جراحی ستون فقرات جنین درون رحم مادر
برای اولین بار در انگلستان عمل جراحی ستون فقرات جنین در رحم مادر، برای درمان نوعی بیماری نقص رشد انجام شد.
در گذشته مادران بریتانیایی برای انجام نوعی عمل جراحی خاص مجبور بودند به خارج از کشور سفر کنند. پزشکان بریتانیایی با سال‌ها پژوهش که نشان‌دهنده مزایای انجام عمل جراحی قبل از تولد است، متقاعد شدند که این نوع از عمل جراحی ارزش خطرات احتمالی را دارد.
در تابستان امسال یک تیم ۳۰ نفره پزشکی در بیمارستان کالج لندن موفق به انجام دو عمل جراحی ۹۰ دقیقه‌ای روی دو نوزاد در رحم مادرشان برای معالجه یک شکاف کوچک در ستون فقرات آنها شدند.
این روش جراحی نه‌تنها برای کودک؛ بلکه برای مادر نیز ریسک‌هایی به همراه دارد. در حالی که این عمل در تعداد زیادی از کشورهای دیگر نظیر آمریکا و استرالیا انجام می‌شود؛ اما پزشکان بریتانیایی اندکی نسبت به این روش مردد هستند.
انجام این نوع از عمل جراحی چندین سال است که در دسترس شهروندان بریتانیایی و تحت نظارت NHS (سرویس سلامت همگانی انگلستان) قرار دارد؛ ولی مادران بریتانیایی برای انجام آن باید به کشورهای دیگر مثل بلژیک سفر کنند.
به گفته آنا دیوید، عضو هیئت علمی دانشگاه لندن، انجام این عمل در انگلستان مزایای زیادی به همراه دارد؛ از جمله آن که مادران دیگر لازم نیست که به خارج از کشور سفر کنند، می‌توانند خانواده خود را به همراه داشته باشند و علاوه بر آن هزینه خانواده نیز کاهش میابد.
Spina bifida شرایطی است که در آن رشد مهره‌های ستون فقرات و غشای آن به‌طور ناقص انجام می‌شود و بخشی از نخاع در معرض آسیب قرار داشته و به‌سمت پایین بدن منحرف می‌شود.
تقریبا از هر هزار نوزاد متولدشده در انگلستان یک نفر از آنها به بیماری نقص لوله عصبی مانند Spins bfida مبتلا است و احتمال می‌رود این بیماری به نوعی با ژنتیک و کمبود مصرف فولیک اسید مرتبط باشد.
شدیدترین شکل این نقص به نام myelomeningocele شناخته می‌شود و می‌تواند منجر به مشکلاتی از قبیل بیهوشی، مشکل در راه رفتن و حتی مشکلات یادگیری شود.
در گذشته جراحان می‌باید، مهره‌ای را که دچار مشکل بود، به محض تولد نوزاد جراحی می‌کردند و نوزاد آنقدر توانایی داشت که بتواند این جراحی را تحمل کند.
این روش مستلزم بسته شدن قسمت باز و در معرض آسیب ستون مهره‌ها و به‌طور موقت اضافه کردن یک شانت برای تخلیه هر گونه تشکیل مایع نخاعی است.
دو دهه پیش یک تیم از جراحان آمریکایی موفق شدند یک شکاف موجود در ستون فقرات نوزاد ۲۳ هفته‌ای را در رحم مادرش جراحی کنند.
روش جراحی امروز نیز بسیار شبیه به گذشته است. یک برش در رحم مادر، دسترسی جراحان به نوزاد را فراهم می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد تا مشکل ستون فقرات نوزاد را برطرف کنند.
سپس جنین به‌مدت چند ماه دیگر در رحم باقی می‌ماند تا در هفته ۳۷ بارداری به روش سزارین متولد شود.
در حالی که نگه داشتن کودک در چنین شرایط حساسی با بسیاری از چالش ها و عوارض مانند زایمان زودرس و عفونت همراه است، این جراحی زودهنگام می‌تواند به کاهش آسیب ناشی از قرار گرفتن بافت‌ها در معرض مایع آمنیوتیک کمک کند.
این مسئله یک دو راهی اخلاقی را به وجود می آورد. آیا والدین به فرزند خود، بهترین فرصت بهبودی را در ازای پذیرفتن ریسک احتمالی مرگ یا معلولیت شدید می‌دهند؟
از آن زمان، مطالعات نشان داده‌اند که این روش جراحی به‌طور معمول، بهترین راه کمک به نوزاد است.
یکی از معروف‌ترین تحقیقات موسوم به مدیریت مطالعه بیماری مهره‌شکاف یا (Management of Myelomeningocele Study (MOMS که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، نشان داد که این جراحی زودهنگام می‌تواند به بهبود وضعیت حرکت کودک در آینده کمک کند و نیاز به شانت را کاهش دهد.
آنا دیوید در مصاحبه با گاردین اینگونه توضیح داد که هم اکنون کودکانی وجود دارند که پس از انجام عمل جراحی در دوره جنینی قادر به راه رفتن باشند؛ در حالی که اگر این جراحی بر روی آنها انجام نمی‌شد، انتظار نمی‌رفت که آنها بتوانند راه بروند.
این جراحی به‌عنوان یک درمان در نظر گرفته نمی‌شود؛ اما به‌طور چشمگیری باعث بهبود وضعیت کودک می‌شود و اکنون خانواده‌های بریتانیایی می‌توانند از مزایای این جراحی بهرمند شوند.
مجله اینترنتی زندگی سالم
محمدامین عباسی