حکمت بیست‌وهشتم نهج البلاغه: زهد واقعی + فایل صوتی
حکمت ۲۸ نهج البلاغه : زهد واقعی . برترین پارسایی (اخلاقى ، معنوى)
متن عربی
وَ قَالَ أَفْضَلُ الزُّهْدِ إِخْفَاءُ الزُّهْدِ .
واژگان مهم
اَفْضَلُ: برترین، کامل‌ترین
اِخْفَاءُ: پنهان داشتن، آشکار نکردن
ترجمه
برترین گونه پارسایی آن است که از دید دیگران پنهان نگاه داشته شود.
چکیده مفاهیم حکمت ۲۸ نهج البلاغه
در این حکمت کوتاه و ژرف، امام علی(ع) به ماهیت واقعی زهد اشاره می‌کند.
از نگاه حضرت، ارزشمندترین نوع زهد آن است که به نمایش گذاشته نشود؛ یعنی انسان در رفتار و سبک زندگی‌اش بی‌رغبت به دنیا باشد، اما این بی‌رغبتی را دستاویز تعریف دیگران و ستایش مردمان قرار ندهد.
زهدی که در خفا انجام شود، از زهدی که علنی بروز داده شود برتر است، زیرا در آن اخلاص و پاکی نیت بیشتر حفظ می‌شود و انگیزه رفتار از خدای متعال سرچشمه می‌گیرد نه از توجه دیگران.
نکته‌های حکمت بیست‌وهشتم نهج البلاغه
۱. زهد به معنای نداشتن نیست؛ به معنای دل نبستن است.
انسان زاهد می‌تواند صاحب مال و امکانات باشد؛ آنچه زهد را می‌سازد، آزادی قلب از وابستگی به دنیا و جلوه‌های آن است. زهد آن است که دنیا انسان را نیفریبد، نه اینکه انسان از دنیا کاملاً کناره بگیرد.
۲. آفت زهد، تظاهر به زهد است.
اگر انسان زهد را علنی کند و آن را وسیله کسب وجهه اجتماعی و ستایش مردم قرار دهد، در حقیقت از مسیر زهد خارج شده است. این تظاهر، دلبستگی جدیدی پدید می‌آورد و همان دلبستگی، ضد حقیقت زهد است.
۳. اصالت نیت بر ظاهر عمل مقدم است.
در روایت پیامبر اکرم(ص) آمده است که خداوند به ظاهر و صورت انسان نمی‌نگرد، بلکه به نیت و قلب او توجه دارد.
بر همین اساس، زهد پنهان ارزش بالاتری دارد، زیرا در آن نیت ناب‌تر است و احتمال آلوده شدن عمل به ریا و انگیزه‌های ناصواب کمتر می‌شود.
پیام‌های حکمت ۲۸ نهج البلاغه
۱. زهد حقیقی زمانی کامل می‌شود که حتی زهد انسان نیز در نگاهش بی‌ارزش و بی‌نیاز از نمایش باشد.
این نوع زهد، نشانه رهایی واقعی از دنیا و وابستگی‌های ظاهری است.
۲. برای حفظ خلوص نیت، گاهی لازم است انسان زهد خود را آشکار نکند.
پنهان‌سازی برخی رفتارهای معنوی، نه از باب کتمان خوبی‌ها، بلکه برای محافظت از قلب در برابر آفت ریاست.
۳. ظاهر افراد همیشه گویای باطن نیست.
بسیاری از اهل زهد، رفتار زاهدانه‌شان را بر زبان نمی‌آورند و در سکوت، مسیر تقوا را می‌پیمایند. شناخت آن‌ها از ظاهر ممکن نیست، و همین ویژگی، نشانه صدق نیت و پاکی باطن آنان است.
فایل صوتی قسمت اول حکمت ۲۸ نهج البلاغه :
فایل صوتی قسمت دوم :
فایل صوتی قسمت سوم :
فایل صوتی قسمت چهارم :
فایل صوتی قسمت پنجم :
فایل صوتی قسمت ششم :
مجله زندگی سالم / فایل صوتی شرح و ترجمه حکمت‌های نهج البلاغه
