روانشناسی

سندروم سروتونین

درباره سندروم سروتونین چه چیزی می دانید؟

سندروم سروتونین که به نام مسمومیت با سروتونین هم شناخته می شود بیشتر نتیجه مصرف همزمان داروهایی است که با هم تداخل دارند. این سندروم اگر به موقع و به خوبی درمان نشود می تواند مرگبار باشد. در ادامه با این سندروم و چگونگی درمان آن آشنا خواهید شد.

سندروم سروتونین

سروتونین یک فرارسان عصبی است که گاهی اوقات به عنوان هورمون هم در نظر گرفته می شود. این هورمون در روده ها و مغز تولید می شود و در پلاکت های خون و سیستم عصبی مرکزی هم وجود دارد. سروتونین نمی تواند از سد خونی مغزی عبور کند بنابراین هر سروتونینی که درون مغز تولید می شود باید همان جا هم استفاده می شود.

سندروم سروتونین یا مسمومیت با سروتونین یک واکنش دارویی منفی است. گفته می شود این سندروم وقتی اتفاق می افتد که سروتونین خیلی زیادی در بدن تولید شود. سلول های عصبی به طور طبیعی سروتونین تولید می کنند. سروتونین به تنظیم موارد زیر کمک می کند:

  • گوارش
  • جریان خون
  • دمای بدن
  • تنفس

این ماده شیمیایی نقش مهمی هم در عملکرد مناسب سلول های عصبی و مغز بازی می کند و بر خلق و خو تاثیر گذار است.

اگر چند داروی تجویز شده را با هم مصرف کنید نتیجه، ممکن است آزاد شدن سروتونین بسیار زیاد در بدنتان باشد. داروهایی که ممکن است منجر به سندروم سروتونین شود شامل داروهایی هستند که برای درمان افسردگی و سردردهای میگرنی و کنترل درد استفاده می شوند.

عوارض افزایش سروتونین می تواند خفیف تا شدید باشد. این علائم می توانند روی مغز، ماهیچه ها و دیگر قسمت های بدن تاثیر بگذارند. سندروم سروتونین می تواند زمانی پیش بیاید که مصرف دارویی جدید را که با تولید سروتونین در بدن تداخل دارد شروع کرده باشید. همچنین می تواند نتیجه افزایش دوز دارویی باشد که در حال حاضر آن را مصرف می کنید.

این بیماری می تواند نتیجه مصرف همزمان دو یا چند دارو هم باشد. سندروم سروتونین در صورتی که به خوبی درمان نشود می تواند کشنده باشد.

علائم سندروم سروتونین

شما ممکن است چند دقیقه یا چند ساعت بعد از مصرف دارویی جدید یا افزایش دوز داروی فعلی این علائم سندروم سروتونین را تجربه کنید:

  • اختلال حواس
  • سرگیجه شدید
  • زود رنجی
  • اضطراب
  • گرفتگی عضلانی
  • سفتی ماهیچه ها
  • رعشه
  • لرزش بدن
  • اسهال
  • ضربان قلب سریع یا تپش قلب
  • فشار خون بالا
  • حالت تهوع
  • توهم
  • افزایش بیش از حد رفلکس ها یا هیپررفلکسی
  • گشادی مردمک های چشم

در موارد شدیدتر، علائم سندروم سروتونین ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • عدم پاسخگویی بدن به محرک ها
  • کما یا بی هوشی
  • تشنج
  • ضربان نامنظم قلب

علل بروز سندروم سروتونین

معمولا این سندروم زمانی فرد را دچار می کند که دو یا چند دارو، مواد مخدر یا مکمل های غذایی که سطح سروتونین را بالا می برند با هم مصرف شوند. مثلا ممکن است زمانی که دارویی را برای رفع میگرن بعد از مصرف یک داروی ضد افسردگی می خورید سندروم سروتونین اتفاق بیافتد.

تومورهای کارسینوئید هم که یکی از علل سندروم سروتونین است معمولا در مسیر گوارشی بدن یافت می شوند. بیشتر تومورهای کارسینوئید هیچ علامتی ندارند. آنها اغلب در آزمایشات یا روند درمان دیگر بیماری ها شناسایی می شوند.

داروهای خاص تجویزی مثل آنتی بیوتیک ها، ضد ویروس های مورد استفاده برای درمان HIV و ایدز و بعضی داروهای تجویزی برای حالت تهوع و درد ممکن است میزان سروتونین بدن را بالا ببرد.

مکمل ها و داروهای ایجاد کننده سندروم سروتونین

داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی ایجاد کننده سندروم سروتونین عبارتند از :

  • مهار کننده های بازجذب سروتونین (SSRIs) مثل سلکسا و زولوفت
  • مهار کننده های بازجذب سروتونین و نوراپینفرین مثل افکسور
  • داروهای ضد افسردگی تری سیکلیک مثل نورتریپتیلین و آمی تریپتیلین
  • مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) مثل ناردیل (فنلزین سولفات) و مارپلن (ایزوکربوکسازید)
  • داروهای خاص ضد افسردگی دیگر

داروهای ضد میگرن (گروه تریپتان ها)

داروهای ضد میگرن در گروه بندی داروها تریپتان ها نامیده می شوند که به سندروم سروتونین هم مربوط می شوند. این داروها عبارتند از:

  • آلمو تریپتان (آگزرت)
  • ناراتریپتان (امرج)
  • سوماتریپتان (ایمیترکس)

مواد مخدر ایجاد کننده سندروم سروتونین

ال اس دی
کوکائین
اکستازی (MDMA)
آمفتامین ها

مکمل های گیاهی ایجاد کننده سندروم سروتونین

  • گل راعی، هوفاریقون یا گل شهناز
  • جنسینگ

داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی

داروهای خاص بدون نسخه ای مثل بعضی از دکسترومتورفان ها که به سندروم سروتونین مربوط می شوند عبارتند از :

  • روبیتوسین دی ام
  • دلسیم

تشخیص سندروم سروتونین

هیچ تست آزمایشگاهی خاصی برای تشخیص سندروم سروتونین وجود ندارد. پزشکتان ممکن است روند درمان را با بررسی سابقه بیماری و سندروم های شما شروع کند. اگر در چند هفته اخیر دارو یا ماده مخدر مصرف کرده اید به پزشکتان بگویید. این اطلاعات به تشخیص درست پزشک کمک می کند.

پزشک معمولا آزمایشات متعددی تجویز می کند. این آزمایشات به پزشک کمک می کند تشخیص دهید آیا عضو یا عملکردی مشخص در بدن شما تحت تاثیر این سندروم قرار گرفته است یا خیر. همچنین برای جلوگیری از دیگر بیماری ها هم به این آزمایشات نیاز است.

بعضی از بیماری ها علائمی شبیه به علائم سندروم سروتونین دارند. این بیماری ها شامل بیماری های عفونی، اوردوز دارویی و مشکلات هورمونی هستند. یک بیماری شناخته شده به نام سندرم نورولپتیک بدخیم هم علائمی شبیه به سندروم سروتونین دارد. این سندروم واکنش مخالف به داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری های روانی می باشد.

آزمایشات مربوط به تشخیص سندروم سروتونین

  • آزمایش کامل شمارش خون (CBC)
  • آزمایش کشت خون (blood culture)
  • آزمایش تیروئید
  • آزمایش تشخیص اعتیاد
  • آزمایش عملکرد کلیه ها
  • آزمایش عملکرد کبد

درمان سندروم سروتونین چگونه است؟

اگر سندروم سروتونین شما خفیف باشد ممکن است پزشک فقط به شما توصیه کند سریع مصرف داروهایی را که باعث این مشکل می شوند متوقف کنید. اگر علائم سروتونین شدید را داشته باشید باید به بیمارستان بروید. در بیمارستان، پزشک از نزدیک مراقب وضعیت شما است. احتمالا مراحل درمانی زیر را هم طی می کنید:

  • توقف مصرف هر داروی ایجاد کننده این سندروم
  • تزریق وریدی مایعات برای کم آبی و تب بدن
  • داروهایی که به رفع سفتی یا تحریک ماهیچه ها کمک می کند
  • استفاده از داروهای مسدود کننده سروتونین
  • کنترل ضربان قلب و فشار خون

بیماری های جانبی سندروم سروتونین

اسپاسم های شدید عضلانی می تواند منجر به خرابی بافت ماهیچه ها شود و این خرابی موجب آسیب شدید کلیه می شود. ممکن است لازم باشد بیمارستان از داروهایی استفاده کند که ماهیچه های شما را به صورت موقت برای جلوگیری از آسیب بیشتر فلج کند در این صورت یک لوله تنفسی و ماسک اکسیژن به تنفس شما کمک می کند.

پیشگیری از سندروم سروتونین

پیشگیری از سندروم سروتونین همیشه ممکن نیست. مطمئن شوید پزشکتان از داروهای مصرفی شما اطلاع دارد. اگر ترکیبی از داروهای شناخته شده برای افزایش میزان سروتونین را مصرف می کنید، دارویی جدید را شروع می کنید یا دوز داروهایتان افزایش می یابد پزشک شما باید از نزدیک مراقب وضعیت شما باشد.

بیشتر بخوانید: افزایش هورمون شادی

دیدگاه کلی

سندروم سروتونین در صورت درمان به موقع مشکلی ایجاد نمی کند. معمولا وقتی میزان سروتونین به حد نرمال برسد مشکل دیگری ایجاد نمی شود اما اگر درمان نشود می تواند کشنده باشد.

منبع : مجله اینترنتی دلگرم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا