این جشنواره حقیقت ندارد / انتشار فراخوان یازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت
این جشنواره حقیقت ندارد / انتشار فراخوان یازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت
این جشنواره حقیقت ندارد / انتشار فراخوان یازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت
سینمای حقیقت یا همان سینمای مستند از جمله ژانرهای سینمایی دوست داشتنی در میان علاقه مندان به این هنر پویا و اندیشمندانه در سطح جهان است. به همین خاطر جشنوارههای جهانی در پی آن هستند که با گسترش اهمیت و تشویق فعالین در این حوزه این ژانر ارزشمند را زنده نگاه دارند؛ اما مهمترین تفاوت جشنوارههای خارجی با نمونه داخلی آن که جشنواره سینما حقیقت نام گرفته است، هم پوشانی اندیشه دراماتیک و استناد به مدارک عینی و مکتوب است، این همپوشانی نیز در هنگام انتخاب نامزدهای جشنواره دیده میشود؛ به طوری که یک فیلم کاملا دراماتیک در برابر سائقهای یک فیلم مستند قرار میگیرد و برای رسیدن به مقام برتر با یکدیگر به رقابت میپردازند. به تازگی محمد حسین مهدویان کارگردان مستعد و کاربلد جوان سینمای ایران چنین راهبردی را در برخورد با یک اثر مستند – دراماتیک به کار گرفته است؛ اما هنوز این راهبرد به بلوغ فرمی قابل ستایشی نرسیده و محتوا همچنان بر فرم سینمایی یک اثر مستند غلبه میکند.
این جشنواره حقیقت ندارد / انتشار فراخوان یازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت
*کار جشنواره جیست؟
اصل وجودی جشنواره در سرتاسر جهان بیشتر به معرفی و تشویق استعدادهای نو ظهور و آثار ارزشی خلق شده است؛ اما متاسفانه در کشور ما تعریف تازهای از جشنوارههای هنری به خصوص جشنوارههایی که در حوزه سینما برگزار میشوند، مطرح شده است و بیش از آنکه چنین جشنوارههایی جنبه تشویقی داشته باشند وظیفه برگزاری و تجلیل از قدرتمندان در این حوزه را دارند؛ به ندرت پیش میآید که جشنوارههایی مانند سینما حقیقت یا جشنواره فیلم فجر از آثاری مانند «ابد و یک روز» که با وجود ارزشهای معنوی بالا دارای نقایص فیلمنامهای ذاتی است در جهت تشویق و کشف استعداد از آن حمایت شود؛ اما آنچه جشنواره را ارزشمند میسازد، کارکرد معنایی آن در مواجهه با حاضرین و شرکت کنندگان است. به طور ناخواسته چنین جشنوارههایی با انتشار فراخوان باعث میشوند که انگیزهای پویا در دل علاقه مندان به این هنر به وجود آید و حال هنگامی که از یک اثر به عنوان برگزیده تقدیر میشود، همه حاضرین در سالن نفر و اثر برگزیده را ستایش و تشویق میکنند. خُب به طور معمول میتوان جشنوارهای مانند اسکار را مثال زد که یک معیار مهم در سنجش هنری و صنعتی یک اثر سینمایی در سطح جهانی است؛ این جشنواره در کنار تمامی ژانرهایی که مورد ارزیبابی قرار میدهد، اثری را نیز به عنوان بهترین فیلم مستند انتخاب میکند که به شدت گرایش سیاسی داشته و نمیتوان منکر حجم سلطه طلبی موجود در چنین آثاری شد.
این جشنواره حقیقت ندارد / انتشار فراخوان یازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت
*جشنوارهای بدون حقیقت
بر اساس همان اصل هنری و صنعتی یک اثر سینمایی نمیتوان میزان ارزش گذاری جشنوارهای را در هنگام سنجش یک اثر قابل قبول دانست و چه بسا ارزش گذاری بر یک اثر مستند هیچ گاه معنای اکادمیک پیدا نمیکند و حتی میتوان با روشن کردن دوربین تلفن همراه خود از یک اتفاق کاملا دراماتیک فیلمبرداری کرد و آن را در جشنوارههای مختلف به اشتراک گذاشت. به همین منظور ما دو گروه مستند ساز در کشورمان داریم که البته در همه جای دنیا نیز یافت میشوند، دسته اول به شکل جدی و بسیار منظم با ابزار حرفهای و فیلمنامه ای داستانی پشت دوربین میروند و جوایز یک جشنواره را درو میکنند و دسته دوم با کمترین امکانات از یک پدیده کاملا طبیعی حقیقیترین نوع روایت را به مخاطب عرضه میکنند که تا حدود بسیار زیادی ارزش معنوی چنین آثاری بیش از تکنیک روایی به کار رفته در فیلم است و متاسفانه عموما آنچه چشم داوران و هیئات انتخاب را خیره میکند همان آثاری هستند که با شیوه اول و اندیشه سودجویانه ساخته میشوند. ما برای آنکه یک جشنواره درست و درمان در همه حوزههای هنری داشته باشیم، باید به میزان اندیشهای که در یک اثر در مواجهه با پردازش داستان به کار رفته و انتخاب سوژه از سوی فرد مؤلف، بیشتر دقت کنیم؛ از سوی دیگر حضور کارگردانان شناخته شدهای مانند ابراهیم حاتمی کیا، فریدون جیرانی، رضا میرکریمی و … نباید زیاد مورد داد و ستدهای مرسوم قرار بگیرد؛ چرا که آنان به اندازه کافی در جامعه شناخته شدهاند و اکنون موقع کشف و حمایت از استعدادهای نوظهور در ژانرها و زمینههای مختلف است. پس رسالت یک جشنواره در قامت سینما حقیقت، کشف حقایق تلخ به زبان شیرین راویان تازه نفس و کار بلد در سینمای ایران است.
این جشنواره حقیقت ندارد / انتشار فراخوان یازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت
نویسنده : علی رفیعی وردنجانی