خانه های خالی / ضعف عمده مالیات بر خانه‌های خالی به مسئله اطلاعات باز می‌گردد
خانه های خالی / ضعف عمده مالیات بر خانه‌های خالی به مسئله اطلاعات باز می‌گردد
خانه های خالی / ضعف عمده مالیات بر خانه‌های خالی به مسئله اطلاعات باز می‌گردد
رشد پدیده خانه‌های خالی در کشور به 5/1 برابر پنج سال اخیر رسیده است. تعداد کل موجودی مسکن در کشور طی سال‌های 90 تا 95، حدود 20درصد افزایش پیدا کرده و از حدود 22 میلیون واحد مسکونی به 5/27 میلیون واحد رسیده است؛ اما در همین فاصله، تعداد «خانه‌های خالی» با رشد 5/55 درصدی از حدود 6/1 میلیون واحد مسکونی به بیش از 6/2 میلیون خانه رسیده است. «سامانه ملی املاک و اسکان کشور» اکنون به‌گونه‌ای فعال است که به لحاظ سکونت یا عدم سکونت ساکنین، قابل رصد و ردیابی است.
هم‌اکنون سامانه‌ای تحت‌عنوان سامانه رهگیری معاملات املاک و مستغلات زیر نظر وزارت‌خانه‌های صنعت، معدن و تجارت و راه و شهرسازی، درحال فعالیت است که سابقه راه‌اندازی آن به سال‌های 87 و 88 برمی‌گردد. در این سامانه، همه نقل و انتقالات ملکی درون بنگاه‌های املاک، درج می‌شود. به‌هرحال خانه‌های خالی از سکنه برای تک‌تک املاک مسکونی در «سامانه ملی املاک و اسکان کشور» قابل رصد و پیگیری است و راه‌اندازی چنین سامانه‌ای می‌تواند مسیر مقابله مالیاتی با خانه‌های خالی را روش کند.
خانه های خالی / ضعف عمده مالیات بر خانه‌های خالی به مسئله اطلاعات باز می‌گردد
بررسی‌ها درباره نرخ مالیات بر خانه‌های خالی که عیناً مطابق نرخ مالیات بر اجاره‌بها، تعیین شده است، نشان می‌دهد پایه نرخ مالیات بر اجاره معادل 15 تا 20درصد اجاره‌بهای منطقه‌ای است. اجاره‌بهای منطقه‌ای نیز معادل 40 تا 60 درصد اجاره‌بهای روز آپارتمان‌ها است؛ به این ترتیب نرخ مالیات بر اجاره معادل 10درصد اجاره‌بهای روز آپارتمان‌های مسکونی است که همین رقم، عیناً قرار است به عنوان مالیات بر خانه‌های خالی، محاسبه و از مالکان این نوع خانه‌ها دریافت شود. با توجه به اینکه درحال‌حاضر متوسط اجاره‌بهای ماهانه واحدهای مسکونی در تهران مترمربع 22 تا 23 هزار تومان است، کل اجاره‌بهای سالانه یک آپارتمان 100 مترمربعی کمتر از 27 میلیون تومان و نرخ مالیات بر خانه‌های خالی برای این واحد مسکونی، سالانه کمتر از سه میلیون تومان خواهد بود. این میزان مالیات با توجه به عایدی مورد انتظار مالک از خالی‌گذاشتن واحد در بلندمدت رقم بازدارنده محسوب نمی‌شود. کارشناسان اقتصاد مسکن درباره چالش‌های دریافت مالیات از خانه‌های خالی معتقدند یک خانه باید دارای چند ویژگی باشد تا بتوان به آن برچسب خانه خالی زد. آنان اعتقاد دارند طریقه مورد عمل در سرشماری برای شمارش و شناسایی خانه‌های خالی دارای نقص‌های متعدد است؛ درضمن در سرشماری، طول دوره عدم سکونت برای تشخیص خالی‌بودن یک خانه مشخص یا حداقل اعلام عمومی نشده است.
خانه های خالی / ضعف عمده مالیات بر خانه‌های خالی به مسئله اطلاعات باز می‌گردد
به‌هرحال آنچه معلوم است اینکه ضعف عمده مالیات بر خانه‌های خالی به مسئله اطلاعات باز می‌گردد. با توجه به شناختی که از نظام اداری داریم، بعید است اطلاعات لازم درخصوص شناسایی دراختیار سازمان امور مالیاتی قرار داده شود. حال باید دید دولت برای اجرای این موضوع چه تدابیری تازه‌ای اندیشیده است.
نویسنده : رضا محزونیه – مدیر مسئول
