حکمت پنجم نهج البلاغه: ارزش علم و ادب و تفکر + فایل صوتی

حکمت 5 نهج البلاغه :

ارزش علم و ادب و تفکر : شناخت ارزش هاى اخلاقى (اخلاقى،سياسي،اجتماعى)

متن عربی

وَ قَالَ الْعِلْمُ وِرَاثَةٌ كَرِيمَةٌ وَ الْآدَابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ وَ الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ.

ترجمه

امام علی (ع) فرمودند:
۱. علم و دانش، میراثی شریف و ارجمند است؛
۲. آداب (فضائل اخلاقی)، جامه‌ای نو و همواره تازه‌اند؛
۳. اندیشه و تفکر، آینه‌ای شفاف و زلال است که حقیقت را به روشنی بازمی‌تاباند.

چکیده مفاهیم حکمت پنجم نهج البلاغه

این حکمت، سه رکن بنیادین شخصیت و تعالی انسان را معرفی می‌کند: علم، ادب، و تفکر. امام علی (ع) با تعابیری استعاری، جایگاه والا و نقش حیاتی هر یک را بیان می‌نماید:

• علم، چونان ارثی گرانبهاست که به‌ جای مال، سرمایه حقیقی زندگی است.

• آداب، به منزله پوششی زیبا و همواره نو هستند که شخصیت انسان را آراسته می‌سازند.

• تفکر، ابزار شفاف درک و سنجش است؛ همچون آینه‌ای که واقعیت را بی‌تحریف بازتاب می‌دهد.

نکتــه‌های حکمت 5 نهج البلاغه

1. علم، از پدران فکری به فرزندان منتقل می‌شود. این وراثت، نه با خون بلکه با جهد و آموزش محقق می‌شود؛ و ارزش آن بالاتر از ارث مادی است.

2. ادب، نه‌تنها نشانه شخصیت است، بلکه مانند لباسی نو، موجب مقبولیت اجتماعی و ارتباط مؤثر با دیگران می‌شود. فضائلی چون صداقت، تواضع، امانت‌داری، خوش‌رفتاری و محبت، مصداق این آداب‌اند.

3. فکر و اندیشه، چراغ راه زندگی است. همان‌طور که آینه، چهره را نشان می‌دهد، تفکر نیز حقیقت‌ها را می‌نمایاند. انسان بی‌تفکر، در تصمیم‌ها دچار خطا می‌شود.

4. علم بدون ادب، گمراه‌کننده است و ادب بدون علم نیز ناپایدار می‌ماند؛ اما جمع آن دو با تفکر، انسان را به کمال نزدیک می‌سازد.

پیـــــام‌ها

1. برترین میراث برای نسل‌ها، دانش و معرفت است؛ نه ثروت مادی.

2. فضایل اخلاقی، سرمایه‌ای فراتر از ظاهر و لباس‌اند؛ چراکه همیشه تازه می‌مانند و عزت می‌آورند.

3. تفکر، کلید تشخیص راه درست از نادرست است؛ بدون آن، علم و ادب نیز ممکن است بی‌ثمر شوند.

4. جامعه‌ای که بر سه اصل علم، ادب و تفکر بنا شود، به رشد پایدار و اخلاقی دست می‌یابد.

منظور از آداب، «فضایل اخلاقی» مانند امانت، تواضع، محبت، صداقت، خوش رفتاری است

مجله زندگی سالم / فایل صوتی شرح و ترجمه حکمت‌های نهج البلاغه