چرا گاهی بر خلاف اینکه خسته‌ایم، نمی‌توانیم بخوابیم ؟
خستگی و بی‌خوابی | گاهی ممکن است با وجود تمام خستگی‌ها و خواب‌آلودگی‌ها، وقتی به رختخواب می‌رویم خوابمان نبرد. در اینجور مواقع ممکن است اولین کاری که به ذهنمان می‌رسد خوردن قرص خواب باشد، اما قبل از مصرف قرص خواب، ابتدا عوامل بی‌خوابی را شناسایی کنید، شاید با شناسایی عوامل خواب راه‌حلی برای حل این مشکل بیابید. اما دلیل اینکه خسته هستید اما نمی‌توانید بخوابید چیست ؟!
ریتم روزانه
ریتم‌های روزانه انسان، ریتم‌های درونی با دوره‌ای حدود 24 ساعت هستند که توسط نشانه‌های محیطی مثل چرخه روشنایی و تاریکی هدایت می‌شوند.
این سیستم از نور، تاریکی و ساعت بیولوژیکی ما برای تنظیم دمای بدن، متابولیسم، هورمون‌ها (از جمله ملاتونین) و خواب استفاده می‌کند.
ساعت ارشد بدن هسته suprachiasmatic (SCN) نامیده می‌شود. SCN در مغز قرار دارد و تولید ملاتونین را کنترل می‌کند. این هورمون به تنظیم خواب کمک می‌کند.
در طول روز سطح ملاتونین کم است. هرچه نور کمتر و هوا تاریک‌تر می‌شود، بدن ملاتونین بیشتری تولید می‌کند، اوج زمان تولید ملاتونین قبل از کاهش، بین ساعت 2 تا 4 صبح است.
بهترین زمان برای خوابیدن، 2 ساعت بعد از افزیش تولید ملاتونین است.
هرکس دارای ریتم روزانه خاص خودش است که تا حدودی ژنتیکی است.
اگر خسته هستید اما نمی‌توانید بخوابید، ممکن است ریتم شبانه‌روزی شما خاموش باشد.
این بی‌خوابی می‌تواند نشانه‌ای از سندرم تأخیر در فاز خواب باشد. این نوعی اختلال در چرخه خواب و بیداری است که با تأخير دو ساعت يا بيشتر زمان شروع خواب و بيداري مشخص مي‌شود.
این اختلال بیشتر در جوانان رخ می‌دهد، اما در حدود 10 درصد از افراد مبتلا به بی‌خوابی مزمن نیز رخ می‌دهد.
همچنین بخوانید : نکات ساده برای راحت‌تر خوابیدن
آیا تفاوتی بین خستگی و خواب آلودگی وجود دارد؟
بسیاری از افراد خستگی و خواب‌آلودگی و بی‌انرژی بودن را با هم اشتباه می‌گیرند. اما در واقع این احساسات با یکدیگر تفاوت دارند.
در پایان یک ماراتن، احساس خستگی می‌کنید و احتمالاً انرژی و انگیزه لازم برای دویدن در ماراتن دیگری را ندارید. حتی ممکن نخواهید تا رسیدن به محل پارک اتومبیلتان پیاده بروید. اما شما خواب آلود نیستید. خواب آلودگی زمانی است که به سختی می‌توانید خود را بیدار نگه دارید.
چرا گاهی بر خلاف اینکه خسته‌ایم، نمی‌توانیم بخوابیم ؟
چرا در طول روز احساس خستگی دارم؟
اگر خسته هستید، اما نمی‌توانید پس از غروب آفتاب بخوابید، این می‌تواند نشانه‌ای از اختلال تأخیر در فاز خواب باشد. در غیراینصورت ممکن است مشکل از جای دیگری باشد.
همچنین بخوانید : شایع‌ترین دلایل خستگی چیست ؟
در زیر چند عامل که باعث ایجاد مشکل بی‌خوابی می‌شوند آورده شده است:
1. چرت زدن
چرت زدن بد نیست، اتفاقا مزایایی هم دارد. اما اگر در زمان نامناسب چرت بزنید می‌تواند باعث بی‌خوابی در شب شود.
چرت‌های طولانی و چرت بعد از ظهر می‌تواند باعث شود که شما شب کمتر بخوابید، بد بخوابید و در طول شب به دفعات بیدار شوید.
زمان چرت زدن باید بین 20 تا 30 دقیقه باشد. و سعی کنید هر روز در ساعت مشخصی چرت بزنید.
2. اضطراب
اضطراب می‌تواند باعث ایجاد اختلال در خواب شود. طبق تحقیقات، 24 تا 36 درصد افراد مضطرب بی‌خواب هستند.
اضطراب همچنین منجر به افزایش برانگیختگی و هوشیاری می‌شود که می‌تواند خواب را بیشتر به تأخیر بیندازد.
3. افسردگی
طبق تحقیقات صورت گرفته، 90 درصد افرادی که دچار افسردگی هستند نیز مشکل بی‌خواب دارند. بی‌خوابی، نارکولپسی، اختلال تنفس در خواب و سندرم پاهای بی قرار در این افراد گزارش شده است.
رابطه بین مشکلات خواب و افسردگی موضوعی پیچیده است. به نظر می‌رسد افسردگی با اثرات هورمونی ریتم شبانه روزی را مختل می‌کند.
التهاب، تغییر در مواد شیمیایی مغز، عوامل ژنتیکی و موارد دیگر ممکن است بر روی رابطه خواب و افسردگی تأثیر بگذارند.
4. کافئین
به طور متوسط، نیمه عمر کافئین 5 ساعت است. بنابراین جای تعجب نیست که حتی 200 میلی گرم کافئین (حدود 16 اونس قهوه دم کرده) 16 ساعت قبل از خواب ممکن است بر خواب شما تأثیر بگذارد.
چرا گاهی بر خلاف اینکه خسته‌ایم، نمی‌توانیم بخوابیم ؟
5. نگاه کردن به صفحه نمایش
گوشی موبایل را کنار بگذارید. نور آبی که از تلفن‌ها، تبلت‌ها، لپ تاپ و صفحه‌های تلویزیون ساطع می‌شود، تولید ملاتونین را سرکوب می‌کند و باعث کاهش احساس خواب آلودگی می‌شود و در نهایت یکی از علل احساس خستگی و بی‌خوابی است.
6. سایر اختلالات خواب
سندرم فاز خواب تأخیری تنها اختلالی نیست که می‌تواند باعث ایجاد اختلال در خواب شود. آپنه خواب و سندرم پاهای بی‌قرار نیز از دیگر عوامل ایجاد اختلال در خواب هستند.
7. رژیم غذایی
پژوهشگران نتیجه گرفتند که تغییرات رژیم غذایی ممکن است به افراد مبتلا به اختلالات خواب کمک کند.
آیا خسته بودن بد است؟
خستگی در طول روز می‌تواند باعث کاهش بهر‌وری شود. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، نداشتن خواب منظم، با کیفیت و آرام شما را در معرض خطرات زیادی از جمله موارد زیر قرار می‌دهد:
- فشار خون بالا
- دیابت
- آلزایمر
- سکته
- حمله قلبی
- چاقی
