آیا مصرف بیش از حد کافئین و قهوه منجر به سکته قلبی و مرگ می‌شود؟ + ویدئو
در دنیای پرشتاب امروز، بسیاری از افراد برای بیدار ماندن یا افزایش تمرکز به نوشیدن قهوه و دیگر منابع کافئین روی آورده‌اند. اما پرسش مهم این است که آیا مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند سلامت مغز، قلب یا حتی جان انسان را تهدید کند؟
دکتر فهیمه وهبی‌زاد، نورولوژیست و متخصص مغز و اعصاب، در گفت‌وگو با مجله زندگی سالم این موضوع را به‌صورت علمی بررسی کرده است. به گفته‌ی او، گرچه کافئین در بسیاری موارد می‌تواند به بهبود تمرکز کمک کند و اثرات مثبتی بر عملکرد شناختی داشته باشد، اما مصرف بی‌رویه‌ی آن پیامدهایی دارد که نمی‌توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد.
تأثیر کافئین بر مغز و اعصاب
کافئین یک محرک شناخته شده است که می‌تواند عملکرد مغز را در کوتاه مدت بهبود ببخشد. اما دکتر وهبی‌زاد هشدار می‌دهد که مصرف زیاد آن ممکن است در برخی افراد باعث افزایش ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون شود؛ عواملی که در شرایط خاص، می‌توانند احتمال بروز سکته‌های مغزی یا قلبی را افزایش دهند.
از سوی دیگر، در مواردی نیز قطع ناگهانی مصرف کافئین خود می‌تواند منجر به سردرد و اختلال در عملکرد مغز شود. بنابراین حفظ تعادل در مصرف، کلید بهره‌مندی از فواید کافئین بدون تحمل عوارض جانبی آن است.
آیا مصرف کافئین منجر به مرگ می‌شود؟
پاسخ دکتر وهبی‌زاد به این پرسش، روشن است: کافئین به تنهایی عامل مرگ نیست. با این حال، در موارد نادر و غیرمعمول، مصرف بسیار زیاد کافئین می‌تواند منجر به تنگی عروق و عوارض جدی شود. اما این موضوع بیشتر زمانی رخ می‌دهد که مصرف روزانه چند برابر حد مجاز باشد یا همراه با سایر عوامل خطر (مانند بیماری‌های قلبی) ترکیب شود.
کافئین مجاز روزانه چقدر است؟
بر اساس گفته‌های این متخصص، مقدار مجاز مصرف کافئین به گروه سنی و وضعیت فیزیولوژیکی فرد بستگی دارد. برای مثال:
بزرگسالان سالم: حدود 2 فنجان قهوه در روز (معادل 200 تا 300 میلی‌گرم کافئین) بی‌ضرر تلقی می‌شود.
همچنین نوع نوشیدنی نیز اهمیت دارد. مثلاً یک فنجان اسپرسو کافئین متفاوتی نسبت به کاپوچینو یا لاته دارد.
بهترین زمان مصرف قهوه
نکته‌ای که نباید نادیده گرفت، زمان نوشیدن قهوه است. دکتر وهبی‌زاد توصیه می‌کند که قهوه بهتر است در ساعات صبح تا اوایل بعدازظهر مصرف شود تا کیفیت خواب شبانه دچار اختلال نشود. مصرف کافئین در ساعات پایانی روز می‌تواند باعث بی‌خوابی، اضطراب و بر هم خوردن ریتم خواب شود که خود تأثیرات منفی بر سلامت مغز دارد.
گفتگو با دکتر محمد حسینی علیزاده متخصص قلب و عروق هم در رابطه با این موضوع مطالعه کنید.
سخن آخر
کافئین، اگر به درستی و در حد متعادل مصرف شود، می‌تواند محرکی مفید برای افزایش تمرکز و بهبود عملکرد شناختی باشد. اما زیاده‌روی در آن، به ویژه در افرادی با سابقه بیماری‌های قلبی یا فشار خون بالا، ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد. کلید ماجرا در «تعادل» است؛ نه حذف کامل و نه مصرف افراطی است.
