این چربی مضر نیست / به بهانه انتشار مجموعه شعر «چربی» از احمد قاسمی

این چربی مضر نیست / به بهانه انتشار مجموعه شعر «چربی» از احمد قاسمی

انتشار مجموعه «چربی» از احمد قاسمی بهانه‌ای شد تا دوباره به کمال همزیستی با هنر برسیم و بنویسیم که ادبیات ایران هنوز هم می‌تواند پرچم‌دار فرهنگ و هنر این سرزمین باشد. در همه آثار هنری از ادبی تا تجسمی این نکته بسیار اهمیت دارد که جهت فکری مؤلف چه معنایی را به واسطه ساختار تولید می‌کند. در حوزه ادبیات ساختار به معنای حقیقی کلمه تعریف متقنی ندارد و از آنجایی که می‌توان وزن درونی واژگان را به چالش کشید، باید گفت احمد قاسمی در این زمینه یکی از آوانگاردهای توسعه ادبی کشور محسوب می‌شود. برای اثبات این ادعا باید به شعری که پشت جلد این کتاب چاپ شده است، اشاره کنیم: خون لبه تیز چاقو را، تکه‌های گوشت گلوله را، تو، چگونه مرا زیبا خواهی کرد؟. این سروده می‌تواند ادبیات باشد و از سویی دیگر ادبیات را نقض کند که در ادامه بیشتر به آن اشاره خواهیم کرد.

این چربی مضر نیست / به بهانه انتشار مجموعه شعر «چربی» از احمد قاسمی

*بررسی تفکر فرا ادبی شاعر

در شعری که به آن اشاره شد و نمونه‌های دیگران در این مجموعه به وفور دیده می‌شود، شاعر سرایش را به یک چالش شخصی تبدیل کرده است. هنگامی که از خون جا مانده بر لبه چاقو صحبت می‌کند و گلوله را با تکه‌های گوشت همسان می‌پندارد، مخاطب هرگز تجربه زیبایی از این تصویر مسموم ندارد اما قاسمی در پایان از مخاطب خاص انتظار خلق زیبایی دارد. این مشتی که شاعر به تخیل مخاطب می‌کوبد، می‌تواند اندیشه‌ای مردانه و عاشقانه‌ای زنانه را بیان کند. در یکی دیگر از آثار موجود در این مجموعه می‌خوانیم: پرنده زخمی، تا قبل از افتادن، پرواز می‌کند. قبل از تحلیل ادبی این سروده باید به این نکته اشاره کرد که امروز در فضای مجازی همه با فشردن دکمه اینتر متن خود را به یک سروده تشبیه می‌کنند؛ در حالی که متن ارائه شده نه قابلیت انتقال مفهومی را به مخاطب دارد و نه ارزش ادبی قابل سنجشی، از این رو باید چنین سروده‌هایی را از شروع ادبیات هایکو تا نفوذان در بین مودبان ایرانی که یک رنسانس ساختاری محسوب می‌شود، گزارشی از تجربه تخیلی مؤلف دانست. البته این تجربه همواره نمی‌تواند جهت مثبت داشته باشد و بعضاً دیده می‌شود که به جای تاثیرات مثبتی که از اثر انتظار می‌رود ناخواسته مخاطب را دلزده و پژمرده می‌کند. ادبیات در نویسندگی خلاصه می‌شود و نویسندگی به معنای خلق یک جهان تازه است؛ اما ادبیات به گونه چکامه سرایی جهان را به حقیقت ذاتیان نزدیک می‌کند و باید این تفکر ماورایی خالق را ارزشمند و مقدس محسوب کرد.

این چربی مضر نیست / به بهانه انتشار مجموعه شعر «چربی» از احمد قاسمی

*پست مدرنیسم یا فرا واقع‌گرایی

در همه سروده‌های به چاپ رسیده در مجموعه شعر چربی به این نکته کلیدی بر می‌خوریم که سراینده قبل از اینکه آگاهی کامل از واژگان استفاده شده در متن خود داشته باشد، از ضمیر ناخودآگاه خود باخبر شده است. ضمیر ناخودآگاه در سه حالت به خلق یک اثر هنری به ویژه ادبی به مؤلف کمک می‌کند. حالت اول هنگامی به وجود می آید که سراینده عقده‌های روانی خود را با کاتارسیس (پالایش روح، نظریه ارسطو) درونی به برون‌ریزی واژگانی مبدل می‌کند. حالت دوم هنگامی است که بعد از وقوع یک فاجعه روانی که شخصی را از نظر روحی سخت دچار چالش کرده است، ضمیر ناخودآگاه آن‌چیزی را که غیرقابل استفاده و برای شخص از نظر روانی خطرناک محسوب می‌شود، از طریق خلق یک اثر هنری استخراج می‌کند و حالت سوم هنگامی است که فردی که در طول روز با ناهنجاری‌های اخلاقی و روانی متعددی روبه رو شده به خواب می‌رود و تصورات معکوسی را در خواب خود می‌بیند. همه این تفاسیر به ما کمک می‌کند تا بهتر و عمیق‌تر به خوانش این کتاب آوانگارد در حوزه ادبیات کشور بپردازیم و برای توسعه خوب نوشتن و خوب خواندن با جدیت بیشتری فعالیت کنیم.

این چربی مضر نیست / به بهانه انتشار مجموعه شعر «چربی» از احمد قاسمی

نویسنده : علی رفیعی وردنجانی