بزرگی پروستات کاملاً درمان میشود؟
بزرگی پروستات
پروستات غدهای است با وزن حدود بیست گرم که در تمام مردان وجود دارد و دور تا دور قسمت ابتدایی مجرای ادراری را فراگرفته است. این غده قسمتی از مایع منی و مواد مغذی برای اسپرم را تأمین میکند. همه مردان غده پروستات را دارند و در همه مردان، اندازه این غده از حدود چهلسالگی شروع به افزایش میکند و آنچه در بین مردم بهعنوان بیماری پروستات رایج است در حقیقت همین «بزرگی پروستات» است.
علت بزرگ شدن پروستات
بزرگ شدن پروستات به علت تغییرات هورمونی است که در این سن در مردان ایجاد میشود و به عواملی از جمله میزان فعالیت جنسی و رژیم غذایی بستگی ندارد. اگرچه بزرگی پروستات در همه مردان رخ میدهد ولی همیشه و در همه افراد موجب ایجاد علائم نمیشود.
علائم بزرگی پروستات عبارتاند از تکرّر ادرار (بخصوص در شب)، باریک شدن و ضعیف شدن جریان ادرار، تأخیر در شروع ادرار، قطرهقطره آمدن ادرار و گاهی سوزش ادرار و حتی احتباس ادراری (بند آمدن ادرار). معمولاً علائم بیمار در فصل سرما و با خوردن برخی داروها (مثلاً قرص سرماخوردگی) تشدید میشود. در موارد شدید ممکن است عوارضی از قبیل سنگ مثانه، عفونتهای ادراری مکرر و برگشت ادرار به داخل کلیهها و حتی نارسائی کلیهها نیز به آن اضافه شود.
تشخیص بزرگی پروستات
تشخیص بزرگی پروستات بر اساس علائم بیمار، معاینه پروستات از راه مقعد و سونوگرافی انجام میشود. اغلب موارد بزرگی پروستات خوشخیم است ولی ازآنجاکه تعداد اندکی از موارد بزرگی پروستات به علت بدخیمی پروستات است، برای افتراق این دو حالت از معاینه و همچنین آزمایش خونی به نام PSA استفاده میشود. باید دانست که بزرگی بدخیم پروستات نیز چنانچه در مراحل اولیه تشخیص داده شود کاملاً قابلدرمان است و به همین جهت توصیه میشود در تمام مردان از چهلسالگی به بعد طی فواصل زمانی مشخص، آزمایش PSA و معاینه پروستات انجام شود.
درمان بزرگی پروستات
برای درمان بزرگی خوشخیم پروستات، هم درمان دارویی و هم درمان جراحی انجام میشود که هر یک جایگاه خود را دارند. نکته مهم این است که برای انتخاب نوع درمان، اندازه پروستات مهم نیست بلکه علائم بیمار از اهمیت زیادی برخوردار است. امروزه داروهایی وجود دارند که باعث گشادشدن مجرا و یا کوچک شدن پروستات میشوند و برخی از بیماران مبتلابه بزرگی خوشخیم پروستات را میتوان در مراحل اولیه با این داروها درمان کرد و علائم بیمار در حد زیادی بهبود مییابند. در بیمارانی که با درمان دارویی بهبود یابند گاهی میتوان در طول زمان مقدار دارو را کم کرد یا آن را بهطور متناوب استفاده نمود ولی گاهی نیز لازم است که تا پایان عمر از دارو استفاده کنند. داروهای گیاهی هم در برخی افراد مفید هستند و در سایر نقاط دنیا نیز از داروهای گیاهی در کنار داروهای استاندارد درمان بزرگی پروستات استفاده میشود.
در چه مواردی برای درمان پروستات از جراحی استفاده میشود؟
درصورتیکه بزرگی پروستات با دارو درمان نشود یا همراه با سنگ مثانه، برگشت ادرار به داخل کلیه، عفونتهای ادراری مکرر یا خونریزی مکرر ادراری باشد یا مکرراً موجب احتباس ادراری شود و همچنین در برخی موارد دیگر، نیاز به جراحی وجود دارد. جراحی پروستات به دو روش باز و بسته (اندوسکوپیک) قابل انجام است. هر دو روش پس از بیهوشی عمومی یا بیحسی از کمر انجام میشود. جراحی باز از طریق قسمت پائینی جدار شکم انجام میشود و کل پروستات خارج میگردد ولی جراحی بسته یا TURP که اشتباهاً به جراحی لیزری معروف شده است از طریق مجرای ادراری انجام میشود.در این روش، پروستات بهصورت لایهلایه تراشیده میشود. باید توجه داشت که این روش برای تمام بیماران مناسب نیست و انتخاب نوع عمل (باز یا بسته) توسط جراح و برحسب اندازه پروستات و یافتههای موقع معاینه و سیستوسکوپی (مشاهده مثانه با دستگاه مخصوص) که بلافاصله قبل از عمل انجام میشود، مقدور است.
دکتر محمدرضا قرائتی، متخصص جراحی کلیه و فلوشیپ، فوق تخصصی پیوند کلیه