خاله زنک از دیدگاه روانشناسی

خاله زنک از دیدگاه روانشناسی

خاله‌زنک، مرد و زن نمیشناسد، وقتی مردی در مهمانی به مُدل یخچال صاحب‌خانه گیر می‌دهد ویا در موردتعویض سرمایش و گرمایش خانه میزبان نظر می‌دهد که عوض کنید، کهنه شده، از مُد افتاده، خاله‌زنک است و چه در میزبانی همین لوازم را به رُخ مهمان‌ها می‌کشد و به آن‌ها سفارش می‌کند که شما هم یخچالتان را سایدبای‌ساید کنید یا مارک‌های جدید آمده است و بیایید کمی به روز باشید و … نه تنها خاله‌زنک است بلکه کمی باید عقب‌تر برود و ذهنش را لب جوی آب تاریخ شستوشو بدهد و از عهد قجر که هیچ از عهدحجر که سنگ پایش تمام شده است چرک اندیشه و دلش را بسابد  که مرد حسابی آخر چکار داری به لوازم خانه مردم و یا چرا هی هرچه داری اینقدر سفیهانه به رخ مهمان یا میزبان می‌کشی؟

بازهم از خاله‌زنک بگویم. گفتیم و قبول کردیم که مرد خاله زنک هم داریم. آدم افراط و تفریطی خاله‌زنک است. چه مرد باشد چه زن، چه آن مرد که نخود در دهانش نمی‌خیسد و هنوز خانمش نگفته که می‌خواهیم بچه‌دار بشویم بدو بدو به خاله و عمه و دایی و عمو و همکار و همسایه می‌گوید که داریم بچه‌دار می‌شویم، چه آن خاله و عمه و دایی و عمو و همکار و همسایه که هر روز می‌پرسند” به سلامتی بچه‌تون کی به دنیا می‌آد؟” و واقعاً انگار که هر روز فراموش می‌کنند که همین دیروز یا پریروز پرسیده‌اند و گفته‌ایم هنوز خبری نیست یا تازه یک ماه است که خانم باردار است.

همین آدم‌ها نه اینکه جنس بچه را قبل از بارداری، بله تعجب نکنید قبل از بارداری می پرسند بلکه ماشاالله اسم هم برای بچه‌ی ما می‌گذارند و تازه نقد سیاسی و اجتماعی و ادبی هم دارند که ” از این اسم‌های قدیمی نزاریدها، اسم‌های قشنگ خیلی اومده” و انگار تازگی‌ها سری به بازار ترکیه یا سریال‌های ترکی زده‌اند و یا از تایلند برگشته‌اند و دستشان پر از جنس و حرف تازه است و اسم را هم از خارج وارد می‌کنند.

خاله زنک که دارا و ندار نمی‌شناسد، باسواد و کم سواد یا ببخشید دانشگاه رفته و دانشگاه نرفته نمیشناسد. ازآن مهم‌تر خاله‌زنک ممکن است خودش یا همسرش مدیرکل باشد ویا تازه جزء رجال شده باشد. حالا دیگر بیا و ببین خاله‌زنک فکر می‌کند از همین دیروز که به این میز و پُست رسیده دنیا عوض شده‌است اصلاً تاریخ را باید دوباره بنویسند و البته از منظر ایشان و اینکه تابحال کسی برای این مملکت کاری نکرده و حالا ایشان و یا همسرشان قرار است انقلابی بدون خون‌ریزی در این مملکت و برای این مردم بدبخت انجام بدهند و البته بعد از چند روز خودش هم فرمایش علی علیه السلام را فراموش می‌کند که اگر این میزها و پست‌های دنیا ماندنی بود که به او نمی‌رسید.

خاله‌زنک اگر زن باشد چه آخرین لباس را از آخرین مد در یک فروشگاه در شانزه‌لیزه پاریس خریده باشد و چه در همین زینبیه یا چهارسوق خودمان و یا از یک تعاونی ساده و ارزان مثل وحدت هم اصلاً کاری به این حرف‌ها ندارد. گیرم یک دوجین قلم ابرو و یک عالمه لاک و لوازم آرایش مدرن مصرف کرده یا مصرف نکرده، داشته باشد، هرچه هست حرف‌هایش خیلی کهنه و بدبو و مزه‌ تلخ دورویی و دو‌به‌هم‌زنی می‌دهد و یا خیلی دلش می‌خواهد به چاق و لاغری دیگران پیله کند و سؤال غلط بپرسد ” خیلی چاق شدی، خبریه؟ نکنه حامله‌ای ” و یا “خیلی لاغر کردی یه آزمایش برو یه وقت مرض ناجور نگرفته باشی”. گاهی به آدم طوری نگاه می‌کند که انگار اِچ‌آی‌وی گرفته‌اند.
خاله‌زنک اگر عروس باشد مادرشوهر را می‌چزاند و اگر مادر شوهر باشد رحمش به عروس مادر‌دار و بی‌مادر اندک است و یا هیچ. فرق ندارد با خواهرشوهر و شوهرخواهر و یا خواهرِشوهرِخواهرِشوهرش هم کار دارد.
خاله‌زنک اگر مرد باشد به باجناقش می‌خواهد سور ده‌تایی بزند. اگر باجناق وضعش خوب باشد حتماً از نگاه او درآمدش حرف دارد و اگر درآمدش کمتر از او باشد این باجناق عرضه ندارد. اگر با او هم تراز باشد که گفتن از او وقت‌کُشی است، اگر باجناق بخندد ریگ به کفش دارد و اگر اخم کند به جای همدلی باید به فکر اثرات روحی این اخم‌ها بر فرزندمان باشیم و رابطه با او را کم و یا قطع کنیم.
خاله‌زنک یا در پستو و خرافاتی است و تمام ادعیه را برای ماشین ژیان یا رنو و یا مازراتی پسرش یا داماد تازه به دوران رسیده‌اش فوت می‌کند ولی اعتقادی به بیمه ندارد و فقط و فقط بیمهی خرافات را قبول دارد و یا چنان نمایشی و عروسکی لباس می پوشد می‌زند و چنان توی خیابان راه می‌رود که توریست‌های بیچاره به اشتباه می‌افتند و تصور می‌کنند در ایران به جای «نایت‌کلاب»، «دِی‌کلاب» داریم !
آقای خاله‌زنک دیگر حرف نمی‌آورد و ببرد بلکه او هم یاد گرفته که مثل خانم خاله‌زنک خودش یا یک «جی‌پی‌اس» به ماشین یا گوشی ببندد و یا یک «رکوردر» بسیار قوی را خدای نخواسته در خانه (زیر تخت و مبل) و یا در ماشین زیر صندلی بگذارد تا بفهمد که همسر نازنینش در غیاب او با این و آن چه گفته و چه شنیده و اگر آتویی به دست آورد، اگر مرد است به نامردی مهریه را صفر کند و اگر زن است و این اسرار را فهمیده و مچ را گرفته، یا باید دودانگ خانه به اسمش شود و یا حق طلاق و سفر به خارج از کشور و حضانت بچه بگیرد و حتماً باید ماشین هم به اسمش باشد که همسرش اقلاً نشان بدهد که حاضراست تاوان بدهد.

خاله‌زنک سیاست‌باز هم به نظر می‌رسد و خبرچین است. در فضای مجازی هم می‌خواهد یکه‌تاز خبررسانی باشد هنوز عکس و خبر در نیامده بدون آنکه به صحت و سقم، درستی یا نادرستی خبر مطمئن باشد فوری «کپی»، «پیست» و یا «فوروارد»را در تلگرام می‌زند و تا بیایی و به او بگویی آقا یا خانم خبر اشتباه بوده، تأیید نشده، فتوشاپ بوده، با گفتن “چشمشان کور”، “حقشان همین است” با آبروی مردم به راحتی بازی میکند.

خبرچین است، گاه کلاغ ها هم باید روی شست او خاک بریزند چون یک کلاغ چهل کلاغ نمی‌کند بلکه یک «لایک» هزار «لایک» می‌کند. او عاشق لایک کردن و لایک شدن است. خاله‌زنک اهل مطالعه نیست ولی مجله و کتاب را فوری ورق می‌زند و ورانداز می‌کند، عکس مجلهها را می‌بیند و به مدل لباس هنرمندان و آگهی‌های رستوران‌ها و حراج‌ها بیشتر توجه دارد و عکس انیشتین را با پرفسور حسابی اشتباه می‌گیرد. کتاب را هم همیشه جاگیر میداند و البته این روزها کم نمی‌آورد و می‌گوید توی گوشی‌اش کتاب زیاد دارد و می‌خواند و یا کتاب صوتی گوش می‌دهد ولی وقتی از او می‌خواهی کتابی به شما بدهد صد البته میگردد و کتابهای نخواندهی زیادی را از این طرف و آن طرف برایت میفرستد تا کم نیاورد.
البته مدل گوشی خاله زنک هم  مهم است که چیست و اگر مدل بالا و گران قیمت باشد به رخت می‌کشد و غالباً گوشی‌اش را جایی می‌گذارد که بیشتر در معرض دید شما باشد تا خود او و گاهی هم آن را جا  می‌گذارد تا شما  یا خودش دنبالش بگردید و مورد توجه قرار بگیرد و اگر گوشیاش مدل پایین باشد چرخی  به خودش می‌دهد که اصلاً چیز مهمی نیست و می‌گوید که نه وقت دارد گوشیاش را عوض کند و نه حوصله! ولی رد ذهن او را دنبال کنی شب در خانه مشغول دعوا با همسرش شده که آبرویم با این گوشی رفته و اگر مجرد باشد حتی دنبال گرفتن وام با سود 27%  است تا گوشی خودش را عوض کند.
راستی اصلاً خاله زنک خودش گوشی است، دهنبین است. نظر دیگران خیلی برایش مهم است یا می‌خواهد تایید شود یا می‌خواهد برتر باشد. می‌خواهد  به دیگران فخر بفروشد و یا دائم در حال حالی به حالی شدن است، انگار لب مرز است. خاله زنک اگر به فکر اصلاح خودش نباشد ممکن است از این مرز نمایشی و این خود خواهی و یا حالی به حالی شدن جلوتر هم برود  از آزار دیگران لذت ببرد. خالهزنک در انتها حسادتهایش هم خودش را میسوزاند و هم به دیگران آسیب می‌رساند. خشمهایش هم جسم و روان خودش را می‌خلد و هم جسم و روان دیگران را تهدید می‌کند.
خاله زنک سطحینگر است ولی به عمق وجود خودش و خانوادهاش و جامعهاش آسیب میرساند. خاله زنک بودن نماد یک فرهنگ ضد ارزشی است.

دکتر پدرام