خانمها، بیشترین مبتلایان به بیشفعالی مثانه
بیشفعالی مثانه از جمله بیماریهایی است که مبتلایان را دچار مشکلاتی ازجمله بیاختیاری ادرار میکند. این اختلال زمانی مطرح میشود که فرد دچار علائم تحریکی ادراری شامل تکرر ادرار و احساس تعجیل برای ادرار کردن است. در برخی بیماران بیاختیاری فوریتی یا نشت ادرار هم ایجاد میشود. این اصطلاح، ترجمه over active bladder است و سندرم تکرر و تعجیل (Urgency frequency syndrome) برای ادرار کردن هم نامیده میشود.
علت ایجاد بیش فعالی مثانه
به گفته دکتر مهتاب ضرغام، متخصص اورولوژی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه اصفهان علت اصلی ایجاد بیش فعالی مثانه غالباً انقباضات غیرارادی مثانه است. این انقباضات ممکن است در زمینه برخی بیماریها مانند عفونت ادراری یا تحریکات اعصاب مثانه یا بهطور خودبهخود ایجاد شده باشند.
وی افزود: بیشتر مبتلایان به بیشفعالی مثانه، خانمها هستند ولی در مردان هم دیده میشود و در هر دو جنس احتمال ابتلا با افزایش سن افزایش مییابد.
متخصص اورولوژی تصریح کرد: دفعات ادرار کردن یک فرد سالم بستگی به مقدار آب مصرفی و همچنین مقدار تعریق او به دنبال گرمی هوا یا فعالیت دارد؛ اما در شرایط معمولی فواصل ادرار کردن بین دو تا چهار ساعت متفاوت است.
نشانه بیش فعالی مثانه
دکتر ضرغام درباره نشانه بیش فعالی مثانه گفت: فرد مبتلا در زمانی که مشغول کار روزانه است احساس میل اجتنابناپذیری برای ادرار کردن پیدا میکند بهطوریکه مجبور است کارش را تمام کرده یا نیمهتمام رها کند و برای دفع ادرار به دستشویی برود. گاهی پیش از رسیدن به دستشویی خودش را خیس میکند یا همه ادرارش تخلیه میشود.
به گفته وی، درواقع پرکاری مثانه، خود عارضهای از یک اختلال زمینهای است مثلاً ناشی از عارضهای در سیستم عصبی یا عفونتی در مثانه یا تضعیف عضلات کف لگن است که باید بهطور جداگانه درمان شوند؛ اما خود بیش فعالی سبب بیاختیاری ادراری و احساس نجاست میشود.
کنترل بیش فعالی مثانه
متخصص اورولوژی به کنترل بیش فعالی مثانه اشاره و خاطرنشان کرد: برای درمان بیماری که از علائم بیش فعالی مثانه رنج میبرد و آرامش خود را به دلیل احساس مزاحم میل به ادرار کردن و حتی خیس کردن و نشت ادرار از دست داده است، اول توجه کنید که غالباً بیماری زمانی مطرح میشود که علت زمینهای وجود نداشته است (ایدیوپاتیک) در این شرایط داروهای مختلف را میتوان در این زمینه توصیه کرد و نتایج درمانی هم خوب و امیدوارکننده است. درمانهای کمککننده و مفید دیگر، استفاده از فیزیوتراپیهای مخصوص عضلات کف لگن، کنترل وزن و چاقی و در نهایت تزریق داروهایی داخل مثانه و عمل جراحی است.
لازم به یادآوری است: برخی تعاریف بیماری هم شامل مواردی است که علت زمینهساز شناخته میشود مثلاً اگر علت بروز این مشکل اختلالات عصبی مثانه است (مثلاً بیمار، مبتلا به ام.اس است یا مشکل دیسک کمر دارد) باید درمان بیماری زمینهای را تحت نظر متخصصان اعصاب (نورولوژیست ها) انجام داد. اگر بیماری ناشی از عفونتهای مکرر یا غیرمعمول سیستم ادراری است باید بیمار تحت نظر یک اورولوژیست باشد.
دکتر ضرغام در خاتمه افزود: نکته قابل توجه اینجاست که زنان مبتلا به مثانه بیشفعال بیشتر دچار نشت ادرار و بیاختیاری ادراری میشوند و آقایان با اینکه دچار علائمی مانند تکرر ادرار و تعجیل برای ادرار کردن میشوند اغلب خشکاند و دچار نشت ادرار نمیشوند.
مجله اینترنتی زندگی سالم/ دکتر مهتاب ضرغام؛ متخصص اورولوژی
لاله سلطانی