طب فشاری چیست و چه فوایدی دارد؟
طب فشاری نوعی روش ماساژ درمانی است که در طی آن به نقاط خاصی از بدن به صورت دستی فشار وارد می‌شود. این روش برگرفته از طی سنتی چینی بوده و بسیار شبیه به طب سوزنی‌ست، با این تفاوت که به جای استفاده از سوزن، از فشار انگشتان دست استفاده می‌شود.
طب فشاری برای درمان و بهبود بیماری‌هایی از جمله بیماری حرکت تا سردرد و درد عضلانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گفته پزشکان طب سنتی چین در طب فشاری از نقاط فشار در امتداد مسیرهای انرژی در بدن به منظور تحریک جریان آزاد انرژی یا “چی” استفاده می‌شود.
در ادامه این مطلب از مجله زندگی سالم در مورد نحوه انجام و نواحی مورد استفاده در طب فشاری و همچنین عوارض جانبی و مزایای این روش صحبت کرده‌ایم.
طب فشاری چگونه است؟
دقیق مشخص نیست که طب فشاری چه کاری می‌کند، اما تصور می‌شود که باعث آزادسازی انرژی مسدود شده می‌شود. به گفته برخی، فشار اعمال شده در طب فشاری منجر به آزاد شدن اندورفین (مواد شیمیایی طبیعی تسکین دهنده درد در بدن) می‌شود.
برخی دیگر براین باورند که فشار احتمالا بر سیستم عصبی خودمختار (بخشی از سیستم عصبی که مسئول کنترل چیزهای غیرارادی مانند قلب، هضم و تنفس است) تاثیر می‌گذارد.
طبق اصول طب سنتی چین، مسیرهای نامرئی انرژی که مریدین نام دارند در بدن جریان دارند. اینگونه تصور می‌شود که حداقل 14 مریدین اندام‌ها را با سایر قسمت‌های بدن متصل می‌کنند. در صورتی که “چی” در هر نقطه‌ای از مریدین بسته شود، تصور در طب سنتی چین این است که در آن مسیر مشکلات سلامتی بوجود می‌آید.
در طب فشاری، برای رفع مشکل و به جریان انداختن دوباره‌ی انرژی، پزشک با انگشت به نقاط خاصی فشار وارد می‌کند، و نقاطی که تحت فشار قرار می‌گیرند بستگی به علائم فرد بیمار دارد.
با توجه به جریان مریدین، ممکن است نواحی دورتر از محل علائم تحت فشار قرار گیرند. مثلا، ممکن است برای تسکین سردرد برخی نواحی روی پا تحت فشار قرار بگیرند.
نقاط طب فشاری
در 14 مریدین 361 نقطه فشار وجود دارد. نقاط فشار در طب فشاری دقیقا همان نقاطی هستند که در طب سوزنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای مثال، نقطه فشار Neiguan(P-6) ابتدا برای درمان تهوع و استفراغ مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌خواهید بدانید نقطه مورد نظر کجاست؟ کف دست خود را ببینید. انگشت شست‌تان را در مرکز جایی که دست به مچ متصل می‌شود قرار داده و به اندازه دو انگشت به سمت آرنج بالا ببرید. نقطه دقیقا بین دو تاندون بزرگ قرار دارد که در هنگام فشار دادن آن را احساس می‌کنید.
دیگر نقاط رایج فشار عبارتند از:
- نقطهLie Que (LU-7) در ناحیه شست مچ دست باعث تحریک سیستم ایمنی بدن می‌شود.
- کو چی (LI-11) روی آرنج قرار دارد و برای درمان تب، استفراغ، اسهال و درد شکم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- Zu San Li (ST-36) زیر زانو واقع شده و برای از دست دادن اشتها، رفلاکس اسید و یبوست کاربرد دارد.
- He Gu (LI-4) در دست است و به کاهش عوارض جانبی شیمی درمانی، درد قاعدگی و سردرد کمک می‌کند.
- شن شو (UB-23) واقع در قسمت پایین کمر که برای درمان کمردرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- لیانگ کیو (ST-34) واقع در بالای زانو که برای درمان درد زانو و آرتروز کاربرد دارد.
موارد استفاده طب فشاری
معمولا طب فشاری برای درمان و بهبودی موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- بیخوابی
- مدیریت استرس
- سردرد
- گرفتگی‌های قاعدگی
- دریازدگی
- تنش و درد عضلانی
- تهوع و استفراغ در دوران بارداری و حالت تهوع صبحگاهی
- تهوع و استفراغ بعد از جراحی یا شیمی درمانی
- خستگی مرتبط با سرطان و سایر مشکلات
فواید طب فشاری
تحقیقات محدودی در مورد طب فشاری انجام شده است، اما همین تحقیقات اندک حاکی از اثربخشی طب فشاری است.
معمولا طب فشاری درد ندارد، در صورت تجربه درد بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
برخی افراد بعد از یک جلسه احساس درد یا کبودی و یا سبکی سر در نقاط طب فشاری دارند.
فشار روی نواحی صورت باید ملایم باشد. در صورت نیاز به استفاده از طب فشاری در دوران بارداری باید حتما با پزشک مشورت کنید. در دوران بارداری معمولا فشار در نواحی زیر انجام نمی‌شود:
- شکم
- نقاط خاصی روی ساق پا
- قسمت پایین کمر
طب فشاری نباید روی نواحی زیر انجام شود:
- زخم‌های باز
- کبودی
- رگهای واریسی
- نواحی متورم
موارد منع طب فشاری
در صورت مبتلا بودن به هر یک از عوارض زیر قبل از انجام طب فشاری باید با پزشک مشورت کنید:
- پوکی استخوان
- شکستگی یا آسیب اخیر
- سرطان
- کبودی آسان
- اختلال خونریزی
- بیماری قلبی
- فشار خون کنترل نشده
- دیابت
- استفاده از داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت تجویزی، مانند کومادین (وارفارین)
