روانشناسی

آیا می توانم کودکم را در خانه تنها بگذارم؟

از دغدغه های یک مادر شاغل:چگونه خودمراقبتی را به فرزندم آموزش دهم

اوقات فراغت کودکان

سلامت نیوز :فرزندم به مدرسه می رود؛ آیا می توانم او را در خانه تنها بگذارم؟ آیا او می‌تواند به تنهایی از خود مراقبت کند؟ این موضوع همواره از نگرانی‌های مادران شاغل بوده و هست.

به گزارش سلامت نیوز بسیاری از بچه‌ها در سنین مدرسه، هر زمان که والدین‌شان در خانه نباشند می‌توانند از خود مراقبت کنند. در حقیقت، خود- مراقبتی بخشی از پروسه بلوغ کودک محسوب می شود و همه کودکان، دیر یا زود، بالاخره روزی مجبور به انجام این کار خواهند شد. اطلاعات و آمادگی مورد نیاز کودکان برای موفقیت در این زمینه در هر سنی چه 11، 13، یا 17 سال یکسان است. در واقع خود- مراقبتی برای کودکانی که آمادگی انجام این کار را دارند تجربه ای مثبت و لذت بخش است. کودکان بواسطه این امر استقلال را تجربه کرده و می آموزند که مسئولیت خویش را بر عهده بگیرند.

هر روز بر میزان توانایی این کودکان افزوده شده و متعاقب با آن اعتماد به نفس بیشتری کسب خواهند نمود. البته چنانچه کودک شما توانایی لازم جهت ورود به این مرحله را نداشته باشد، خود- مراقبتی می‌تواند به فرایندی معکوس بدل شده و برای وی اضطراب و نگرانی به همراه داشته و او را در موقعیت خطرناکی قرار دهد.

از کجا بفهمم کودک من آمادگی مراقبت از خود را دارد؟

اگر می‌خواهید بدانید که آیا کودک شما آمادگی مراقبت از خویش را دارد یا خیر، باید عوامل متعددی را در نظر بگیرید. اولین عامل ارزیابی سطح بلوغ کودک است. هیچ سن جادویی وجود ندارد که بچه ها در آن سن به بلوغ رسیده و حس خوبی از تنها ماندن داشته باشند. در برخی کشورها طبق قانون، سن خاصی برای تنها ماندن بچه ها در خانه تعیین شده است. اما در کشورهای دیگر سن مشخصی از نظر قانونی وجود نداشته و تنها به توانایی ها و سطح بلوغ کودک اکتفا می شود. بطور کلی بیشتر بچه ها پیش از سن 11 سالگی فاقد مهارت های تصمیم گیری درست جهت مراقبت از خود می باشند.

برای ارزیابی بلوغ جسمی، ذهنی، اجتماعی و عاطفی کودک و آمادگی خود- مراقبتی توسط او به سوالات جدول زیر با «بله» یا «خیر» پاسخ دهید.

1. آیا کودک از نظر جسمی آمادگی تنها ماندن در خانه را دارد؟

  • آیا می تواند در و پنجره های خانه را قفل یا باز کند؟
  • آیا قادر به گرم کردن غذا، تهیه یک میان وعده به هنگام گرسنگی، تلفن کردن و یا فرستادن پیام کوتاه می‌باشد؟

بله

خیر

2. آیا کودک از نظر ذهنی آمادگی تنها ماندن در خانه را دارد؟

  • آیا کودک شما مفهوم «غریبه» یا «وضعیت اضطراری» را درک می کند؟
  • آیا کودک شما خطر را درک کرده و شیوه ایمن ماندن از آن را می داند؟
  • آیا می داند چگونه با فرد معینی تماس برقرار کند؟
  • آیا می تواند با نظارت اندکی به تنهایی، سروقت برای رفتن به مدرسه آماده شود؟
  • آیا می تواند به تنهایی از پس مشکلات کوچک خویش برآید یا می داند چه وقت درخواست کمک نماید؟
  • آیا می داند اعمال و رفتار او چه تاثیری بر روی دیگران می گذارد؟

بله

خیر

3. آیا کودک از نظر اجتماعی آمادگی تنها ماندن در خانه را دارد؟

  • آیا کودک توانایی حل مشکل، به هنگام دعوا با خواهر و برادرها یا دوستان خود با اندک کمکی از جانب شما را دارد؟
  • آیا کودک می تواند با شما به راحتی در رابطه با مسایل مدرسه و احساساتش صحبت کند؟
  • آیا کودک به قدر کافی اعتماد به نفس دارد تا در مواقع بروز خطر با بزرگتر از خود، ارتباط برقرار کند؟

بله

خیر

4. آیا کودک از نظر عاطفی آمادگی تنها ماندن در خانه را دارد؟

  • آیا کودک شما در زمان تنهایی احساس امنیت می کند؟
  • آیا کودک، خودش دلش می خواهد تنها بماند؟
  • آیا می داند چطور خود را سرگرم کند؟
  • آیا می داند چطور با ترس و تنهایی خود کنار بیاید و حوصله اش سر نرود؟

بله

خیر

به گزارش سلامت نیوز چنانچه بیشتر پاسخ های شما «بله» است، پس کودک شما به بلوغ جسمی، ذهنی، اجتماعی و عاطفی لازم جهت خود- مراقبتی رسیده است. به یاد داشته باشید که ایمنی کودک شما پیش از تنها ماندن در خانه مستلزم داشتن مهارت در این چهار زمینه می باشد.

چنانچه پس از این مرحله حس کردید کودک شما به قدر کافی آمادگی مراقبت از خویش را ندارد، به عوامل زیر توجه کنید:

توجه داشته باشید که احساس شما به عنوان پدر یا مادر کودک، بسیار حائز اهمیت است. آیا از اینکه می‌خواهید او را در خانه تنها بگذارید حس خوبی دارید؟ آیا خود شما به عنوان والدین کودک، آماده هستید تا به کودک آزادی و استقلال بیشتری بدهید؟ آیا به کودک خویش اعتماد دارید و آیا زمانی که در خانه هستید انتخاب ها و تصمیم گیری های عاقلانه و بی خطری از جانب او مشاهده می کنید؟

کودک را آماده کنید

در این مرحله اگر شما و کودکتان هر دو آمادگی انجام این کار را دارید پس لازم است پیش از شروع، آموزش های لازم را به کودک بدهید. وقتی اطلاعات و مهارت های لازم را به کودک آموزش می دهید مطمئن شوید که آنها را درک کرده است. از او بخواهید آنها را برای شما مجددا بازگو کرده یا به شما نشان دهد. مثلا مطمئن شوید که شماره پلیس یا آتش نشانی را می داند. یا شیوه کار با گاز یا مایکروویو را بلد است.

وضع قوانین

پس از آموزش اطلاعات و مهارت های لازم به کودک، برای پیشگیری از خطرهای احتمالی به وضع یکسری قوانین، برنامه ها و کارهای روزمره بپردازید.

قانون: شما و فرزندتان باید همراه با یکدیگر به وضع قوانین بپردازید. بدین ترتیب به وی کمک خواهید کرد تا قوانین وضع شده را بهتر به خاطر بسپارد و از آنها پیروی کند.

کارها و برنامه های روزمره: تعیین یکسری کارها و برنامه ها همراه با خود کودک به وی کمک می کند تا بتواند از زمان خویش بهره بیشتری برده و از خطر مصون تر بماند. با کودک درباره کارهایی که می تواند انجام دهد به گفتگو بنشینید و برای فردا برنامه ریزی کنید؛ مثلا بگویید پس از خوردن نهار چه کار می‌کنی؟ بعد از بازی مشقهایت را می نویسی یا اول می خواهی کمی بازی کنی و بعد به سراغ مشقهایت بروی؟ با او در مورد کارهایی از قبیل خوردن تنقلات، بازی کردن، رسیدگی به درس ها، نواختن یک وسیله موسیقی، ورزش، کتاب خواندن یا هر آنچه خودش پیشنهاد می کند، به توافق برسید.

کارهایی را نیز خودتان به وی محول نمایید: مثلا از او بخواهید پیش از رسیدن شما به خانه میز را بچیند یا تکالیفش را انجام دهد. یادتان باشد که به او نیز حق انتخاب بدهید.

مثلا بر سر اینکه یک بار یا دوبار می تواند هله هوله بخورد یا درس هایش را پیش یا پس از بازی انجام دهد یا چقدر می تواند کارتون ببیند با هم مشورت کرده و به توافق برسید. برای منظم شدن خود و کودکتان می‌توانید یک برنامه هفتگی تنظیم کنید. شماره تلفن های مهم را در دسترس وی قرار دهید. جایی ثابت برای قرار دادن یادداشت های روزانه تعیین کنید. در یادداشت هایتان به کودک هنگام رسیدن به خانه خوش آمد بگویید و به شیوه ای مثبت و پرانرژی کارها و برنامه های آن روز را به وی یادآوری کنید. حواستان باشد زیاده روی نکنید.

یک دوره آزمایشی ترتیب دهید

به گزارش سلامت نیوز زمانی که برای خود مراقبتی و تنها ماندن در خانه آماده می شوید، یک دوره تمرینی بگذارید. این دوره تمرینی به شما نیز کمک می کند تا زمانی که در خانه هستید وقت آزاد بیشتری برای خود داشته باشید و از قابلیت های کودکتان مطمئن گردید.

در این دوره آزمایشی، با کودک در حین انجام برخی کارها به گفتگو بپردازید تا از احساسات او با خبر شوید. در این دوره متوجه خواهید شد که آیا قوانین وضع شده به خوبی جواب می دهند یا خیر. مثلا آیا فرزند شما برای گرم کردن نهار خویش از عهده روشن کردن گاز برمی آید یا خیر. در این دوره ارتباط صادقانه و بازی را برقرار کنید. امر و نهی نکنید. عصبانی نشوید. بگذارید خودش به تنهایی کارها را انجام دهد.

ببینید آیا او هنگام انجام این کارها خوشحال است یا نه؟ چه احساسی دارد؟ آیا از پس برنامه ای که وضع کرده اید بر می آید؟ در صورت مشاهده عدم آمادگی فرزندتان برای خود- مراقبتی، می توانید به دنبال یک فوق برنامه بعد از مدرسه باشد.

برنامه را متوقف نکنید و همواره با کودک خود برنامه های جدیدتری تنظیم نمایید. پس از پایان روز که به خانه باز می گردید از او بخواهید تا درباره روزی که گذرانده و مشکلات و نگرانی ها یا موفقیت هایش صحبت کند. برنامه و انتخاب های فردا را هر شب به کودک یادآوری کنید. تغییر برنامه خود را حتما تلفنی به او اطلاع دهید. طوری رفتار کنید که متوجه شود چقدر کارش را خوب انجام می دهد. به او بگویید: «این هفته کارت را خیلی خوب انجام دادی. حالا دیگر مطمئن هستم که از پس خودت به خوبی برمی‌آیی.»

کودک با آمادگی بیشتر و ارتباط بهتر احساس امنیت بیشتری خواهد کرد و از فرصت های مختلف برای مراقبت از خویش استفاده خواهد نمود. شما نیز خیالتان راحت خواهد بود که این تجربه مثبت و مفیدی برای فرزندتان می باشد.

لطفا نظر خود را در مورد مطلب بالا در قسمت اعلام نظرات ذکر کرده و نوع مقالات و اخبار مورد علاقه خود را بیان کنید به بهترین نظرات هدایای نفیسی تعلق خواهد گرفت . باتشکر

 

همچنین بخوانید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا