چرا ازدواج زود هنگام خطرناک است؟ ۶ مورد از پیامدهای کودک همسری + ویدئو
ازدواج زودهنگام یکی از چالش‌های مهم در جوامعی است که هنوز تحت تأثیر باورهای فرهنگی، مذهبی یا سنتی قرار دارند. طبق گفته روانشناسان، هرچند در گذشته این پدیده امری طبیعی تلقی می‌شد، اما در دنیای امروز با آسیب‌های جدی جسمی، روانی و اجتماعی همراه است. منظور از ازدواج زود هنگام، ازدواج در سنین زیر ۱۸ سال است؛ سنی که هنوز فرد به بلوغ کامل فکری، عاطفی و اجتماعی نرسیده است.
مصاحبه اختصاصی زندگی سالم با دکتر آیت سهرابی، روان درمان‌گر و دکترای تخصصی مشاوره.
پیامدهای روانی ازدواج زودهنگام
از جدی‌ترین آثار ازدواج زود هنگام، پیامدهای روانی آن است. دخترانی که در سنین پایین ازدواج می‌کنند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به افسردگی و اضطراب قرار دارند. این افراد معمولاً به دلیل نداشتن آمادگی ذهنی و عاطفی لازم برای زندگی مشترک، با احساس نارضایتی، ترس، یا حتی پوچی روبه‌رو می‌شوند. روانشناسان این مسئله را زنگ خطری برای سلامت روان دختران جوان می‌دانند.
آسیب‌های جسمی و بارداری زودرس در کودک همسری
ازدواج زود هنگام معمولاً با بارداری زودرس همراه است. دختران جوانی که هنوز بدن‌شان آمادگی بارداری ندارد، با خطراتی مانند کم‌خونی شدید، سقط مکرر و عوارض زایمان مواجه می‌شوند. بسیاری از این دختران به علت کمبود آگاهی درباره پیشگیری از بارداری، زودتر از زمان مناسب مادر می‌شوند و بدن و ذهن‌شان فشار سنگینی را تحمل می‌کند.
پیامدهای آموزشی و اجتماعی ازدواج زود هنگام
یکی از تبعات گسترده ازدواج زود هنگام، ترک تحصیل است. بسیاری از دختران پس از ازدواج فرصت ادامه تحصیل را از دست می‌دهند و همین مسئله مانع حضور آنان در بازار کار و جامعه می‌شود. ازدواج زودرس در واقع نصف جامعه، یعنی زنان، را از چرخه رشد و نقش آفرینی اجتماعی حذف می‌کند. در ادامه نیز فقر اقتصادی خانواده‌ها به دلیل عدم اشتغال یا تحصیلات پایین ادامه پیدا می‌کند و چرخه فقر نسل به نسل منتقل می‌شود.
عوامل فرهنگی و حقوقی در ازدواج زودهنگام
در گذشته باور عمومی بر این بود که دختر از همان ابتدا به خانواده همسر تعلق دارد، حتی اگر هنوز در خانه پدری باشد. این طرز نگاه دختران را از حق انتخاب و تصمیم گیری درباره آینده‌شان محروم می‌کرد. امروزه نیز در برخی مناطق، اجبار یا فشار خانواده‌ها موجب تداوم ازدواج‌های زیر هجده سال می‌شود. این نوع ازدواج را می‌توان نوعی خشونت خانوادگی دانست که باید ریشه‌های فرهنگی و اعتقادی آن اصلاح شود.
پیامدهای عاطفی و خانوادگی کودک همسری
کودک همسران معمولاً در زندگی خانوادگی با مشکلات عاطفی و ارتباطی روبه‌رو می‌شوند. آنان نه در ابراز محبت مهارت دارند و نه در مدیریت تعارض. نبود رشد فکری کافی، احتمال اختلاف و طلاق را در این ازدواج‌ها افزایش می‌دهد. به گفته روانشناس، نرخ طلاق در ازدواج زود هنگام به طور قابل توجهی بیشتر از ازدواج‌های در سنین بالاتر است.
ازدواج زودهنگام و تداوم فقر
ازدواج زودهنگام اغلب در خانواده‌های کم‌درآمد رخ می‌دهد و متأسفانه این تصمیم نادرست، فقر را در نسل‌های بعد نیز پایدار می‌کند. وقتی دختران در سن پایین ازدواج کرده و شغل یا تحصیلات ندارند، توانایی تأمین مالی یا رشد اقتصادی خانواده کاهش می‌یابد. در نتیجه چرخه فقر تداوم پیدا می‌کند و جامعه نیز از ظرفیت نیمی از نیروی انسانی خود محروم می‌شود.
نتیجه‌گیری
ازدواج زود هنگام تنها یک انتخاب شخصی یا فرهنگی نیست، بلکه مسئله‌ای چند بعدی با پیامدهای روانی، جسمی، اجتماعی و اقتصادی است. ازدواج در سن زیر هجده سال خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب، عوارض بارداری و ضعف در تربیت فرزند را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، مانع تحصیل، اشتغال و رشد اجتماعی دختران می‌شود و چرخه فقر را تقویت می‌کند.
پیشگیری از ازدواج زودهنگام نیازمند مشارکت خانواده‌ها، نظام آموزشی، رسانه‌ها و نهادهای حمایتی است تا با ارتقای آگاهی عمومی و تغییر نگرش‌های فرهنگی، از تکرار این پدیده جلوگیری شود.
