علائم اصلی پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید یکی از بیماری های مربوط به غده تیروئید است. پرکاری تیروئید مربوط به غده تیروئید است که در قسمت مرکز و طرفین گردن وجود دارد. این غده کنترل سرعت قلب شما را بر عهده دارد. همچنین کمک میکند تا به سرعت کالری ها را بسوزانید. در واقع تنظیم متابولیسم بدن از کار های اصلی غده تیروئید است. در ادامه با علت و علائم پرکاری تیروئید آشنا شوید.

پرکاری تیروئید چیست؟

پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism) یکی از بیماریهای مربوط به غده تیروئید است. تیروئید، غده پروانه ای شکل و کوچکی است که در جلوی گردن قرار دارد. این غده هورمون هایی به نام های تترا یدوتیرونین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) ترشح میکند، این دو، هورمون های اولیه ای هستند که وظیفه کنترل انرژی سلولهای بدن را برعهده دارند.

غده تیروئید با ترشح این هورمون ها، متابولیسم (سوخت و ساز بدن) را تنظیم میکند. پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید، بیش ازحد تترا یدوتیرونین (T4) یا تری یدوتیرونین (T3) یا هردوی این هورمون ها را ترشح کند. تشخیص به موقع و درمان مناسب، میتواند علائم پرکاری تیروئید را از بین ببرد و از عوارض جانبی آن جلوگیری کند.

اگر به اطرافیان خود نگاه کنید شاید کسی را با این بیماری بیابید که این موضوع گواهی از شیوع بالای پرکاری تیروئید میدهد. درواقع پرکاری تیروئید مشکلی است که تمام گروه های سنی را میتواند درگیر کند.

هنگامی که تیروئید، بیش از حد فعال است، میتواند مشکلات جدی مانند عصبانیت، اضطراب، ضربان قلب سریع، لرزش دست و عرق بیش از حد را ایجاد کند. پرکاری تیروئید تعدادی علت دارد و عوارض… اما خوشبختانه راههای درمانی کمی ندارد و قابل درمان است.

علت پرکاری تیروئید چیست؟

همانطور که در بالا گفته شد، پرکاری تیروئید علل زیادی دارد اما شایع ترین علت آن، بیماری گریوز است. پرکاری تیروئید یک نوع بیماری سیستم ایمنی است که سبب تولید بیشتر غده‌ تیروئید میشود. این بیماری در زنان شیوع بیشتری نسبت به مردان دارد؛ اما از دیگر علل پرکاری تیروئید میتوان موارد زیر را نام برد:

• وجود بیش از حد عنصر یُد
• تیروئیدیت یا التهاب تیروئید
• تومور های تخمدان و بیضه ‌ها
• تومور های خوشخیم هیپوفیز یا تیروئید
• مقدار زیاد تترایدوتیرونین از سوی مکمل یا دارو

شایان ذکر است با دانستن علائم پرکاری تیروئید، میتوان به سرعت وارد عمل شد و پرکاری تیروئید را کنترل و درمان کرد.

علائم پرکاری تیروئید

فعالیت بیش از حد غده تیروئید، میتواند متابولیسم یا سوخت و ساز بدن را بر هم بزند. باعث کاهش وزن و بد‌خوابی یا بیخوابی شود. همچنین پرکاری تیروئید سبب لرزش دست و افزایش سرعت ضربان قلب میشود. قاعدگی نامنظم در زنان مبتلا و همچنین حرکات مکرر روده، از جمله علائم شایع زنانه پرکاری تیروئید است. ۱۰ مورد از دیگر علائم پرکاری تیروئید عبارتند از:

• افزایش اشتها
• عصبی بودن
• ناتوانی در تمرکز
• احساس ضعف
• ضربان قلب نامنظم
• اختلال در خواب
• خارش بدن
• ریزش مو
• تهوع و استفراغ
• خشکی پوست
• بزرگ شدن سینه در مردان

علائمی که نیازمند مراقبت های پزشکی هستند:

• سرگیجه
• تنگی نفس
• از دست دادن هشیاری
• ضربان قلب نامنظم و سریع

از آنجا که پرکاری تیروئید سبب افزایش متابولیسم بدن میشود، تعریق بیش از حد به دلیل حرارت بالای بدن از علائم خسته کننده این بیماری است. همچنین علامتی با عنوان کاهش وزن تقریبا تمام بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید را در بر گرفته است. این علامت هم به دلیل سوختن انرژی و چربی ها در اثر متابولیسم بالا است.

تشخیص پرکاری تیروئید

تشخیص پرکاری تیروئید، بر اساس نگاه به علائم، آزمایشات خون، معاینات فیزیکی و اندازه گیری سطح هورمون تحریک کننده تیروئید انجام میشود. برای تشخیص اینکه آیا غده بیش از حد فعال است، پزشک شما میتواند یک سونوگرافی یا آزمایش شیمی درمانی انجام دهد.

همچنین پزشک شما میتواند تست کلسترول را انجام دهد؛ زیرا کلسترول پایین میتواند نشانه ای از متابولیسم بالا باشد که بدن شما به سرعت کلسترول را سوزانده است. سطح تری گلیسرید شما نیز ممکن است آزمایش شود. مثل کلسترول کم، تری گلیسیرید پایین می تواند نشانه ای از میزان متابولیسم بالا باشد.

اولین قدم برای تشخیص این بیماری، بررسی سابقه پزشکی بیمار و معاینه اوست. با معاینات پزشکی این علائم قابل مشاهده اند:

• کاهش وزن
• ضربان سریع قلب
• فشارخون بالا
• بیرون زدگی چشم ها
• متورم شدن غده تیروئید

ممکن است آزمایش های دیگری هم برای تشخیص پرکاری تیروئید انجام شود که عبارتند از:

• آزمایش کلسترول خون
• آزمایش های T4 ،T4 آزاد و T3
• آزمایش هورمون تحریک‌کننده تیروئید
• آزمایش تری گلیسیرید
• آزمایش جذب و اسکن تیروئید
• سونوگرافی
• سی تی اسکن یا ام.آر.آی

پیشگیری از پرکاری تیروئید

از آنجا که بیش از ۲۰ درصد زنان در طول زندگی خود، دچار پرکاری تیروئید میشوند، پیشگیری از این بیماری اهمیت زیادی پیدا کرده است. در واقع راههای پیشگیری از پرکاری تیروئید، شباهت زیادی به راه های پیشگیری سایر مشکلات تیروئیدی دارد. از این رو موارد زیر بهترین راههای پیشگیری از پرکاری تیروئید هستند:

رژیم غذایی متعادل

رژیم غذایی متعادل یکی از اصلی ترین عوامل در پیشگیری از پرکاری تیروئید است. در واقع داشتن رژیم غذایی متعادل روده ها را سالم نگه میدارد. به نقل از دکتر گوپتا:

۷۰ درصد از سیستم خود ایمنی بدن در روده ها قرار دارند و اگر مخاط روده متورم یا ملتهب شود، شروع پاسخ ایمنی را تجربه خواهید کرد. بر اساس تحقیقات، این امر در ابتلا به بیماری های تیروئیدی نقش زیادی دارد.

احتیاط درباره غذاهای خاص

به طور طبیعی شما باید از غذاهای حاوی چربی، شکر و مواد نگه دارند و رنگ های خوراکی پرهیز کنید. این غذاها میتوانند موجب التهابات روده ای و روشن کردن ناگهانی سیستم خود ایمنی در روده ها شوند.

استفاده از سبزی ها و گیاهانی مانند: گلم کلم، کلم، کلم بروکلی و شاهی، میتواند کلید رمزگشایی درب پیشگیری از پرکاری تیروئید باشد. در واقع سبزی ها برای تمام بیماری ها و بدن مفید هستند.

مصرف مکمل ها زیر نظر پزشک

مکمل هایی که بعضی عناصر مانند ید را در بدن افزایش میدهند، اگر درست مصرف نشوند میتوانند باعث بیماری هایی نظیر پرکاری تیروئید شوند. همچنین کمبود ید، میتواند موجب بیماری مانند کم کاری تیروئید نیز شود. پس باید در مصرف این مکمل ها دقت کرد و با پزشک خود مشورت.

مجله اینترنتی زندگی سالم

مجید حسین زاده