ترجمه، شرح و تفسیر حکمت ۶۵ نهج البلاغه : ترک دوستان و تنهایى

حکمت ۶۵ نهج البلاغه : ترک دوستان و تنهایى

شرح و تفسیر حکمت ۶۵ نهج البلاغه :

امام علی(ع) در این گفتار بسیار کوتاه و پرمعنایش به اهمیت دوستان صمیمى اشاره کرده مى فرماید: «از دست دادن دوستان غربت است».

معمولأ انسان در وطن علاقه هاى فراوانى دارد; که در مسائل مادى و معنوى از آنها بهره مى گیرد و احساس تنهایى نمى کند چون در وطن خویش است و در مشکلات بدون پناه نیست، آرامش خاطر دارد و احساس امنیت مى کند; ولى در غربت و دورى از وطن همه اینها را از دست مى دهد، خود را تنهاى تنها مى بیند; بدون یار و یاور و بى پناه و بدون آرامش. امام مى فرماید: انسان اگر در وطن خویش هم باشد ولى دوستان را از دست دهد گویى در غربت و دور از وطن است.

همین مضمون در نامه ۳۱ که اندرزنامه امام به فرزند دلبندش امام حسن مجتبى(ع) است به صورت دیگرى نقل شده فرمود:

«الْغَریبُ مَنْ لَیْسَ لَهُ حَبیبٌ; غریب کسى است که دوستى ندارد».

در حدیث دیگرى از مستدرک الوسائل از پیغمبر اکرم(ص) نقل شده است که فرمود:

«انسان به وسیله برادران (دینى) خود کثرت و فزونى مى یابد».

اضافه بر اینها، انسان داراى روح اجتماعى است و جوامع بشرى در سایه همین روح به وجود آمد. تمدن ها، پیروزى هاى علمى و پیشرفت صنایع و علوم همه مولود این روح اجتماعى است. به همین دلیل انسان پیوسته تلاش و کوشش مى کند دوستان بیشتر و بهترى پیدا کند و آنها که علاقه به انزوا دارند و از انتخاب دوست عاجزند در واقع بیمارند. حال اگر دوستانش را از دست دهد گرفتار حالتى مى شود که گویى بخشى از وجود خود را از دست داده است.

پیام این کلام حکمت آمیز این است که هر مسلمانى باید بکوشد و دوستان بیشترى براى خود فراهم سازد ولى مسلم است که هر کسى شایسته دوستى نیست بلکه باید دوستانى انتخاب کرد که کمک بر دین و دنیا باشند.