پزشکی و سلامت
سوزن شدن و گز گز شدن دست و پا از زبان دکتر بابک وحدت‌پور
سوزن شدن و گز گز شدن دست و پا از زبان دکتر بابک وحدت‌پور
علت مور مور شدن دست و پا چیست؟
اغلب افراد چه پیر و چه جوان گزگز یا سوزن‌سوزن‌شدن دست‌وپاها را تجربه کرده‌اند، حالتی که بیشتر به چربی خون و کلسترول و ده‌ها درد دیگر ربط می‌دهند و به‌موازات آن از انواع درمان‌های خانگی از خوردن ساعت‌به‌ساعت آب‌غوره گرفته تا گل و گیاه‌های عطاری استفاده می‌شود؛ اما این مورمورشدن‌های گاه‌وبیگاه می‌تواند نشانه بیماری‌های دیگر مانند تخریب دیسک گردن هم باشد؛ بنابراین بهتر است تا از علت بیماری مطمئن نشده‌ایم به انجام هیچ اقدام خودسرانه دارویی مبادرت نکنیم. آنچه در ادامه می‌خوانید صحبت‌های دکتر بابک وحدت‌پور، متخصص طب فیزیکی پیرامون علت، علائم و درمان گزگز دست‌وپا است.
ابتدا باید گفت تشخیص علت گزگز به‌وسیله نوار عصب و عضله انجام می‌شود و بر اساس آن می‌توان درمان را انجام داد؛ موضوعی که متأسفانه اغلب مردم نمی‌دانند و تا پی‌بردن به این موضوع زمان طلایی درمان را از دست می‌دهند.
پا روی پا انداختن هنگام نشستن، نشستن روی پا، سرپانشستن یا نشستن طولانی‌مدت می‌تواند علت واردشدن فشار به سرخرگ‌ها یا اعصاب پا باشد و منجر به خواب‌رفتن و گزگز پا شود.
خواب‌رفتن و گزگز دست‌وپا اغلب نتیجه تحت‌فشار قرارگرفتن اعصاب است که می‌تواند به‌دنبال حرکات طولانی‌مدت مثلاً پا روی پا انداختن یا نشستن روی پا باشد؛ البته این حس کمی بعد از برداشتن فشار برطرف می‌شود؛ اما گاهی این علامت حاکی از عارضه‌ای جدی‌تر مانند: دیابت یا نوروپاتی محیطی (اختلال در اعصاب سرچشمه‌گرفته از مغز و نخاع) است.
چنانچه حرکت خاصی که باعث سوزن‌سوزن‌شدن می‌شود انجام نمی‌دهید، اما هرروز با این حالت مواجه هستید حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا عارضه اصلی و نهفته احتمالی مثلاً بیماری‌های سیستمیک تشخیص داده شود.
گزگز و خواب‌رفتن دست‌وپا نشانه‌ای از بیماری یا اختلالاتی است که جریان خون را محدود می‌کنند یا منجر به آسیب عصب‌ها می‌شوند. گزگز دست، مچ دست یا کف دست همچنین می‌تواند ناشی از بیماری‌هایی مثل سندرم تونل کارپ، بیماری تخریب دیسک در ستون فقرات گردن و اسپرز استخوان باشد که باعث فشرده‌شدن یک عصب خاص می‌شود.
یک سری از علائم بیماران دارای دیسک گردن شامل علائم ناشی از فشار بر ریشه‌های عصبی و علائم بسیار خطرناک‌تر و جدی‌تر فشار بر نخاع است. در دیسک گردن علائم فشار روی ریشه‌های عصبی گردن شامل انتشاریابنده از گردن و سمت شانه به‌سمت بازوها و سپس آرنج و خواب‌رفتگی و مورمور و سوزن‌سوزن‌شدن دست‌ها است.
سیاتیک، فتق دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی کمری، سرخوردگی مهره‌های کمر، سندرم پریفورمیس، عفونت و تومور ستون فقرات، سندرم تونل تارسال و سندرم بی‌قراری پاها از دلایل دیگر بروز این نوع گزگز و خواب‌رفتگی است؛ همچنین احساس سوزن‌سوزن‌شدن، کرختی و گزگز در کل بدن و دست‌ها و پاها می‌تواند نشانه بیماری فیبرو میالژیا یا از عوارض موقتی بارداری باشد.
درمان گزگز و خواب‌رفتن دست‌وپا بر علت اصلی و نهفته آن مبتنی است؛ به‌عنوان مثال، در صورت پایین‌بودن میزان ویتامین‌ها تجویز مکمل ویتامین لازم است یا در صورت تاثیردارویی خاص مقدار مصرفی دارو یا نوع آن باید تغییر کند. چنانچه علت گزگز پا دیابت باشد باید میزان قندخون کنترل شود. اگر بی‌حسی و سوزن‌سوزن‌شدن پا فقط هنگام نشستن در حالتی دلخواه رخ می‌دهد باید شیوه راحت دیگری را برای نشستن انتخاب کرد؛ البته همه این درمان‌ها با تشخیص صحیح متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی باید انجام شود.
