باستر کیتون کیست؟
مروری بر زندگی ژوزف فرانک کیتونیا همان باستر
ژوزف فرانک کیتون در سال 1859 در خانوادهای اهل هنر همزمان با اختراع سینما به دنیا آمد. به سرعت همراه با پدر و مادر خود بهروی صحنه نمایش واریته رفت و گروه سه کیتون را در سه سالگی کامل کرد. پس از سقوط در هنگام بازی روی صحنه و زنده ماندن، باستر به معنای عجیب نام گرفت و با کشف استعداد بالفطرهاش در انجام حرکات آکروباتیک، نقش گونی سیبزمینی و توپ را در نمایشهای پدر بازی کرد تا صدای خنده تماشاگران به انعطافپذیریش آغاز کارهای جدی او باشد.
باستر در سال 1912 از خانواده جدا میشود تا خود را وقف سینمای بورلسک و ژانر کمیک خاص و معمولا صامت سازد. باستر بهسرعت اوج میگیرد؛ اما زندگی زیر سایه چارلی چاپلین محبوب، همواره برهنر واقعی او سرپوش میگذارد. هرچند از نگاه بسیاری از منتقدین سینما، آثار او در صحنهسازی و از نظر بصری بسیار قویتر از چاپلین است؛ اما در نهایت باستر متواضعانه پشت سرچاپلین میایستد. باستر خلاف کمدینهای دیگر چون چارلی چاپلین، استانلی لورل، اولیورهاردی و هارولد لوید هرگز نخندید شاید چون بهعقیده دیوید تامپسون دلیلی در این دنیا برای خندیدن نداشت.
فیلم ژنرال باستر کیتون
او بعدها بهدلیل چهره بیحالت و خشک، صورت سنگی بزرگ شهرت گرفت. ژنرال ساخته کیتون که خود نقش اولش را نیز بازی کرد در نظر سنجی انستیتو فیلم آمریکا هجدهمین فیلم برتر آمریکا و از آثار ماندگار سینمای صامت است. در سال 1959 جایزه اسکار ویژه، پاداش زندگی همراه سختی و بدن همواره زخمی کیتون بدلکار، فیلمنامه نویس، کارگردان، تدوینگر و بازیگری شد که نقش میمون را نیز در پرونده کاریش دارد؛ اما آغاز افول باستر کیتون با بازی در فیلم ناطق همراه است و ازدواجهای ناموفق دلیل مضاعف جریان زوال وفقر دوباره او میشود.
بزرگترین اشتباه باستر کیتون
اسیر شدن در کمپانی مترو گلدوین با امضای قرارداد، بزرگترین اشتباه زندگی باستر کیتون و تایید سخن مارتین اسکورسیزی بود که فشار تهیه کنندگان این کمپانی بر کارگردانان و فیلمسازان را قاتل استعداد آنها میدانست. بین سالهای ورود سینمای ناطق و مرگ باستر تنها سهفیلم بزرگ دیگر که یکی از آنها ساخته ساموئل بکت است از این نابغه بزرگ دیدهشد. اگرچه باستر کیتون هرگز همچون چارلی چاپلین در رفاه و آسایش زندگی نکرد؛ اما در سالهای پایانی زندگیش خوشبخت بود. استفان گوده، استاد سینما در دانشگاه پاریس و چهره قابل استناد و شناختهشده اهالی سینماست که در این کتاب با نام باستر کیتون به زندگی حرفهای و شخصی او میپردازد. گوده آثار کیتون را شاهکارهایی در ریتم، منطق و هندسه میداند. طنزی که بههیچوجه سادهلوحانه و افشاگرانه نیست. کتاب، فیلم شناسی جامعی از آثار این هنرمند بینظیر است که تصاویر متفاوت از فیلمهای مختلف که بارها در تلویزیون دیدهایم و گریمهای هرگز ندیده عجیب باستر کیتون آن را به مجموعهای تخصصی و لذتبخش برای علاقهمندان هرچند اندک سینمای سیاه سفید و صامت تبدیل کردهاست.
نویسنده : ریحانه نعمتی