۱۱ چکاپ و آزمایش مهم که نباید از آن‌ها غافل شوید
حتماً تا حالا این جمله‌ی معروف را شنیده‌اید: «پیشگیری بهتر از درمان است.» انجام چکاپ‌های منظم و مراجعه به پزشک برای تست‌های غربالگری می‌تواند نقش بزرگی در حفظ سلامت شما ایفا کند و احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهد. یکی از پرسش‌های رایجی که مطرح می‌شود این است که «هر چند وقت یکبار باید برای چکاپ به پزشک مراجعه کرد؟» اگر به دنبال پاسخ کامل این سؤال هستید و می‌خواهید با مهم‌ترین تست‌های غربالگری آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را تا انتها بخوانید.
چرا باید به طور منظم چکاپ کنیم؟
در معاینه‌ی سالانه، پزشک، سبک زندگی، سابقه‌ی پزشکی و وضعیت کلی سلامت شما را بررسی می‌کند و آزمایش‌های غربالگری مورد نیاز را تجویز می‌کند. چکاپ‌های منظم مزایای زیادی برای سلامتی دارند، از جمله:
- تشخیص زودهنگام بیماری‌ها پیش از بروز عوارض جدی
- امکان درمان سریع‌تر و مؤثرتر بیماری‌ها
- کنترل بهتر بیماری‌ها و پیشگیری از پیشرفت آن‌ها
- کاهش هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های شدید
- آشنایی با روش‌های جدید برای داشتن سبک زندگی سالم‌تر
- مهم‌ترین چکاپ‌ها و آزمایش‌های غربالگری که باید در نظر داشته باشید
۱. اندازه‌گیری قد و وزن
در هر ویزیت پزشکی، قد و وزن شما اندازه‌گیری می‌شود. پزشک با استفاده از این داده‌ها شاخص توده‌ی بدنی (BMI) را محاسبه می‌کند. BMI مناسب (بین ۱۸/۵ تا ۲۴/۹) نشان‌دهنده‌ی وزن سالم است. حفظ این شاخص در بازه‌ی طبیعی می‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و برخی سرطان‌ها جلوگیری کند.
۲. بررسی فشار خون
فشار خون نیرویی است که خون به دیواره‌ی رگ‌ها وارد می‌کند. فشار خون باید کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه باشد. فشار بالاتر از ۱۳۰/۸۰ میلی‌متر جیوه می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش دهد. بهتر است از ۱۸ سالگی به بعد، فشار خون را حداقل هر دو سال یکبار اندازه‌گیری کنید.
۳. سنجش کلسترول خون
کلسترول بالا می‌تواند باعث بروز بیماری قلبی و سکته‌ی مغزی شود. افراد بالای ۲۰ سال باید هر ۴ تا ۶ سال یکبار سطح کلسترول خود را چک کنند. اگر سابقه‌ی خانوادگی کلسترول بالا یا بیماری قلبی دارید یا اضافه وزن دارید، بهتر است این آزمایش را با فواصل کوتاه‌تر انجام دهید.
۴. غربالگری سرطان روده‌ی بزرگ
غربالگری از سن ۵۰ سالگی شروع می‌شود (مگر در صورت سابقه‌ی خانوادگی زودتر). آزمایش خون مخفی در مدفوع سالانه، سیگموئیدوسکوپی هر ۵ سال و کولونوسکوپی هر ۱۰ سال یکبار توصیه می‌شود.
۵. تست قند خون
آزمایش قند خون می‌تواند پیش‌دیابت و دیابت را شناسایی کند. بهتر است از ۴۵ سالگی این تست را انجام دهید، مگر اینکه عوامل خطری مانند اضافه وزن یا فشار خون بالا داشته باشید.
۶. معاینه‌ی پوست
بررسی ماهانه‌ی پوست برای شناسایی تغییرات در خال‌ها یا علائم مشکوک اهمیت زیادی دارد. در صورت وجود سابقه‌ی خانوادگی سرطان پوست، معاینه‌های پزشکی منظم ضرورت بیشتری پیدا می‌کند.
۷. ارزیابی تراکم استخوان
از ۶۵ سالگی برای زنان و از ۷۰ سالگی برای مردان توصیه می‌شود. در موارد خاص مثل سابقه‌ی شکستگی یا مصرف طولانی استروئیدها، ممکن است این تست زودتر نیاز شود.
۸. ماموگرافی سینه
برای زنان، ماموگرافی از ۴۰ سالگی اهمیت پیدا می‌کند. بسته به نظر پزشک، ممکن است این آزمایش به صورت سالانه یا یک سال در میان انجام شود.
۹. غربالگری سرطان دهانه‌ی رحم
از حدود ۲۱ سالگی باید درباره‌ی انجام تست‌های پاپ اسمیر و HPV با پزشک مشورت کنید. این تست‌ها برای شناسایی تغییرات سلولی پیش از تبدیل به سرطان اهمیت دارند.
۱۰. بررسی سلامت پروستات
مردان باید از ۵۰ سالگی درباره‌ی غربالگری سرطان پروستات با پزشک صحبت کنند؛ افرادی که سابقه‌ی خانوادگی دارند، بهتر است از سنین ۴۰ تا ۴۵ سالگی این موضوع را مدنظر قرار دهند.
۱۱. معاینه‌ی دندان‌ها
مراجعه‌ی منظم به دندانپزشک برای تشخیص زودهنگام مشکلاتی مانند پوسیدگی، بیماری لثه و دیگر اختلالات دهان و دندان اهمیت بالایی دارد. معمولاً یک یا دو بار در سال کافی است.
سخن آخر
چکاپ‌های منظم می‌توانند وضعیت سلامتی شما را بهبود داده و از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کنند. فواصل زمانی مراجعه به پزشک و انجام غربالگری‌ها بستگی به سن و شرایط جسمی شما دارد. هر چه سن بالاتر می‌رود، اهمیت انجام این معاینات بیشتر می‌شود. بهتر است از ۵۰ سالگی به بعد اهمیت بیشتری برای چکاپ‌های سلامت قائل شوید.
