نقد سریال آنام: روایتی عمیق از رنج مادرانه و عواقب دروغ

سریال آنام یکی از ماندگارترین آثار تلویزیونی ایرانی در ژانر درام خانوادگی است که با کارگردانی جواد افشار و نویسندگی امیرعباس پیام، از بهمن ۱۳۹۶ از شبکه ۳ سیما پخش شد. سریال آنام به معنای “مادرم” در زبان ترکی است و در آذر ۱۴۰۴ هم از شبکه آی فیلم در ساعات پر بیننده ۱۰ شب، ۶ صبح و ۱۴ بعدازظهر بازپخش میشود و مخاطبان نسل جدید را هم مجذوب خودش کرده است.
داستان سریال آنام با روایتی دوگانه از گذشته و حال، بر پایه عشقهای نافرجام، توطئههای خانوادگی و رنج مادران بنا شده و ۶۲ قسمت دارد. طبق آمار آپارات، این سریال بیش از ۱۰ میلیون بازدید داشته و در IMDb امتیاز ۸.۲ از ۱۰ رو کسب کرده است.
همراه مجله آنلاین زندگی سالم باشید.
خلاصه داستان سریال آنام

شخصیت اصلی سریال آنام، مارال (در جوانی با بازی مهشید جوادی و در میانسالی با بازی گلچهره سجادیه)، زنی جسور و مقاوم از روستاهای آذربایجان شرقی است. در جوانی، عشق یک طرفه سهند (میثم ولی خانی در جوانی و سیامک صفری در میانسالی) را رد میکند و با احمد ازدواج میکند. اما حسادت برزو (پسرعموی مارال) منجر به دستکاری ماشین خانواده میشود و باعث سقوط مرگبار پدر، مادر و همسر مارال در ته جاده میشود، صحنهای که نماد از دست رفتن ناگهانی امنیت خانوادگی است.
مارال ناچار به ازدواج با سهند میشود، در حالی که از همسر پیشین باردار است. در بیمارستان، توطئه کبیر(برادر احمد) و امید ثروتیان، نوزاد زنده مارال را با نوزاد فوت شده جابهجا میکند و به مارال میگویند که فرزندش درگذشته است. سالها بعد، با مرگ آبا جهان ،نامادری سهند، راز فاش میگردد. مارال، مبتلا به نارسایی کلیه و نیازمند دیالیز، درمان را رها میکند تا دختر گمشدهاش را بیابد.
وی در قالب خدمتکار وارد منزل آرزو ( شبنم قلی خانی) میشود و داستان زندگی خویش را برای آرزو روایت میکند تا به رمانی تبدیل شود. این فلشبکها، هسته مرکزی داستان سریال آنام را تشکیل میدهند.
قسمت آخر سریال آنام: پایانی تلخ و تأمل برانگیز

قسمت آخر سریال آنام، اوج احساسی مجموعه است. مارال، تضعیف شده از بیماری، در کنار درخت کهنسال، محل درگذشت پدربزرگش، جان میسپارد و آرزو به حقیقت پی میبرد، اما فرصتی برای دیدار دوباره او با مارال نیست. کتاب آنام منتشر میشود، آرزو سلامتی خویش را بازمییابد، فرزندش چشم به جهان میگشاید و با همسرش زندگی آرامی را ادامه میدهد.
بازیگران سریال آنام

بازیگران سریال آنام از نقاط قوت اصلی مجموعه هستند. گلچره سجادیه در نقش مارال، تحولی خیره کننده از جوانی پویا تا پیری رنجدیده ارائه داد. سیامک صفری در نقش سهند، عمق روانشناختی عشق یکطرفه را به نمایش گذاشت، در حالی که امید ثروتیان نقش دوگانه امید/پدرخوانده را با ظرافت ایفا کرد.
مسائل و پیامهای سریال آنام: درسهایی از واقعیت اجتماعی

سریال آنام به شکلی مؤثر مسائل سریال آنام را بازتاب میدهد: رنج مادران را با صحنههای دیالیز مارال و جستجوی مداوم وی برجسته میسازد. تأکید میکند که پنهانکاری و دروغ (مانند راز نوزاد) بنیان خانواده را ویران میسازد. در رابطه آرزو و بیژن، اختلاف طبقاتی و فرهنگی به عنوان عامل کلیدی ناکامی ازدواج معرفی میشود.
نقاط ضعف سریال آنام: تحلیل انتقادی

کلیشههای تکراری در روایت: فلشبکهای مکرر و توطئههایی چون جابهجایی نوزاد، شباهت زیادی به مجموعههایی مانند «ستایش» یا «پدر» دارد و نوآوری محدودی ارائه میدهد.
طولانی شدن بیش از حد: دیالوگهای تکراری و سکانسهای احساسی طولانی را تحمیل نمود و ریتم را کند کرد.
ضعف در شخصیتپردازی فرعی: شخصیتهایی چون برزو و کبیر، تکبعدی و فاقد کاوش روانشناختی ریشههای حسادت (مانند فشارهای اقتصادی روستایی) باقی ماندند، که جواد افشار فرصت تعمیق آن را از دست داد.
عدم تعادل جنسیتی: زنان عمدتاً قربانی (مانند مارال) و مردان نجات یافته (سهند) تصویر میشوند، بدون نقد ساختاری پدرسالاری.
۵ سوال متداول سریال آنام
۱. بیماری مارال در سریال آنام چیست؟
نارسایی کلیه؛ او نیازمند دیالیز است اما درمان را برای یافتن دخترش رها میکند.
۲. آیا داستان سریال آنام واقعی است؟
خیر، داستان کاملاً تخیلی است و بر پایه روایتهای دراماتیک خانوادگی ساخته شده، هرچند از مسائل واقعی اجتماعی مثل رنج مادران الهام گرفته.
۳. تعداد قسمتهای سریال آنام چندتاست؟
۶۲ قسمت.
۴. بازیگر نقش مارال کیست؟
گلچهره سجادیه در میانسالی و مهشید جوادی در جوانی.
۵. سریال آنام جایزهای برده؟
بله، جایزه بهترین درام در جشنواره فجر ۱۳۹۷.