حکمت نهم نهج البلاغه : شناخت ره آورد اقبال و ادبار دنیا

حکمت ۹ نهج البلاغه :

شناخت ره آورد اقبال و ادبار دنیا (اجتماعی، سیاسى)

وَ قَالَ إِذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْیَا عَلَى أَحَدٍ أَعَارَتْهُ مَحَاسِنَ غَیْرِهِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِهِ

هنگامی که دنیا به کسی روی می آورد مردم خوبی های دیگران را نیز به او نسبت می دهند.
و در آن هنگام که دنیا از کسی روی برمیگرداند مردم بدی های دیگران را به او منتسب می نماید.

حکمت ۹ نهج البلاغه : شناخت ره آورد اقبال و ادبار دنیا (اجتماعی، سیاسى)

امام علی ع در این حکمت زیبا و در نکوهش و مذمت دنیا به عوض شدن رفتار و گفتار مردم در نزد کسانی که دنیا به ایشان روی کرده و به اصطلاح (دنیا به کامشان شده) یه بالعکس دنیا از ایشان روی برگردانده و پشت کرده اشاره کرده‌اند.

مثال‌های فراوانی در تاریخ داریم؛ روزگاری شخصی در علم یا سیاست و حکومت داری یا هنر یا مهارت و فنونی، معروف و نامی گشت، حتی کارها و دست آوردهای خوب دیگران را به نحوی به آنها نسبت می دهند.

یکی از دلایل این کار توسط چاپلوسان و مدح گویان، برای گرفتن امتیاز ویژه یا نزدیک شدن به آنها برای سو استفاده از جایگاه و موقعیت ها برای پیشبرد اهدافشان است.

حتی در تاریخ دیده شده با این تعاریف از خود ساخته و دروغ بافی های متملقین، و چرخیدن و زبان به زبان شدن آن توسط مردم عادی و ساده لوح گاهی قهرمان‌های خیالی از آنان ساخته شده.

زمانی هم بوده که دنیا بر کسانی که( واقعاً دارای مهارت و استعداد خدادادی و یا صاحب معرفت یا علوم و فنونی بوده اند) پشت کرده است
و حتی صفات نیک آنها را از می‌گیرند و به کسی دیگر نسبت می‌دهند.

ابن بى الحدید در شرح نهج البلاغه خود مى گوید

بسیارى از اشعار خوب را دیده ایم که چون گوینده اش ناشناخته بود از او نفى مى کردند و به افراد مشهور در شعر نسبت مى دادند، بلکه کتاب هایى در فنون و علوم از اشخاص غیر مشهور وجود داشته که آن را به صاحبان نبوغ و شهرت نسبت داده اند.

نیز اشاره به داستان «جعفر برمکى» مى کند که در آن زمان که مورد قبول «هارون الرشید» بود و اسم و شهرتش در همه جا پیچید، هارون او را در کیاست، سخاوت، فصاحت و مانند آن از برترین هاى روزگار مى شمرد; در فصاحت برتر از «قُسّ بن ساعده»، در سیاست بالاتر از «عمر بن خطاب» و در زیبایى زیباتر از «مصعب بن زبیر» و در عفت پاکدامن تر از یوسف و… (در حالى که واقعاً چنین نبود.) ولى هنگامى که نظر هارون درباره او تغییر کرد صفات پسندیده ای (زیرکی و بخشندگی) را هم که داشت مورد انکار قرار داد.

مجله زندگی سالم / فایل صوتی شرح و ترجمه حکمت های نهج البلاغه