طعم تلخ خشونت / زنانی که قربانی خشونت می شوند زندگی را شور مزه می کنند

طعم تلخ خشونت / زنانی که قربانی خشونت می شوند زندگی را شور مزه می کنند

کتک زدن زنان و دختران جوان در خانه‌ها، توسط مردان یا زنان مسن (مادرشوهر، خاله، عمه، مادربزرگ و…)، متاسفانه از قدیم در بعضی مناطق ایران رواج داشته است. نمی‌توان گفت همه‌ی مردها روی زن یا دختر‌شان دست بلند می‌کنند، ولی آمار غیر رسمی حاکی است اکثریت زنان و دختران حداقل یک بار در عمرشان طعم کتک خوردن از پدر، برادر یا شوهر خود را چشیده‌اند.

البته قشری از زنان هم چیزی جز عذاب و ناراحتی از زندگی نصیب‌شان نمی‌شود. زنانی که با کوچکترین مخالفت یا اعتراضی نسبت به مردان (چه پدر، برادر، شوهر حتا دایی و عمو و در مواردی پسر) آماج حملات ناجوانمردانه شماتت، توهین، تحقیر، کتک، ضرب و جرح آنان قرار می‌گیرند و در بیشتر موارد هم بالاجبار سر به مُهر سکوت می‌گذارند، و در مسیر یک مرگ تدریجی (سوختن و ساختن) روزگار سپری می‌کنند.

آمار دقیقی از میزان خشونت علیه زنان وجود ندارد، ولی شنیده‌ها حاکی از درصد بالای خشونت علیه زنان در جامعه است. این موضوع معضلی مضاعف، علاوه بر مشکلات دیگر زنان است. در جامعه ایران همچون سایر جوامع- خشونت علیه زنان سابقه‌ای بسیار طولانی و قدیمی، همپای تشکیل اولین خانواده‌ها دارد. بارزترین مصادیق آن ابتدا ضرب و جرح زنان و سپس روابط جنسی است. میزان قابل توجهی از خشونت علیه زنان، مربوط به ضرب و جرح فیزیکی است.

طعم تلخ خشونت / زنانی که قربانی خشونت می شوند زندگی را شور مزه می کنند

آمارها در هاله ای از ابهام

گفته‌های قربانیان و گزارش‌های شخصی نشان می‌دهد؛ همسر آزاری مردان و میزان خشونتی که نسبت به زنان اعمال می‌شود، به مراتب بیشتر از آمار و ارقام و بررسی‌های رسمی است. کتک زدن زنان، در واقع ساز وکاری ‌برای «مهار و تسلط» بر آنان است. هراس زنان از کتک خوردن، فعالیت جسمی و روانی ایشان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. در اغلب موارد، انواع رفتار و اعمالی که مردان به قصد تسلط و ارعاب زنان در پیش می‌گیرند، باعث چنین هراسی می باشد، نه ترس از حمله فیزیکی صرف.

وسعت دامنه تسلط و زورگویی و ارعابی که مردان، بر زنان، اعمال می‌کنند. تنها زمانی آشکار می‌شود که؛ آزار جنسی، تهدید، توهین و بددهنی، آبروریزی و دیگر رفتارهایی که طیفی از مردان برای مهار همسرانشان ابداع کرده‌اند را بشناسیم.

برخی علل همسر آزاری مرتبط با عوامل خانوادگی، تجارب فردی، رفتار والدین، ریشه‌های فرهنگی و طبقه‌بندی‌های اجتماعی است. اغلب مردان همسر آزار، از احساس نا‌امنی روانی، ناامیدی، ترس، اضطراب، خشم، خود کم بینی، نارسایی‌های جنسی و افسردگی رنج می‌برند. درصد قابل توجهی از این مردان هم معتاد به انواع مواد مخدر یا الکل نیز هستند.

سطح پایین تحصیلات اعضای خانواده، پایین بودن سواد و شعور اجتماعی، اختلافات مکرر خانوادگی، از هم پاشیدگی خانواده پدری فرد همسر آزار، وجود باورها و رسوم و سنت‌های غلط مردسالاری افراطی و امثالهم، از جمله عوامل منجر به همسر آزاری هستند.

طعم تلخ خشونت / زنانی که قربانی خشونت می شوند زندگی را شور مزه می کنند

برخی از این دیدگاه‌ها خود زنان را مقصر اعمال خشونت می‌داند، بدین معنا که زنان عملی فتنه‌انگیز و یا کاری تحریک‌آمیز انجام می‌دهند که مرد را برافروخته می‌کند. دیدگاه سنتی همسر آزاری، شامل افرادی می‌شود که در هر موردی، زنان را مقصر کتک خوردن خودشان می‌دانند. خود شانند. بسیاری از آنان معتقدند، یعنی زنان به خاطر عدم توفیق در انجام وظایف خود، مسبب رفتار خشونت آمیز همسر شده و حتی استحقاق آن را دارند که تنبیه بشوند. به بیان روشن‌تر مسؤولیت مهار و مدیریت زن بر عهده مرد است.

در این دیدگاه سنتی مردان موجوداتی هیولاگونه، دیو صفت و فاقد احساسات هستند، و زنان نیز کم عقل و نادان و ناتوان به چشم می‌آیند که محتاج مراقبت همه جانبه توسط مردان می‌باشند.

حقانیت خشونت علیه زنان (کتک خوردن)، طوری در جوامع سنتی ما جا افتاده است که به صورت بخشی از تربیت اجتماعی درآمده و به‌ احتمال زیاد و از روی اجبار زنان هم گاه آن را می‌پذیرند.

چنانچه مردی، همسرش را به دلایل مختلف تنبیه کند، گرچه عملی ناعادلانه انجام داده ولی اگر غیر از این عمل کند، از نظر خانواده و جامعه، مردی بی‌اقتدار و زن ذلیل تلقی می‌گردد. اصطلاح زن ذلیل که امروزه رایج شده است مربوط به چنین دیدگاهی است.

بر مبنای دیدگاه عرفی رایج؛ خشونت ارتکابی چهاردیواری خانه را مسأله‌ای خصوصی و خارج از حیطه قانون می داند، درحالی که زنان و دختران آسیب‌دیده و کتک خورده می توانند با توسل به قانون در برابر زورگویی‌های مردان بایستند.

طعم تلخ خشونت / زنانی که قربانی خشونت می شوند زندگی را شور مزه می کنند

سیطره فرهنگ مرد سالاری بر جامعه

از طرفی دیگر بسیاری از کارشناسان معتقدند، چون دامنه این جرایم، گستردگی فراوان خشونت علیه زنان، بسیار وسیع‌تر از آن است که برآورد می‌شود، ازاینرو دستگاه قضایی مایل نیست، واقعیات را بپذیرد و علیه مجرمان وارد عمل شود. از طرفی هم چون واکنش نهادهای حمایتی نسبت به زنانی که مورد ضرب و شتم واقع شده‌اند، در حقیقت متأثر از نوعی نظام مردسالارانه است، درنتیجه فاقد کارآیی لازم می‌باشند.

بیشتر خشونت‌ها روانی و جسمی که بر زنان اعمال می‌شود، به‌دلیل سیطره‌ی فرهنگ مردسالارانه بر روابط خانواده است، و زنان هم توانایی مقابله منطقی و اصولی با آن را ندارند.

شکی نیست که زن امانت الهی نزد شوهر و قابل احترام و تکریم است. تحقیر، استهزاء، توهین و تنبیه و از همه بدتر کتک زدن زنان و دختران نه تنها جایز نیست بلکه بسیار ناپسند و نفرت انگیز است.

طعم تلخ خشونت / زنانی که قربانی خشونت می شوند زندگی را شور مزه می کنند

نویسنده : افشین طباطبایی