نقد کتاب عاشورا، عزاداری و تحریفات
هدف از تالیف کتاب
هرچند غالب اتفاق‌های تاریخی ثبت شده، با گذشت زمان دچار تغییر و گاه تحریف میشوند، اما این موضوع در وقایعی که به ادیان و مذاهب مربوط اند به جهت هالهای از قداست یا اسطوره که آنها را فراگرفته است و راه تحقیق و دستیابی به حقیقت را برای مورخان صعب العبور میکند، اوج میگیرد.
بذر تحریف، البته همیشه به دست دشمنان و ملحدان پاشیده نمیشود؛ چه بسا در بسیاری از موارد رد پای دوستان متعصب در تحریف بزرگ‌ترین تراژدی بشریت که قرآن آن را تهدیدی حتی برای کتب آسمانی میداند، دیده میشود. کتاب در مقدمه، هدف خود را هدف امام حسین (ع) یعنی اصلاح و حذف بدعتها و خرافات وارد شده به این واقعه تاریخی در دو بخش جداگانه مقاله‌ها و مصاحبه ها بیان میکند. در قسمت نخست، مباحث علمی و مستدل از شخصیتهای نامداری چون علامه امینی، شیخ عباس قمی، شهید مطهری و… در جهت خرافه زدایی و اصلاح شعائر آورده شده است.
دروغهایی که با بهانه ارزش اشک بر حسین (ع) حادثه عاشورا را کم‌تأثیر، بی‌تأثیر و گاه به نتیجه معکوس میرساند؛ در حالی‌که هیچ واقعه تاریخی آمده از چهارده قرن پیش، به دلیل خطبه های متعدد خوانده شده، سوال و جوابهای بیشمار، نامه های زیادی که نوشتهشده و رجزخوانیها، به اندازه نهضت عاشورا تاریخ معتبر ندارد؛ ولی تحریف‌های وارد شده در یکی از مستندترین روزهای تاریخ با گذشت زمان به باوری عمیق برای مردم عامه تبدیل شدهاست.
داستان کتاب عاشورا، عزاداری و تحریفات
کتاب داستان حجله دامادی قاسم، تعداد کوفیان در سپاه عمربن‌سعد، تعداد افرادی که به شمشیر امام حسین (ع) کشته میشوند، روضه خداحافظی لیلا و علیاکبر، فلسفه قمهزنی، زنجیرزنی، علمگردانی آمده از آیینهای مذهبی مسیحیت، بازنگشتن خانواده امام حسین در روز اربعین به کربلا، چرایی توصیه به تباکی و بسیاری از مضامینی از این دست را ریشهیابی و در نهایت بسیاری از این عزاداریها را نه تنها بیفایده، بلکه منافی عقل و منطق، ناشایست و باعث مذلت و سرافکندگی پیامبر نتیجهگیری میکند. در قسمتی از کتاب، گریانیدن مردم هرچند با دروغ و بخشودهشدن گناهکار بهدلیل اشک ریختن بر حسین (ع) را به کربلا رفتن با اسب مغصوب تشبیه میکند و برای عزاداری، همچون سایر فرایض دینی شرایطی ذکر میکند که برآورده نشدن‌شان دلیل اثر حداقلی مفاهیمی چون مقاومت، تعهد، پرخاشگری علیه ستمگران و طاغوتیان و درس ایمان، اخلاق و روش زندگی در مراسم به ظاهر پر رونق عزاداری امروزی است. کتاب اگرچه همواره بر حسینی‌شدن به عنوان تنها راه صراط تأکید و فلسفه عزاداری را همان فلسفه قیام و ابزار احیای اندیشه اهل بیت (ع) مینویسد، اما با آگاه‌سازی، تحریف‌ستیزی و تکیه بر آیه «زیانکارترین مردم کسانی هستند که کوششهای‌شان در زندگی دنیا تباه شدهاست؛ ولی خود گمان میبرند که نیکوکارند»، تلاش میکند آغازگر نگاهی دوباره، ولی درست به عاشورا باشد.
نویسنده : ریحانه نعمتی
