احادیثی در خصوص سکوت

حدیث (۱) امام على علیه‏السلام :

اَدَّبتُ نَفسى فَما وَجَدتُ لَها    بِغَیرِ تَقوَى الالهِ مِن اَدَبِ
فى کُلِّ حالاتِها وَ اِن قَصُرَت    اَفضَلَ مِن صَمتِها عَنِ الکَذِبِ
وَ غیبَهِ النّاسِ اَن غیبَتَهُم    حَرَّمَها ذُوالجَلالِ فِى الکُتُبِ
اِن کانَ مِن فِضَّهٍ کَلامُکِ یا     نَفسُ فَاِنَّ السُّکوتَ مِن ذَهَبِ؛

به ادب و تربیت نفس خود پرداختم و براى‏آن  /  ادبى بهتر از تقواى الهى در تمام حالاتش نیافتم
و اگر از پس این امر برنیامد  /  براى آن چیزى بهتر از دم فروبستن از دروغ نیافتم
و از غیبت مردمان، همانا غیبت آنان را  /  خداوند با عظمت در کتاب‏ها حرام کرده است
اى نفس، اگر سخن تو  /  نقره است، سکوت طلاست

اعلام الدین، ص ۲۷۳

حدیث (۲) امام على علیه‏السلام :

إِنَّ المُؤمِنَ… إذا سَکَتَ فَکَّرَ… وَالمُنافِقُ إِذا سَکَتَ سَها؛

سکوت مؤمن تفکر و سکوت منافق غفلت است.

تحف العقول، ص۲۱۲

حدیث (۳) امام صادق علیه‏السلام :

کَلامٌ فى حَقٍّ خَیرٌ مِن سُکوتٍ عَلى باطِلٍ؛

سخن گفتن درباره حق، از سکوتى بر باطل بهتر است.

من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۳۹۶

حدیث (۴) پیامبر صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله :

خَیرُ القُلوبِ اَوعاها لِلخَیرِ وَ شَرُّ القُلوبِ اَوعاها لِلشَّرِّ، فَاَعلَى القَلبِ الَّذى یَعِى الخَیرَ مَملُوٌّ مِنَ الخَیرِ اِن نَطَقَ نَطَقَ مَأجورا و اِن اَنصَتَ اَنصَتَ مَأجورا؛

بهترین قلب‏ها، قلبى است که ظرفیت بیشترى براى خوبى دارد و بدترین قلب‏ها، قلبى است که ظرفیت بیشترى براى بدى دارد، پس عالى‏ترین قلب، قلبى است که خوبى را در خود دارد و لبریز از خوبى است. اگر سخن بگوید، سخنش در خور پاداش است و اگر سکوت کند، سکوتش درخور پاداش است.

جعفریات، ص ۱۶۸

حدیث (۵) امام صادق علیه‏السلام :

کَمالُ الاَدَبِ وَالمُروءَهِ سَبعُ خِصالٍ : اَلعَقلُ وَ الحِلمُ ، وَالصَّبرُ ، وَالرِّفقُ ، وَالصَّمتُ ، وَحُسنُ الخُلقِ وَ المُداراهُ؛

کمال ادب و مروت در هفت چیز است: عقل، بردبارى، صبر، ملایمت، سکوت، خوش‏اخلاقى و مدارا.

بحار الأنوار ، ج ۸۴ ، ص ۳۲۵، ح ۱۴

حدیث (۶) پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله :

 اَوصانى رَبّى بِسَبعٍ: اَوصانى بِالاِخلاصِ فِى السِّرِّ وَ العَلانیَهِ وَ اَن اَعفُوَ عَمَّن ظَلَمَنى و اُعطىَ مَن حَرَمَنى و اَصِلَ مَن قَطَعَنى و اَن یَکونَ صَمتى فِکرا وَ نَظَرى عِبَرا؛

پروردگارم هفت چیز را به من سفارش فرمود: اخلاص در نهان و آشکار، گذشت از کسى که به من ظلم نموده، بخشش به کسى که مرا محروم کرده، رابطه با کسى که با من قطع رابطه کرده، و سکوتم همراه با تفکّر و نگاهم براى عبرت باشد.

کنزالفوائد، ص ۱۸۴

حدیث (۷) امام صادق علیه السلام:

عَلَیکَ بِالصَّمتِ، تَعد حَلِیماً، جاهِلاً کُنتَ اَو عالِماً، فَاِنَّ الصَّمتَ زَینٌ لَکَ عِندَ العٌلَماءِ وَ سِترٌ لَکَ عِندَالجُّهالِ؛

عالم باشى یا جاهل ، خاموشى را برگزین تا بردبار به شمار آیى . زیرا خاموشى نزد دانایان زینت و در پیش نادانان پوشش است.

مستدرک، ج ۹، ص۱۷

حدیث (۸) امام موسی کاظم علیه السلام:

قِلَّهُ المَنطِقِ حُکم عَظیمٌ ، فَعَلَیکُم بِالصَّمتِ فَانَّهُ دَعَهٌ حَسَنَهٌ وَ قِلَّهُ وِزرٍ وَ خِفَّهٌ مِنَ الذُّنوبِ؛
کم گویی ، حکمت بزرگی است ، بر شما باد به خموشی که آسایش نیکو و سبکباری و سبب تخفیف گناه است .

بحاالانوار، ج ۷۸، ص ۳۲۱

حدیث (۹) پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله:

عَلَیکَ بِطولِ الصَّمتِ فَانَّهُ مَطرَدَءٌ لِلشَّیطانِ وَ عَونٌ لَکَ عَلَی أمرِ دینِکَ.
خود را ملزم به سکوت طولانی کن، چرا که این کار موجب طرد شیطان بوده و در کار دین، یاور توست

بحارالانوار ج۶۸ ص۲۷۹

حدیث (۱۰) امام علی (ع):

السُّکوتُ عَلی الأحمَق أفضَل مِن جَوابه
سکوت در برابر احمق بهتر از جواب دادن به اوست

غررالحکم ح۱۲۵

حدیث (۱۱) امام رضا (ع):

مِن عَلَاماتِ الفِقهِ الحِلمُ وَ العِلمُ مَ الصُمتُ إنَّ الصَّمتَ بَابٌ مِن أبوابِ الحِکمَهِ إنَّ الصَّمتَ یَکسِبُ المَحَبَّهَ إنَّهُ دَلیلٌ عَلَی کُلِّ خَیر
از نشانه های فهم عمیق و درست، بردباری، دانش و سکوت است. سکوت دری از درهای حکمت است. سکوت محبت می آورد و راهنمای هر خیری است.

اصول کافی، ج۲، ص۱۱۳، باب الصمت و حفظ اللسان، حدیث۱

حدیث (۱۲) امام صادق (ع):

لَایَزَالُ العَبدُ المُؤمِنُ یُکتَبُ مُحسِناً مَادَامَ سَاکِتاً فَإذَا تَکَلَّمَ کُتِبَ مُحسِناً أو مُسِیئاً.
بنده مومن مادام که خاموش است جزء نیکان شمرده می شود، پس هرگاه زبان بگشاید، یا نیکوکار است یا بدکار.

اصول کافی، ج۲، ص۱۱۶، باب الصمت و حفظ اللسان، حدیث۲۱

منبع:آوینی

لطفا نظر خود را در مورد مطلب بالا در قسمت اعلام نظرات ذکر کرده و نوع مقالات و اخبار مورد علاقه خود را بیان کنید به بهترین نظرات هدایای نفیسی تعلق خواهد گرفت . باتشکر