«نه» به طرفداران پوپولیسم / ریشه های عوام فریبی در میان نامزدها و رقبا

«نه» به طرفداران پوپولیسم / ریشه های عوام فریبی در میان نامزدها و رقبا

«نه» به طرفداران پوپولیسم / ریشه های عوام فریبی در میان نامزدها و رقبا

اظهارات کاندیداهای ریاست‌جمهوری در برنامه‌ها، اهداف و تبلیغات آنان حکایت از تمرکز بر دو رویکرد متفاوت در نقش دولت در تأمین رفاه شهروندان دارد:

1- رویکرد اول را می‌توان به مثابه استوار نگه‌داشتن مردم به‌وسیله عصا دانست. در این رویکرد دولت با ریخت‌وپاش‌های هزینه‌ای و نفوذ حداکثری از طریق اعمال سیاست‌های توزیعی، سعی دارد چرخ اقتصاد را با اهرم موقت به حرکت وادار کند. ازجمله حقایق عینی که در اظهارات این گروه از کاندیداها بود می‌توان به وعده چندبرابرکردن یارانه‌ها و ایجاد مسکن روستایی اشاره کرد، سیاست به‌نظر خوشایندی که عدم نگاه کارشناسانه به منبع تأمین آن پیامدهای منفی به‌دنبال خواهد داشت. قدرت خرید این یارانه با گذشت زمان به صفر نزدیک‌تر خواهد شد و قشر ضعیفی که به این مبلغ ثابت تکیه کرده بودند در بلندمدت سفره مصرفی خود را کوچک‌تر و کوچک‌تر می‌بینند. تقسیم جامعه به دو گروه «96 و 4درصدی» از جمله برنامه‌هایی بود که نقش اقتصاد را در برنامه‌های آنان منعکس می‌کرد.

رویکرد دیگر نقش دولت در هدایت آحاد عمومی و اقتصاد تا مسیر بهبود رفاه و نگاه رفاهی استقبال‌محور بود. تمرکز اصلی دولتمردان در این رویکرد بر ایجاد زیرساخت‌ها به‌منظور فراهم‌کردن زمینه بهبود رفاهی استقلال‌محور و از طرفی «مساعدت موقت» به دهک‌های پایین جامعه است. در این رویکرد سعی می‌شود در عوض اعطای یارانه مستقیم بیشتر روی سیاست‌های بازتوزیعی تمرکز شود. حقایق عینی که موید به‌کارگیری این رویکرد است توسعه زیرساخت‌های آموزشی و بهداشتی، تمرکز بیشتر بر بازارمحوری و آزادسازی اقتصاد و همچنین افزایش سهم یارانه قشرهای ضعیف‌تر مانند خانوارهای تحت حمایت کمیته امداد و بهزیستی است.

«نه» به طرفداران پوپولیسم / ریشه های عوام فریبی در میان نامزدها و رقبا

در یک بررسی کلی می‌توان نتیجه گرفت که بسیاری از شعارها در دوران انتخابات بیشتر با «ارزش‌های ذهنی» سرو کار داشت تا «واقعیت‌های عینی». به‌هرحال نتیجه انتخابات شکوهمند 29 اردیبهشت تا حد زیادی موید این امر است که مردم به واقعیت‌های عینی جواب مثبت دادند و وعده سه‌برابرکردن یارانه کاری ازپیش نبرد.

گفتن این حرف که مردم به پوپولیسم نه گفتند درست نیست، مردم هنوز هم به این شعارها بها می‌دهند و به‌نظر من حتی تأثیرگذار هم بوده است. فکر می‌کنم مردم به پوپولیسم آری گفتند؛ اما به کسانی که این حرف را بیان کردند، نه گفتند.

«نه» به طرفداران پوپولیسم / ریشه های عوام فریبی در میان نامزدها و رقبا

نویسنده : رضا محزونیه