قورباغه‌ای نشستن کودک یک علامت هشداردهنده است
به گفته دکتر محمدعلی تحریریان، جراح ارتوپدی اطفال یکی از مشکلات شایع در میان کودکان، انحراف محور اندام‌هاست و بسیاری از والدینی که مراجعه می‌کنند نگران هستند از اینکه پای کودکشان هنگام راه رفتن یا ظاهر پرانتزی (ضربدری) دارد یا اینکه پا به داخل چرخیده است. خطاب به این والدین باید گفت که خوشبختانه اغلب این حالت‌ها نگران‌کننده نیست و تنها یک روند تغییری در سیر تکاملی و رشد کودکان است.
*پای پرانتزی، لزوماً بیماری نیست
وی تصریح کرد: بسیاری از موارد پای ضربدری یا پای پرانتزی مشکل فیزیولوژیک است و مشکل پاتولوژیک یا بیماری نیست. درواقع بچه‌هایی که این مشکل را دارند وقتی به دنیا می‌آیند تا حدود دو سالگی ظاهر پا حالت پرانتزی دارد و وقتی سن بالاتر می‌رود این محور، صاف می‌شود و تبدیل به حالت ضربدری یا به‌اصطلاح X می‌شود. البته این حالت ضربدری تا ۴ سالگی به حداکثر می‌رسد و بعد از سن هفت یا هشت سالگی محور طبیعی اندام تحتانی مثل یک فرد بالغ می‌شود.
دکتر تحریریان بابیان اینکه موارد پاتولوژیک را باید از موارد فیزیولوژیک افتراق دهیم گفت: اگر پای کودک، ضربدری بود درصورتی‌که قرینه باشد نه یک‌طرفه و کودک، بیماری متابولیک خاصی نداشته باشد این، انحراف محور فیزیولوژیک است و تا ۸ سالگی عموماً اصلاح می‌شود. از بعد از هشت سالگی باید توجه کنیم که آیا نیاز به درمان خاصی هست؟
وی تأکید کرد: اما از حدود سه سالگی به بعد انتظار نداریم کودک، پای پرانتزی داشته باشد ولی اگر چنین موردی مشاهده شود یکی از مواردی که باید توجه کنیم بررسی اختلالات متابولیک است که در رأس آن کمبود ویتامین D قرار دارد که در ایران هم بسیار شایع است و باید زود درمان شود. مورد دیگر که نادر هم هست ولی باید نسبت به درمان آن خیلی سریع اقدام کرد بیماری بلانت است. در ضمن هرگونه اختلال غیر قرینه در محور اندام‌ها نیز نیاز به بررسی ویژه دارد. به گفته ارتوپد اطفال، این بیماری‌ها هیچ‌یک درد ندارند و تنها از روی ظاهر راه رفتن بیمار می‌توان پی به وجود بیماری برد چراکه یا پا پرانتزی است یا ضربدری.
علت قورباغه‌ای نشستن بچه‌ها
دکتر تحریریان در ادامه این گفتگو درباره علت قورباغه‌ای نشستن برخی بچه‌ها نیز گفت: وقتی کودک قورباغه‌ای می‌نشیند یک علامت هشداردهنده و تشخیصی مهم مبنی بر وجود یک اختلال است. وقتی والدین می‌گویند بچه‌شان قورباغه‌ای می‌نشیند و در موقع راه رفتن، پایش را به داخل می‌گذارد یعنی اینکه چرخش لگن بیش از حد طبیعی وجود دارد. وی افزود: البته انتظار داریم این اختلال تا حدود هشت سالگی به‌تدریج خوب شود. ممکن است بسیاری از پزشکان تأکید کنند که کودک، قورباغه‌ای ننشیند و چهار زانو بنشیند. ولی واقعیت این است که وقتی این اختلال پیشرفته است کودک به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند چهارزانو بنشیند و کودکی که به‌راحتی می‌تواند چهار زانو بنشیند یعنی اینکه چرخش لگن قابل‌توجهی ندارد. به‌طور معمول ما تشویق می‌کنیم که قورباغه‌ای ننشیند اما ثابت نشده که اگر کودک قورباغه‌ای بنشیند در آینده خوب نمی‌شود.
قانون همه یا هیچ
تحریریان همچنین خاطرنشان کرد: اما در درصد کمی از افراد بعد از هشت سالگی نیز چرخش پا به داخل به دلیل عدم‌اصلاح خودبه‌خودی، چرخش لگن را دارند. گاهی والدین می‌پرسند چه‌کار کنیم که در آینده فرزندمان در راه رفتن دچار مشکل نشود؟ در پاسخ می‌توان گفت: در این مورد قانون همه یا هیچ وجود دارد یا هیچ کار خاصی نمی‌خواهد و فقط باید صبر کرد یا اینکه اگر دفورمیتی یا اختلال محور زیاد بود باید جراحی انجام شود که البته عمل جراحی هم باید بعد از هشت سالگی انجام شود و درمان حد واسطی در این میان وجود ندارد؛ اما در مورد بچه‌های دچار فلج مغزی بررسی‌ها نشان داده که اختلالات مذکور در آنها باگذشت زمان خوب نمی‌شود و حتی ممکن است بدتر هم شود لذا درمان در این موارد ممکن است زودتر از هشت سالگی انجام می‌پذیرد.
جراح ارتوپد اطفال در خاتمه در پاسخ به این سؤال که آیا استفاده از بریس یا کفش مخصوص و حتی گچ گرفتن در برطرف کردن مشکل اختلالات پا تأثیر دارد؟ گفت: در مجموع هیچ راهی برای اینکه اختلالات مذکور را زودتر از سنین عنوان‌شده درمان کنیم وجود ندارد. موارد مطرح‌شده در سؤال حتی در خیلی از موارد برای بیمار آزاردهنده است. این اطمینان خاطر را به والدین می‌دهیم که به‌تدریج مشکل برطرف می‌شود و نیاز به زمان است ولی باید تحت نظر پزشک باشند.
میز مطالعه مناسب انتخاب کنیم
یکی از وسایلی که در سلامت ستون فقرات و حتی پاها نقش دارد میز مطالعه است. این سوال مطرح است که یک میز مطالعه مناسب باید چه ویژگی داشته باشد؟ برای مطالعه یا نوشتن انتخاب می‌کنید باید به سمت پایین شیب داشته باشند تا هنگام مطالعه یا نوشتن به سمت جلو خم نشوید. اگر سطح میز شما صاف است و یا به هر علتی نمی‌توانید از میزهای تحریر شیب‌دار استفاده کنید هنگام مطالعه با دسته‌ای خود کتاب را به حالت شیب‌دار درآورید و اگر لازم است آن را بالاتر بیاورید. یعنی به‌جای اینکه کمر خود را خم کرده و سر خود را پایین ببرید کتاب را به سمت بالا بیاورید.
همچنین برای نوشتن بهتر است از وسیله‌ای استفاده کنید که سطح شیب‌دار را ایجاد کند. اگر چنین وسیله‌ای در دسترس شما نیست چند کتاب روی هم چیده و با قرار دادن یک زیردستی روی آنها سطح شیب‌دار را بسازید به‌طوری‌که یک زیردستی را روی کتاب‌ها و سر دیگر را روی میز قرار دهید.
مجله اینترنتی زندگی سالم
لادن سلطانی