چه زمانی باید در مورد سردرد نگران باشیم؟

درد گردن و سردرد اغلب به هم مرتبط هستند، زیرا سفتی گردن، فتق دیسک گردن یا تحریک شدن اعصاب نخاعی همگی می توانند موجب سردرد شوند. سردردی که ناشی از ناراحتی گردن یا آسیب دیدگی گردن است، سردردهای گردنی ایجاد می کند. درد در پشت گردن و سر همچنین می تواند سردردهای شدیدی مانند سردردهای خوشه ای یا تنشی ایجاد کند.

سردرد گردنی می تواند درد ناخوشایند و یا مداومی داشته باشد. بسته به اعصابی که تحت تاثیر قرار می گیرند، ممکن است دچار درد شدید در پشت جمجمه، شقیقه ها یا پشت چشم شوید. این نوع سردرد مثل حس سیخ کردن در سر احساس می شود. درد در پشت سر و گردن می تواند به ستون فقرات نیز سرایت کند و باعث درد و ضعف در شانه ها شود.

سفتی گردن که ناشی از درد گردن است، می تواند در دامنه حرکات بدن و سر شما تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، چرخش سر به یک طرف سردرد شدید ایجاد می کند. یا، درد گردن می تواند بسیار شدید بوده و هنگامی که فقط سر را حرکت می دهید، شدیدتر شود.

در این مقاله، به دلایل مختلف درد گردن و سردرد اشاره می کنیم.  همچنین خواهید آموخت که چگونه از این درد جلوگیری یا شدت آن را کاهش دهید. ضمن این که می توانید پاسخ این سوال را نیز پیدا کنید که چه زمانی باید در مورد سردرد نگران باشید؟

آناتومی گردن

گردن شما شامل ۷ مهره ای است که قسمت فوقانی ستون فقرات یا ستون فقرات گردنی را تشکیل می دهند. دایره المعارف بریتانیکا می گوید که پشت گردن دارای اعصاب مهمی است که بخشی از نخاع را تشکیل می دهند. عضلاتی نیز در پشت گردن وجود دارد.

اولین مهره (C1) به پایه جمجمه متصل است و آخرین مهره ی گردن (C7) به قسمت ستون فقرات میانی یا ستون فقرات قفسه سینه وصل است. این قسمت در بالای تیغه شانه ها قرار دارد. دکتر Michael B. Furman، متخصص بیماری های نخاعی می گوید که بین هر مهره، دیسک های کوچکی مانند ژله وجود دارد که به عنوان کمک فنر عمل کرده و جذب کننده شوک هستند.

دکتر Vinod K Panchbhavi، استاد جراحی ارتوپدی در دانشگاه تگزاس، می گوید که گردن جریان خون را به سر و مغز می رساند. گردن بسیار انعطاف پذیر است و به شما امکان می دهد که سر خود را در جهات مختلف بچرخانید.

هر مشکلی که برای دیسک های گردنی، رباط ها، عضلات گردن یا مهره ها ایجاد شود می تواند منبع درد در پشت سر  یعنی پایه جمجمه و سردرد گردنی باشد.

چگونه درد گردن می تواند باعث سردرد شود؟

از آنجا که عوامل متعددی وجود دارد که می توانند باعث درد گردن و سردرد شوند، تشخیص علت دقیق این عارضه دشوار است.

دکتر Michael B. Furman می گوید که پارگی یا شکاف در دیسک های گردنی می تواند بر روی ریشه اعصاب نخاعی فشار وارد کند. این روند می تواند باعث درد شدید در سر، گردن و ستون فقرات میانی شود. دژنراتیو دیسک گردن نیز می تواند موجب درد سوزشی گردن و سردرد ناخوشایند در پشت سر شود.

طبق گفته پزشکان دانشکده پزشکی هاروارد، سردرد گردنی ممکن است از مشکلات مربوط به پوست سر یا ماهیچه و مفاصل گردن باشد. این مشکلات می توانند سردردی ایجاد کنند که در آن به نظر می رسد که سرتان به صورت ناگهانی فشرده شده است. درد گردن و سردرد می تواند به علت تنگ شدن غیر طبیعی عروق خونی گردن ایجاد شود. یکی یا بیشتر از یکی از این مشکلات می تواند سردرد با شدت های مختلف ایجاد کند.

علائم درد گردن و سردرد

درد گردن در پایه جمجمه و سردرد تنها علامت گرفتگی عضله گردن یا فتق دیسک های گردنی نیست. دکتر William C. Shiel، متخصص روماتولوژی، توضیح می دهد که علائم دیگر سردرد گردنی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد گردن که باعث سفتی و مشکلات گردنی می شود.
• درد شانه که ناشی از تحت فشار بودن عصب شانه است.
• ضعف در یکی از بازوها که به دلیل درد گردن یا التهاب ستون فقرات گردنی رخ می دهد.
• احساس سوزش در زمان حرکت دادن تیغه شانه و بازو. ممکن است سوزن سوزن شدن را در پایه جمجمه خود نیز احساس کنید.
• کبودی و یا تورم در صورتی که درد گردن و پشت سر ناشی از آسیب باشد.

علل درد گردن و سردرد

بیایید به جزئیات بیشتری در مورد برخی از دلایل معمول درد گردن و سردرد نگاهی کنیم.

گرفتگی گردن

هر گونه آسیب دیدگی مهره ها یا اعصاب گردنی می تواند سفتی گردن ایجاد کند که موجب سردرد گردنی می شود.

دکتر Melissa Conrad Stöppler در MedicineNet می گوید که سفتی گردن می تواند به علت آسیب دیدگی یا مسائل مربوط به ساختارها یا اعضای درونی گردن رخ دهد. این درد می تواند ناشی از تورم غدد لنفاوی پس سری و انقباض عضلات گردن و یا اندام های دیگر باشد. نتیجه این اختلال می تواند سردرد گردنی، درد خفیف در شانه و سفتی شانه باشد.

گاهی اوقات سفتی گردن نشانه بدی است. پزشکان کلینیک مایو می گویند که مننژیت می تواند سفتی گردن، سردردهای شدید ضربان دار و تب ناگهانی ایجاد کند. اگر متوجه  هر کدام از این علائم شدید باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.

استفاده از بالش یا تشک نامناسب

بیدار شدن از خواب با درد گردن و سردرد ناشی از سفت شدن گردن می تواند به دلیل استفاده از بالش یا تشک نامناسب باشد.

به گفته محققان دانشکده پزشکی هاروارد، خوابیدن بر روی تشک شل با یک بالش نامناسب، می تواند درد گردن و سردرد شدید بعد از بیدار شدن از خواب را ایجاد کند. محققان همچنین می گویند موقعیت بدن در زمان خواب نیز باید به گونه ای باشد که از ستون فقرات و منحنی طبیعی گردن پشتیبانی کند.

راه های جلوگیری از سردرد و درد گردن صبحگاهی عبارتند از:

• خوابیدن روی پهلو یا کمر برای حمایت از منحنی ستون فقرات
• انتخاب بالش فومی که بهتر از ستون فقرات گردنی حمایت می کند.
• اجتناب از استفاده از بالس سفت و بلند

سردرد تنشی

یکی دیگر از علل سفتی گردن که باعث سردرد و درد گردن می شود، ایجاد تنش در عضلات پایه جمجمه است.

دکتر Neil Lava که در بیماری های عصبی تخصص دارد، می گوید که سفتی عضلات پایه جمجمه یا پشت گردن می توانند سردرد تنشی ایجاد کنند. معمولا، ایجاد اضطراب یا کمبود خواب موجب سر درد شدید می شود. این درد می تواند در شقیقه ها، جلوی سر و یا پس سر احساس شود.

برخی از نشانه های دیگر سردرد مرتبط با اضطراب عبارتند از:

• مشکل در خوابیدن
• احساس خستگی در طول روز
• افزایش حساسیت به نور
• احساس تحریک پذیری

دیسک گردن

تحت فشار بودن اعصاب در ناحیه گردنی ستون فقرات ممکن است باعث بروز درد در ناحیه گردن شود که به سر نیز سرایت می کند. به گفته دکتر William H. Blahd در WebMD، فتق دیسک اغلب در ستون فقرات گردنی و کمری ایجاد می شود. این بیماری، عصب را به دام انداخته و می تواند درد شدیدی در هنگام حرکت یا خم کردن گردن و یا سوزش در بازوها ایجاد کند.

در قسمت نخاع و در ناحیه فوقانی گردن، فیبرهای عصبی زیادی وجود دارد. مجله American Osteopathic Association گزارش می دهد که تحت فشار بودن اعصاب گردنی می تواند موجب سردرد سرویکوژنیک یا سردرد گردنی شود. این سردرد مانند حمله میگرنی احساس می شود.

محققان می گویند که نشانه های دیگر تحت فشار بودن عبارتند از:

• سفتی گردن و احساس درد در پشت گردن
• دردی که به شانه و یا کمر سرایت می کند
• احساس سوزش در پشت سر
• سردردی که ناشی از حرکت گردن است
• حساسیت پوست و پشت گردن

آرتریت

بیماری های دژنراتیو نخاعی مانند آرتریت می توانند یکی دیگر از دلایل احساس سردرد در پشت سر یا گردن باشند.

با توجه به گزارش Arthritis Foundation، استئوآرتریت ستون فقرات می تواند سردردهای مکرر خفیف تا شدید ایجاد کند. گاهی اوقات این نوع سردرد می تواند علت ثانویه داشته باشد. به عنوان مثال، استفاده مکرر از مسکن ها برای آرتریت می تواند سر درد ناگهانی ایجاد کند. یا فیبرومیالژیا می تواند باعث درد در ستون فقرات و سر شود.

سردردهای خوشه ای

سردرد خوشه ای می تواند موجب درد ناگهانی گردن شود و فقط در یک طرف سر شما تاثیر می گذارد.

پزشکان کلینیک مایو می گویند که سردردهای خوشه ای یکی از انواع سردردی هستند که شیوع زیادی دارند. آنها باعث درد شدید در پشت چشم می شوند و به سرعت رخ می دهند. پزشکان می گویند که سردرد خوشه ای می تواند درد را به گردن، صورت و شانه ها نیز بتاباند.

نورالژی اپتیکال

درد تکراری در پشت سر و درست در پایه جمجمه می تواند ناشی از بیماری گوش داخلی باشد. قسمت بالای گردن و پشت سر حاوی اعصابی هستند که هنگام تحریک شدن می توانند بسیار دردناک شوند. طبق نظر دکتر دانته تیلور در MedicineNet، نورالژی اپتیکال ممکن است باعث ایجاد درد شدید در پشت گردن شود.

سایر نشانه های ناشی از نورالژی اپتیکال عبارتند از:

• دردی که از پشت سر به پیشانی سرایت می کند
• حساسیت به نور یا صدا
• حساسیت پوست
• درد هنگام حرکت دادن گردن

ویروس هرپس سیمپلکس

ویروس هرپس سیمپلکس ۲ که سبب ایجاد تبخال تناسلی می شود می تواند درد عصبی در گردن ایجاد کرده و باعث سردرد شود.

با توجه به گزارش مجله Archives of Neurology، ویروس هرپس سیمپلکس و درد گردن اغلب به هم ارتباط دارند. پزشکان دریافتند که سفتی گردن، سردرد تکراری و تب یکی از اولین نشانه های هرپس سیمپلکس نوع ۲ (HSV-2) هستند. همانطور که عفونت پیشرفت می کند، بیمار ممکن است درد و خارش در اطراف ناحیه تناسلی را نیز احساس کند.

روش های از بین بردن درد گردن و سردرد

در بسیاری از موارد، داروهای خانگی موثری وجود دارد که می توانند به خلاص شدن از شر درد گردن و سردرد کمک کنند. بیایید به برخی از بهترین راه های خلاص شدن از شر این درد نگاهی کنیم.

کمپرس گرم

گرما برای کاهش درد آرتریت و افزایش دامنه حرکات گردن مفید است.محققان کلینیک کلیولند می گویند که کمپرس گرم می تواند اسپاسم عضلات گردن را که موجب سردرد می شود، متوقف کند. همچنین افراد مبتلا به استئوآرتریت گردن معمولا با استفاده از این روش، کاهش درد را گزارش می کنند. با این حال، در برخی موارد، کمپرس یخ می تواند برای سردرد تنشی و سردرد خوشه ای بهتر عمل کند.

• ۳/۴ یک جوراب تمیز را با برنج پر کنید.
• سپس انتهای جوراب را گره بزنید. طوری که برنج فضای کافی برای حرکت داشته باشد.
• این جوراب را ۳۰ ثانیه در ماکرو فر گرم کنید.
• سپس این کمپرس را ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی گردن قرار دهید.
• در صورت لزوم، دوباره ۳۰ ثانیه دیگر جوراب را در مایکروویو بگذارید تا گرم شود.
• ۳-۴ بار در روز و یا تا زمانی که لازم است از این روش استفاده کنید.

توپ تنیس

شما می توانید از توپ تنیس برای از بین بردن انواع مختلف درد عصب، از جمله سردردی که در پشت گردن شروع می شود، استفاده کنید.

• ۲ توپ تنیس را در یک جوراب بگذارید و انتهای آن را گره بزنید.
• به پشت دراز بکشید و جوراب را طوری زیر گردن قرار دهید که دو توپ، دقیقا در دو طرف گردن قرار بگیرند.
• وزن سر خود را روی توپ های تنیس فشار دهید.
• به آرامی سر خود را به طرفین و عقب و جلو حرکت دهید تا تنشهای عصبی و یا انقباض عضلات گردن کم شود.
• چند دقیقه این حرکت ملایم را ادامه دهید.
• چند بار در روز این کار را تکرار کنید.

ماساژ

دکتر H. Blahd در WebMD می گوید که ماساژ منطقه دردناک بین شانه ها، بالای گردن و پشت سر، برای تسکین درد عالی است. این کار به افزایش گردش خون در ناحیه آسیب دیده کمک می کند و بدون استفاده از دارو، به طور طبیعی درد را از بین می برد. می توانید از روغن های ماساژ برای خلاص شدن از شر درد گردن و سردرد استفاده کنید. روغن هایی مانند نعناع، اسطوخودوس و اوکالیپتوس مخصوصا برای درد گردن و میگرن موثرند.

• ۴ قطره روغن نعناع، ​​۵ قطره روغن اسطوخودوس و ۳ قطره روغن اکالیپتوس را با ۱ اونس روغن زیتون یا روغن بادام شیرین مخلوط کنید.
• به آرامی روغن را روی گردن، شانه ها و پایه جمجمه ماساژ دهید.
• چند دقیقه برای کمک به کاهش درد، این کار را ادامه دهید.

تمرینات کششی

یکی دیگر از راه های عالی برای خلاص شدن از شر سفتی گردن که باعث سردرد و گردن درد می شود، انجام تمرینات کشش ساده است. پزشکان کلینیک کلیولند می گویند که کشش گردن می تواند به کاهش تنش عضلات گردن کمک کرده و آن ها را تقویت کند. این کار از ایجاد جراحات جلوگیری می کند.

• روی صندلی بنشینید و کمر خود را صاف کنید. شانه های خود را به پشت و پایین بکشید. ۱۰ بار این کار را تکرار کنید.
• تیغ های شانه را از پشت به هم فشار دهید. چند ثانیه این موقعیت را نگه دارید و رها کنید. ۱۰ بار این کار را تکرار کنید.
• دست ها را به هم قلاب کرده و پشت سر قرار دهید. با سر به دست ها فشار وارد کنید. ۳۰ ثانیه این حالت را نگه دارید
• سر خود را تا آن جه که بدون درد می توانید، به طرفین بچرخانید. ۱۰ بار این کار را برای هر طرف تکرار کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

پزشکان توصیه می کنند که نباید درد شدید گردن و سردردهای تکراری را رها کنید. شما باید در شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید:

• درد ناحیه گردن یا سردرد پس از چند هفته استفاده از داروهای خانگی ادامه دارد.
• درد ناحیه گردن سبب بی حسی یک یا هر دو سینه می شود.
• درد گردن در پایه جمجمه نتیجه آسیب جدی یا جراحت است.
• سفتی گردن را همراه با تب بالا، درد شدید گردن و سردرد دارید.
• حرکت سر و یا سرفه باعث افزایش درد می شود.
• سایر نشانه های عصبی مانند تشنج و یا تاری دید را دارید.
• سردرد باعث سرد شدن شقیقه ها می شود.
• همراه با سردرد چشم هایتان نیز قرمز می شود.

مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)

فرشته موسی پور