله‌های عصبی محافظت می‌کند.
۳. تقویت دستگاه ایمنی
مصرف نارنگی یافا، به بهبود توانایی بدن در مقابله با بیماری‌ها و تقویت دستگاه ایمنی کمک می‌کند. دستگاه ایمنی قوی، از ایجاد طیفی از عفونت‌ها جلوگیری می‌کند و در کاهش شدت بیماری‌های خطرناک مؤثر است؛ به این خاطر که وجود ویتامین C فراوان و سایر مواد شیمیایی گیاهی در نارنگی یافا، باعث حفاظت آنتی‌اکسیداتیو در مقابل آسیب‌رساندن رادیکال های آزاد ایجادشده طی سوخت‌وساز انرژی می‌شوند.
۴. تقویت استخوان‌ها و ماهیچه‌ها
خوردن نارنگی یافای آبدار، به قوی و سالم نگه‌داشتن استخوان‌ها کمک می‌کند؛ زیرا کلسیم و فسفر دارد. این مواد معدنی برای همهٔ گروه‌های سنی مهم بوده و نقش مهمی در انقباض عضلانی ایفا می‌کنند.
۵. کمک به هضم بهتر
نارنگی یافا منبع خوبی از فیبر است؛ این ماده به مدفوع حجم داده و هضم را آسان‌تر کرده و یبوست را کنترل می‌کند. فیبر موجود در نارنگی یافا، با کُند کردن فرایند هضم، به جذب بهتر مواد مغذی از غذا هم کمک می‌کند. علاوه بر این، پتاسیم موجود در نارنگی یافا هم به عادی کردنِ انقباض عضله‌ها کمک می‌کند و باعث حرکت بهتر غذا و مدفوع در مسیرهایشان می‌شود.
۶. بهبود دستگاه قلبی عروقی
نارنگی یافا به‌خاطر وجود پتاسیم، برای قلب هم خوب است. مصرف نارنگی سرشار از پتاسیم، به عادی کردن آریتمی قلبی یا ضربان نامنظم قلب کمک می‌کند و فشارخون را هم در سطح مناسبی نگه می‌دارد. حتی ریسک وضعیت‌های خطرناکی همچون سکته را هم کاهش می‌دهد.
۷. تعادل الکترولیت‌ها
باز هم پتاسیم باعث می‌شود نارنگی یافا برای حفظ تعادل الکترولیت‌های بدن بسیار مؤثر باشد. خوردن نارنگی‌های سرشار از پتاسیم، به حفظ تعادل طبیعی آب در سلول‌ها و مایعات بدن کمک می‌کند، و این برای عملکرد مناسب کل بدن بسیار مهم است.
۸. مقابله با سرطان
استفاده از مرکباتی مانند نارنگی در رژیم غذایی، به مقابله با انواع مختلف سرطان کمک می‌کند. این امر به‌خاطر وجود ترکیب‌های ضدسرطانی مانند ویتامین C و مولکول‌های زیست‌فعال قوی مانند لیمونوئید و کوئرستین (Quercetin) است. مرکباتی مانند نارنگی یافا، حاوی پکتین (Pectin) هم هستند؛ این ترکیب هم به محافظت از بدن در مقابل گسترش چندین سرطان کمک می‌کند.
رایحه‌درمانی با روغن نارنگی یافا
روغن نارنگی یافا به‌خاطر ماهیت کاهش‌دهندهٔ درد و جوان‌سازی خود، در رایحه‌درمانی (Aromatherapy) استفاده می‌شود. این روغن خواص پاک‌کنندگی دارد و برای خواب بهتر و آرام‌تر مؤثر است. ماساژ با روغن نارنگی، باعث کاهش استرس، نشاط و بهبود وضوح ذهنی می‌شود.
اما کسانی که پوست خشک یا حساسی دارند، باید مراقب استفاده از این روغن باشند و از روغن حامل دیگری برای استفادهٔ موضعی بهره ببرند. روغن‌های اسانسی یا عطرمایه‌هایی مانند روغن نارنگی، ممکن است باعث فتوتوکسیسیتی (Phototoxicity) شده و در نتیجه فرد تا چند ساعت پس از استعمال چنین روغن‌هایی روی پوست، باید از تماس مستقیم با نور خورشید پرهیز کند.
جدا از خواص نارنگی یافا که در بالا ذکر شدند، این میوه حاوی کولین (Choline) هم است؛ ترکیبی که به عملکرد سالم کبد کمک می‌کند و در جلوگیری از بروز بیماری های کبدی مؤثر است. نارنگی یافا به‌عنوان منبع کلسیم و پتاسیم، به کاهش التهاب‌های دندانی کمک می‌کند و باعث حفظ سلامت دندان‌ها می‌شود. نارنگی یافا کالری اندکی دارد و به همین خاطر برای کسانی مناسب است که می‌خواهند وزن کم کنند. فیبر موجود در این میوه، سطح کلسترول بدن را در حد تعادل نگه می‌دارد.
مهدی فیروزی
