داستان فیلم سینمایی نفس(Movie breath) چیست؟

داستان فیلم سینمایی نفس(Movie breath) چیست؟

فیلم نفس تازه ترین اثر نرگس آبیار

فیلم سینمایی نفس به کارگردانی نرگس آبیار که این روزها بر پرده سینما فلسطین نقش بسته است، فیلمی مظلوم و در عین حال ضد سینماست که روایت داستان کاملا ادبی بوده و مدیوم سینمایی آن منفک از تصاویر و جلوه های بصری، قرارداد مشخصی را با بیننده نمی‌بندد . نرگس آبیار تا اینجا به ما اثبات کرده است که در برانگیختن احساسات مخاطب، مهارت دارد و مخاطب هم از چنین عنصری در سینما لذت می برد، اما عمده تفاوت سینما و ادبیات در یک جمله خلاصه می‌شود «سینما اقیانوسی است با عمق محدود و ادبیات دریاچه ای است با عمق نامحدود» . من همواره سعی می کنم سینما و ادبیات را با استفاده از این جمله از یک دیگر منفک کنم، اما این اثر اجازه چنین کاری را به یک مخاطب جدی نمی‌دهد؛ چرا که سبک روایی داستان به شدت ادبی است و بخش بصری آن تا حدود زیادی نزدیک به سینماست. در این که نفس از بهار به بهترین شکل ممکن داستانی کودکانه به مخاطب ارائه می‌دهد، هیچ شکی نیست، اما باید به ابعاد دراماتیک سینمایی آن بیشتر دقت کرد تا بتوان نقطه متمایز کننده ای برای سینما و ادبیات در آن یافت .

نفس کشیدن سخت شده است

در مواجهه اول مخاطب با چنین روایت به شدت تاثیر گذاری، صحبت از نقاط ضعف فیلمنامه‌ای موجود در آن کمی سخت است، اما اگر با فاصله ای چند دقیقه ای خوب به اتفاقات غیر دراماتیکی که در داستان رخ داده، دقت کنیم متوجه آن می شویم که نفس کشیدن در چارچوب سینمای ایران تا چه میزان سخت شده است. نرگس آبیار در مصاحبه ای گفته بود که با توجه به اتفاقات خوبی که برای سینمایی «شیار 143 » رخ داد، انتظار حمایت های مادی و معنوی بیشتری برای ساخت فیلم بعدی ام داشتم . چنین انتظاری را به خوبی می توان در زیر لایه های متنی این فیلم مشاهده کرد ، مانند صدای انفجار پس از بیان کلمه مدرسه و چرخش شخصیت اصلی کودک روی تاب؛ البته پرداختن تا به این اندازه غیرعاقلانه به یک رویداد نسبتا سینمایی در مدیوم ادبیات کار آسانی نیست، اما با تمام این تعاریف باید بگویم که نفس هیچ نقطه متمایزی با «شیار 143 » از نظر کارگردانی و لحن داستان سرایی در سینما ندارد و همین امر موجب می شود که دیگر خبری از جوایز و تشویق های متمادی برای یک فیلم نباشد، اما به عنوان اینکه من سلیقه شخصی خود را اعمال کنم و درباره این فیلم نوشته باشم،نفس فیلم دوست داشتنی است ، همانطور که شیار 143 هم قابلیت مجذوب شدن را در مخاطب ایجاد کرد، اما هنوز در مقیاس یک رسانه سینمایی قرار نگرفته؛ چرا که فقط المان های سینمایی را به تصویر کشیده و از آنها هیچ استفاده ای برای روایت داستان نکرده است .

سینما چیست ؟

سینما می تواند از رازهایی پرده بردارد که در دوران مختلف تاریخ کشور رخ داده ، همانطور که نفس از 57 تا دهه 60 را روایت می کند، اما با زبان ادبی خودش. سینما می تواند نقش یک رسانه فرهنگی یا ضد فرهنگی را در جامعه ایفا کند؛ همانطور که نفس تا حدودی فرهنگ کودکانه را در جامعه تقویت کرده و انسان‌ها را به پرورش کودک درون خود تشویق می کند، اما سینما نیز مانند هر گونه هنری دیگری دارای مقیاس‌ها و چارچوب های مشخصی است که اگر در این حیطه چارچوب‌شکنی صورت گیرد، باید بر اساس ژانرهای شناخته شده ای باشد که از قبل مخاطب با آن آشنایی دارد.  نوآوری در سینما کار خطرناکی است که نرگس آبیار اگر این گونه زبان سینمای ایران را تغییر دهد، می تواند بزرگ‌ترین مخرب سینما در کشورمان باشد . این نظریه جدای از سلیقه شخصی است که فیلم من را از نظر روانی پذیرفته است، اما درک سینمایی سازنده هنوز از حوزه ادبیات فاصله نگرفته که ای کاش این گونه می شد . مهران احمدی و پانته آ پناهی، به غیر از چهره‌پردازی که تا حدودی اغراق شده بود، بازی نسبتا قابل قبولی از خود ارائه کردند، اما این جمله را هرگز نباید فراموش کرد که از یک فیلمنامه بد می توان یک فیلم خوب ساخت، اما از یک داستان صرفا ادبی هرگز نمی توان فیلمنامه ای به وجود آورد . امیدوارم نسل فردا همچنان به روند صعودی خود در فتح قله های هنری ادامه دهد تا اسکار یک شوخی غم انگیز برای سینمای جهان باشد.