حکمت هجدهم نهج البلاغه: نکوهش یاری نکردن حق + فایل صوتی

حکمت ۱۸ نهج البلاغه : نکوهش یاری نکردن حق . ره آورد شوم فرار از جنگ (سیاسى ، اخلاقى ، نظامى)

متن عربی

وَ قَالَ فِى الَّذِینَ اعْتَزَلُوا الْقِتَالَ مَعَهُ خَذَلُوا الْحَقَّ وَ لَمْ یَنْصُرُوا الْبَاطِلَ .

ترجمه

امام المجاهدین حضرت علی (ع) فرمود : (درباره آنان که از جنگ کناره گرفتند) حق را خوار کرده ، باطل را نیز یارى ننمودند.

 توضیح حکمت هجدهم نهج البلاغه

امیرالمؤمنین(ع) در این کلام کوتاه اما عمیق، به کسانی اشاره می‌کند که در نبرد جمل، نه به صف دشمن پیوستند و نه در کنار سپاه حق ایستادند. این بی‌تفاوتی، هرچند به ظاهر بی‌طرفی بود، اما در عمل ضربه‌ای بزرگ بر جبهه عدالت و اسلام وارد ساخت.

پیامبر اکرم(ص) نیز در همین راستا هشدار داده‌اند:

«الساکت عن الحق شیطان أخرس»؛ یعنی کسی که در برابر حق سکوت کند، همچون شیطانی گنگ است.

نکته‌های تاریخی حکمت ۱۸ نهج البلاغه

بسیاری از کسانی که در جنگ جمل بی‌طرف ماندند، از شخصیت‌های شناخته‌شده و اثرگذار جامعه اسلامی بودند و انفعال آنان باعث تضعیف جبهه امام علی(ع) شد.

در منابع تاریخی آمده است که عبدالله بن عمر هنگام مرگ می‌گفت: «هیچ حسرتی برایم سنگین‌تر از این نیست که علی(ع) را در جنگ جمل تنها گذاشتم.»

برخی شارحان نهج‌البلاغه بر این باورند که امام(ع) با این جمله، تنها حقیقت را بیان کرد و شدت نکوهش آنان را از دوششان برداشت؛ زیرا این گروه هرچند از یاری حق سر باز زدند، اما به سپاه باطل و ستمگران نیز ملحق نشدند و در دشمنی با علی(ع) هم‌ردیف عمروعاص و دیگر سرسختان نبودند.

چکیده مفاهیم حکمت هجدهم

• سکوت و بی‌طرفی در برابر ظلم، به معنای بی‌یاوری حق است.
• کناره‌گیری در بزنگاه‌های سرنوشت‌ساز، نه تنها بی‌گناهی نمی‌آورد، بلکه نوعی خیانت به عدالت محسوب می‌شود.
• تاریخ نشان می‌دهد کسانی که از یاری جبهه حق سر باز زدند، در پایان عمر جز پشیمانی چیزی برایشان نماند.

پیام‌های حکمت ۱۸ نهج البلاغه

• در برابر ظلم و باطل، بی‌طرفی جایز نیست؛ سکوت در چنین موقعیتی هم‌سنگ خیانت است.
• یاری نکردن حق، هرچند همراهی با باطل به حساب نیاید، اما مسئولیت سنگینی در پیشگاه خداوند دارد.
• جامعه اسلامی زمانی استوار می‌ماند که افراد اثرگذار در لحظه‌های حساس، شجاعانه به میدان بیایند.
• از تاریخ باید آموخت که بی‌تفاوتی و عافیت‌طلبی، ره‌آوردی جز حسرت و پشیمانی ندارد.

فایل صوتی حکمت ۱۸ نهج البلاغه :

مجله زندگی سالم / فایل صوتی شرح و ترجمه حکمت‌های نهج البلاغه