حکمت هفتم نهج البلاغه: ایثار اقتصادى و آخرت گرایی
حکمت ۷ نهج البلاغه :
بازتاب اعمال دنیا در آخرت : ایثار اقتصادى و آخرت گرایی (اخلاقى ، اقتصادى)
متن عربی
وَ قَالَ علیه السلام وَ الصَّدَقَهُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ وَ أَعْمَالُ الْعِبَادِ فِى عَاجِلِهِمْ نُصْبُ أَعْیُنِهِمْ فِى آجَالِهِمْ .
ترجمه امام علی (ع) فرمودند: صدقه دادن دارویى سودمند است ، و کردار بندگان در این دنیا ، پیش روى چشم آنان، در آن جهان (آخرت) است.
واژگان مهم
- الصَّدَقَهُ: صدقه، بخشش مالی از روی ایمان
- دَوَاءٌ مُنْجِحٌ: دارویی سودمند و شفابخش
- عَاجِلِهِمْ: دنیای آنان (زندگی این‌جهانی)
- آجَالِهِمْ: آخرت، زمان مرگ و پس از آن
- نُصْبُ أَعْیُنِهِمْ: در برابر چشمانشان، آشکار و نمایان
ترجمه
امام علی (ع) فرمودند:
صدقه، دارویی مفید و نجات‌بخش است؛ و اعمال بندگان در زندگی دنیا، در برابر دیدگانشان در آخرت نمایان خواهد شد.
چکیده مفاهیم حکمت هفتم نهج البلاغه
این گفتار حکیمانه، دو مضمون مهم را بیان می‌کند:
نخست، صدقه به‌مثابه دارویی شفابخش در درمان دردهای دنیا و رهایی از گرفتاری‌های آخرت معرفی می‌شود؛ دوم، حقیقتی درباره آخرت آشکار می‌گردد و آن اینکه همه‌ی اعمال دنیایی انسان، در آخرت در برابر دیدگان او مجسم خواهند شد.
نکتــــه‌های حکمت ۷
- تشبیه صدقه به دارو، استعاره‌ای پرمعناست. همان‌گونه که دارو برای درمان دردهای جسمی است، صدقه نیز در روایت‌های دینی به‌عنوان درمانی معنوی و اجتماعی معرفی شده است.
- در آموزه‌های اسلامی، تجسم اعمال حقیقتی قطعی است. منظور این است که اعمال انسان‌ها در قیامت فقط در قالب پرونده‌های نوشتاری یا حافظه‌ای نیستند؛ بلکه هر عمل به صورتی قابل مشاهده، حس‌پذیر و محسوس درمی‌آید.
- اشاره آیه شریفه سوره زلزال تأییدی قرآنی بر همین مفهوم است: «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ خَیْراً یَرَهُ * وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ شَرّاً یَرَهُ».
- این نگاه، پیوند میان دنیا و آخرت را زنده نگه می‌دارد. انسان بر اساس چنین باوری، نسبت به رفتار خود هشیارتر می‌شود.
پیـــــام‌های حکمت ۷ نهج البلاغه
- صدقه‌دادن تنها یک عمل اجتماعی نیست؛ بلکه درمانی معنوی، روانی و الهی است.
- اعمال انسان‌ها نابود نمی‌شوند؛ بلکه در آخرت بازمی‌گردند و در برابر دیدگان او قرار می‌گیرند.
- دقت در رفتارهای روزمره و نیت‌های درونی اهمیت دارد؛ زیرا کوچک‌ترین کار نیک یا بد، در قیامت بازتاب خواهد داشت.
- خودسازی و ایثار اقتصادی، مسیر آرامش دنیوی و رستگاری اخروی است.
- بین دنیا و آخرت گسست وجود ندارد؛ آنچه در دنیا انجام می‌دهیم، در آخرت بازتاب آن را خواهیم دید.
مجله زندگی سالم / فایل صوتی شرح و ترجمه حکمت‌های نهج البلاغه
