خطر ابتلا به تب‌خال در سه‌ماهه آخر بارداری
تب‌خال درمان قطعی دارد؟
بسیار دیده‌اید افرادی را که تا دچار استرس می‌شوند بلافاصله زخمی در گوشه لبشان ایجاد می‌شود و تا چند روز با درمان‌های خانگی و برخی داروها درصدد رفع این زخم که به آن تب‌خال گفته می‌شود برمی‌آیند ایجاد می‌شوند این موضوع فرد مبتلا را کلافه می‌کند. مبتلایان به این بیماری مدام درباره درمان این زخم‌ها می‌پرسند. آیا واقعاً تب‌خال درمان می‌شود؟ و اینکه علت بروز این بیماری چیست؟ و سؤالاتی از این دست. ماهنامه زندگی سالم در این شماره تصمیم گرفته است به برخی از سؤالات پاسخ دهد.
در این خصوص گفتگویی با سید شهاب‌الدین محسنی، متخصص پوست و مو ترتیب داده‌شده است:
در ابتدا درباره علت و علائم برخی ضایعات پوستی توضیح دهید.
علائم برخی بیماری‌ها مثل سرخک و سرخجه ممکن است به‌صورت یک ضایعه مسطح و قرمز یا صورتی‌رنگ همراه پوسته‌شدن بروز پیدا کند. برخی بیماری‌های ویروسی پوستی ممکن است به‌صورت تاول ریز و درشت و ضایعات آبدار خودشان را نشان دهند مثل بیماری‌های تب‌خال و زونا. برخی ضایعات ویروسی پوستی به‌صورت دانه‌های رنگ پوست و سفت با اندازه و شکل‌های مختلف بروز می‌کنند مثل زگیل؛ بنابراین طیف متنوعی از تظاهرات ویروس‌ها در پوست داریم که معمولاً این بیماری‌های ویروسی ابتدا در بچه‌ها بروز می‌کنند.
تب‌خال به چند نوع تقسیم می‌شود؟
عامل تب‌خال ویروس هرپرسیمپلکس است که به دو نوع تیپ ۱ و ۲ تقسیم‌بندی می‌شود. تیپ ۱ ضایعاتی را در ناحیه صورت، اطراف و حتی داخل دهان ایجاد و تیپ ۲ ضایعاتی را در ناحیه تناسلی ایجاد می‌کنند. ضایعات دو نوع هستند اولیه و ثانویه. ضایعات اولیه معمولاً پر سروصدا تر هستند و شخص بیشتر متوجه آنها می‌شود. این ضایعات اولیه ممکن است هم در نوع ۱ و هم در نوع ۲ ایجاد شوند. برخی اوقات ممکن است فرد، مبتلابه ویروس تب‌خال شود اما هیچ علائمی نداشته باشد؛ اما وقتی که علائم می‌خواهند بروز کنند معمولاً شخص ابتدا حس می‌کند به این صورت که در ناحیه‌ای که می‌خواهد تب‌خال ایجاد شود یک یا دو روز قبل در آن محل حالت سوزن سوزن شدن، سوزش و خارش حس می‌شود. بعد از این روند علائم به‌صورت یکسری ضایعات تاولی کوچک و آبدار هستند روی یک زمینه قرمز رنگ ایجاد می‌شوند و اینجا ممکن است پاره شوند و ترشح پیدا کنند حتی عفونی‌شده و بعد دلمه ببندند. این دلمه بعد از مدتی ممکن است یک یا دو هفته طول کشیده و سپس بهبود پیدا کند.
چه عواملی سبب بروز تب‌خال می‌شوند؟
معمولاً عود ضایعات بعد از ضایعات اولیه با تاول، خارش، درد و التهاب کمتری همراه است زیرا ویروس بعد از ایجاد ضایعه در رشته‌های عصبی ناحیه زندگی می‌کند و اگر عواملی چون استرس ایجاد شوند ممکن است دوباره عود کند. طبق بررسی‌ها، حرارت تب باعث بروز تب‌خال می‌شود و در مواردی عفونت‌های ناحیه تنفسی مثل سرماخوردگی (زخم ناشی از سرماخوردگی) سبب بروز تب‌خال می‌شود.
آیا امکان انتقال تب‌خال وجود دارد؟
ویروس تب‌خال از راه تماس پوست به پوست، مخاط به پوست و همچنین از طریق مادر به نوزاد می‌تواند انتقال پیدا کند. معمولاً غیر از تماس مستقیم در برخی از موارد حتی استفاده از برخی وسایل مشترک هم موجب انتقال ویروس می‌شود. مثل استفاده از حوله مشترک یا حتی لیوان آب؛ زیرا وقتی فردی مبتلا است ویروس را منتشر می‌کند. به‌ویژه وقتی فردی ضایعات قابل‌رؤیتی داشته باشد حتی با بوسیدن یک نوزاد می‌تواند ویروس را منتقل کند. البته معمولاً باید روی پوست یک خراش یا منفذ کوچکی برای ورود ویروس وجود داشته باشد. ممکن است حتی با یک خارش مختصر روی دست که حتی با چشم هم دیده نمی‌شود ویروس منتقل شود.
آیا بیماری‌های ویروسی پوستی درمان می‌شوند؟
برخی از بیماری‌های پوستی درمان قطعی دارند اما برخی از آنها متأسفانه درمان قطعی ندارند ولی قابل‌کنترل هستند. برخی از این بیماری‌های ویروسی پوستی با تولید آنتی‌بادی در فرد کاملاً کنترل می‌شوند و عود نمی‌کنند. حتی ممکن است آن ویروس در اثر درمان‌هایی که انجام می‌شود تخریب‌شده و از بدن خارج شود؛ اما برخی از بیماری‌های ویروسی پوستی ازجمله تب‌خال درمان قطعی ندارند اما قابل‌کنترل هستند و می‌توان از انتشار آنها پیشگیری کرد.
آیا باید از ویروس تب‌خال بترسیم؟
در برخی موارد باید از این بیماری بترسیم. مثلاً در سه‌ماهه آخر بارداری اگر مادر به ویروس تب‌خال تناسلی نوع ۲ مبتلا شود درصورتی‌که آنتی‌بادی آن را نداشته باشد (برای اولین بار مبتلا شود) برای نوزاد خطرناک است؛ یعنی ممکن است منجر به ضایعات چشمی که حتی منجر به کوری می‌شود یا حتی ضایعات عصبی، ضایعات دهانی و ضایعات گسترده کل سیستم بدن شامل کبد، سیستم تنفسی، کلیه و…و حتی منجر به مرگ نوزاد شود. البته بررسی‌ها نشان داده است ۹۰ درصد افراد، آنتی‌بادی برضد ویروس تب‌خال را دارند.
مجله اینترنتی زندگی سالم
لادن سلطانی