گفتگوی حوزه سلامت
ویروس HPV چیست؟ انواع، علائم، پیشگیری و درمان + ویدئو
ویروس HPV (اچ‌پی‌وی) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های منتقل شونده از طریق تماس نزدیک پوست و مخاط است. بیش از ۲۰۰ نوع شناخته شده دارد و بر اساس پتانسیل ایجاد تغییرات سلولی و سرطان‌زا بودن به انواع کم‌خطر و انواع پرخطر تقسیم می‌شود. در این مطلب، بر اساس مصاحبه پزشک، به صورت ساده و کاربردی درباره ماهیت ویروس، علائم، راه‌های انتقال، تشخیص، درمان و روش‌های پیشگیری توضیح داده شده است.
در این قسمت گفت‌وگوی حوزه سلامت مجله زندگی سالم گفت‌وگو کرده‌ایم با دکتر پیمان صالحی، متخصص اورولوژی و فلوشیپ فوق تخصصی آندرولوژی و ناباروری در رابطه با ویروس HPV (اچ‌پی‌وی) که این روزها در جامعه شایع‌تر شده است. برای اطلاع دقیق از این بیماری، ویدئو زیر را با دقت نگاه کنید:
ویروس HPV (اچ‌پی‌وی) چیست؟
- حدود ۲۰۰ نوع HPV شناخته شده است.
- انواع آن به دو گروه پرخطر و کم‌خطر تقسیم می‌شوند.
- انواع پرخطر می‌توانند در برخی موارد منجر به سرطان‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، سرطان آلت یا سرطان حلق (فارنکس) شوند؛ هرچند این موارد نسبتاً کم‌تر شایع‌اند.
- ویروس از طریق تماس نزدیک پوست با پوست یا مخاط منتقل می‌شود و رفتار آن بسته به نوع ویروس و وضعیت سیستم ایمنی فرد متفاوت است.
- ممکن است فرد بدون علامت باشد اما ناقل ویروس باشد و به دیگران منتقل کند.
- ضایعات می‌توانند به صورت تک یا متعدد، مسطح یا برجسته و شبیه گل کلم بروز کنند.
- درمان‌های معمول شامل کرایوتراپی، کوتر و لیزر هستند؛ انتخاب روش بستگی به تعداد، محل ضایعه، تجربه درمانگر و هزینه‌ها دارد.
- واکسیناسیون در سنین حدود ۱۰ تا ۱۵ سال توصیه می‌شود و یکی از راه‌های مؤثر پیشگیری است.
- کاهش تعداد پارتنرها و رعایت روابط محافظت شده می‌تواند ریسک را کاهش دهد.
تشخیص ویروس HPV (اچ‌پی‌وی)
- معاینه بالینی توسط پزشک متخصص (پوست یا زنان/ارولوژی)
- در زنان: تست پاپ‌اسمیر (PAP) و تست HPV-DNA برای شناسایی انواع پرخطر
- در ضایعات پوستی تناسلی: معاینه و در صورت نیاز نمونه‌برداری (بیوپسی)
درمان HPV
- کرایوتراپی (فریز کردن ضایعات)
- کوتر (الکتروسرجری)
- لیزر
- درمان‌ها ممکن است نیاز به تکرار داشته باشند و انتخاب روش بر اساس محل، اندازه، تعداد ضایعات و امکانات و هزینه انجام می‌شود.
پیشگیری
- واکسیناسیون HPV (توصیه‌شده در سن حدود ۱۰–۱۵ سال)
- کاهش تعداد شریک‌های جنسی و پرهیز از روابط پرخطر
- استفاده از کاندوم به عنوان کاهش‌دهنده خطر (نه پوشش‌دهی کامل)
- مراجعه زودهنگام به پزشک در صورت مشاهده هر ضایعه یا علامت غیرطبیعی
چه زمانی مراجعه کنیم؟
- هر ضایعه پوستی/مخاطی جدید در ناحیه تناسلی
- خون‌ریزی یا تغییر غیرطبیعی در ناحیه تناسلی
- پرسش و نگرانی درباره واکسیناسیون یا تماس‌های پرخطر
جدول خلاصه مقایسه
| موضوع | نکات مهم |
| تعداد انواع | حدود ۲۰۰ نوع شناخته شده |
| تقسیم‌بندی | کم‌خطر و پرخطر |
| راه انتقال | تماس نزدیک پوست با پوست یا مخاط (اغلب جنسی) |
| شکل ضایعه | تک یا متعدد، مسطح یا برجسته (شبیه گل‌کلم) |
| تشخیص | معاینه، پاپ، HPV-DNA، بیوپسی در موارد مشکوک |
| درمان | کرایو، کوتر، لیزر، درمان‌های موضعی/جراحی |
| پیشگیری | واکسن، کاهش پارتنر، کاندوم |