تئاتر خیابانی چیست؟ / تاملی در باب نمایشهای خیابانی از زبان یک کارشناس
تئاتر خیابانی چیست؟ / تاملی در باب نمایشهای خیابانی از زبان یک کارشناس
تئاتر خیابانی چیست؟ / تاملی در باب نمایشهای خیابانی از زبان یک کارشناس
هر تئاتری که در خیابان اجرا شود، تئاتر خیابانی است. در واقع اجرای هر درامی در خیابان، یک تئاتر خیابانی را شکل خواهد داد. واقعیت امر این است که ما در تعاریف مختلفی که هر کدام با عقاید شخصیمان داریم، ویژگیهای خاصی از تئاتر خیابانی را بیان نموده و نام آن را تئاتر خیابانی میگذاریم. در واقع هر چیزی که در خیابانها، معابر، میدانها، پارکها و در کل، در فضای باز به نمایش گذاشته شود، یک نمایش خیابانی است.
در مرحله بعدی وقتی به این رویداد نمایشی، درام اضافه میکنیم، نمایش خیابانی ما تبدیل به تئاتر خیابانی میشود.
پس هر رویداد دراماتیکی که قواعد یک درام را رعایت کرده باشد وقتی در خیابان اجرا شود، یک تئاتر خیابانی است. با این تفاوت که ویژگیهای ترویجی و تبلیغی، آموزشی، سیاسی، اجتماعی، تهییجی و… این نمایشها آنها را از دیگر انواع تمیز میدهد.
در این شکی نیست که تئاتر خیابانی در همه نقاط دنیا به این دلیل پا به عرصه نهاد، تا آگاهی دهد، ترویج تفکر و فرهنگ خاصی را بین افراد مختلف جامعه عهده دار شود. تهییج و تبلیغ کند، اعتراض کند، آموزش دهد، احساسات تماشاگر را برانگیزد و به همراه تماشاگران مسائل مورد نظر رامورد تحلیل و تجزیه قرار دهد و به نتیجه مناسب با شناخت و آگاهی تماشاگر دست پیدا کند.
ارتباط بی واسطه بازیگر و تماشاگر به نحوی که تماشاگران در هر لحظه از نمایش که احساس نیاز به دخالت در نمایش را داشته باشند، وارد گود شده و به بیان عقاید خود بپردازند، یکی از خصوصیتهای منحصر به فرد این گونه نمایشی است.
تئاتر خیابانی چیست؟ / تاملی در باب نمایشهای خیابانی از زبان یک کارشناس
عموما تئاتر خیابانی به گونهای طراحی میشود که محل اتفاق رویداد نمایش درخیابان باشد. یکی از ویژگیهای اساسی تئاتر خیابانی، اجرای فی البداهه توسط گروه نمایشی است. ویژگی دیگر تئاتر خیابانی، پرتابل (متحرک) بودن نمایش و بهره گیری از کمترین امکانات اجرایی است. بنابراین میشود گفت: ” بازیگر همه چیز یک تئاتر خیابانی است.”
مدت زمان نمایش عموما کوتاه بوده و از 30 دقیقه تجاوز نمیکند تا از حوصله تماشاگری که اکثر مواقع به صورت اتفاقی با نمایش روبه رو میشود، خارج نشود. باید توجه داشت که تماشاگر برای دیدن نمایش برنامه ریزی قبلی نداشته است.
یکی دیگر از ویژگیهای تئاتر خیابانی، زبان ساده و همه فهم نمایش است.
*گرچه درایران و نقاط مختلف دنیا که صاحب تئاتر خیابانی هستند، این فاکتورها، لزوما قانون نیستند.
تئاتر خیابانی چیست؟ / تاملی در باب نمایشهای خیابانی از زبان یک کارشناس
نمایش خیابانی بر مردم چه تاثیری میگذارد؟
لزوم اجرای نمایش در خیابان چیست؟
اصلا چرا فضای داخلی تئاتر را با آن همه امکانات را رها کنیم و در شرایط سخت خیابان به اجرا بپردازیم؟
منطقیترین پاسخ این است: تأثیر بر مردم، تأثیر بر مخاطب. مخاطبی که به دنبال چیز دیگری به خیابان آمده است و با دیدن یک نمایش خیابانی با دغدغههای جدیدتری به مسیر خود ادامه میدهد.
در تئاتر خیابانی، مخاطب به دلیل نبودن واسطه و ارتباط مستقیم با گروه نمایشی، دخالت در تفکر گروه، تبدیل شدنش به بازیگر و … همراه با دیگر مخاطبین و گروه نمایشی تبدیل به یک گروه متحد شده و تصمیم به حرکت میگیرند که البته این امر با تحریک و تهییج گروه، محقق میشود.
غالبا تأثیر تئاتر خیابانی برمخاطب، بیشتر از تئاتر صحنهای است.
طبق نظر سنجیهای میدانی 80% از تماشاچیان غیر حرفهای تئاتر، بعد از دیدن اولین تئاتر خیابانی، راغب به دیدن تئاتر از گونههای مختلف میشوند.
تئاتر خیابانی چیست؟ / تاملی در باب نمایشهای خیابانی از زبان یک کارشناس
از آنجایی که نمایش خیابانی با مخاطب ارتباط بسیار راحت و روانی برقرار میکند و موضوعات اجراها اغلب از دل خود مردم بیرون کشیده میشود و به مشکلات و مسائل روز رسیدگی میکند، دغدغه مردم میشود و به دل مخاطب مینشیند. پس به طور حتم تاثیرات فراوان و بسزایی بر مخاطب خواهد داشت.
امروزه میتوان به جرات گفت: با وجود رسانههای بی شمار شنیداری، دیداری و ارتباطات اینترنتی، همچنان تئاتر خیابانی؛ تماشاگرساز، بازیگر ساز و جامعه ساز است.
تئاتر خیابانی چیست؟ / تاملی در باب نمایشهای خیابانی از زبان یک کارشناس
نویسنده: عقیل تقی زاده/ کارشناس تئاتر
نکته : متن چاپی در روزنامه به دلیل محدودیت های موجود تغییر کرده است و این متن قابل استناد می باشد